Несцерка. Ну-ну, не сумуй. Знойдзем тысячу.
Кацярына. Дзе ж гэткія грошы ўзяць?
Несцерка. Была б бяда. Яна навучыць. А разумны чалавек і без грошай выкруціцца.
Кацярына. Андрэй павёз тавар гандлярам — павёз няходжанымі шляхамі і ўжо вестачку прыслаў — усё добра абышлося. Грошы ёсць. Ды і пан пра гэта даведаўся — цягне ў касцёл як у пятлю.
Несцерка. Ну дык слухай. Скажа што пан пра вяселле — нічога не абяцай. А ўвечары пад’еду я на панскіх конях — сядай і насустрач Андрэю. А пакуль вы вернецеся, мы тут неяк пратрымаемся.
Кацярына. Значыць, мы коней гэтых украдзём? Так ня добра.
Несцерка. Э-э, Бог чэсных любіць, ды долі не дае. Не ўкрадзём, а пазычым. Толькі вось бацьку б твайго ўламаць. А вунь і сам Пшэбыеўскі сюды стрыканожыць — ну, да вечара.
Несцерка выходзіць. З’яўляецца пан Пшэбыеўскі.
Пшэбыеўскі. О! Пані Катажына! Бардзо рады бачыць! (Кланяецца.) Дзенькуем пані за візіт. Я меў смеласць прыгатаваць пані сюрпрыз — о, пані будзе мець шмат прыемнасці. У гэткай глушы прывабная пані не мае забавы. Я хацеў, каб пані паглядзела мой тэатр.
Кацярына кланяецца.
То, канешне, не Варшава, але я намагаўся зрабіць так, каб пані мела прыемнасць. Я сам аўтар, я напісаў вершы, музыку — то опера прысвечана пані Катажыне.
Кацярына зноў кланяецца.
(Хлопае ў далоні, звяртаецца да дзяўчат-танцорак). Прыгатаваць усё! Перша сцэна — танец. Музыка — раз-два — раз-два-тры!
Танцоркі пачынаюць танец. Яны ў антычным адзенні, дэкарацыі — горы, воблакі, кіпарысы.
О! Матка боска — як нежывыя — віва, віва, вось гэтак. Амарозо — вось так. (Паказвае, як трэба рухацца.) Зноў — музыка — кантабіле, кантабіле. От, як з дрэва зробленыя! Рукі — рукі — грацыя. О, пані Катажына, — як вывучыць гэтых! I музыка — хоць вушы затыкай. Трэба выпісваць італьянцаў. Пастух, дзе пастух? — выхад пастуха.
З’яўляецца пастух, усе заміраюць.
Пастух (спявае).
О! Як я кахаю пастушку!
О! Як яна прыгожа.
Я ноч не сплю!
Усе зноў працягваюць танец вакол пастуха.
Пшэбыеўскі. Стоп, стоп, усё не тое! (Выходзіць сам, робіць некалькі «па» і пяе.)
А! Як я кахаю пастушку!
О! Як яна прыгожа!
Я ноч не сплю!
От, пані Катажына — ну што з імі зробіш. I потым, што гэта за мова?! Ці ж можна размаўляць на гэткай туземнай мове?! На сцэне трэба па-французску або па-польску.
Кацярына. А па мне, паночку, няма лепш той мовы, на якой маці калыханку пела.
Пшэбыеўскі. Маці! Калыханку! Не, не. Ні пець, ні танцаваць! Не тая парода. Трэба выпісваць італьянак.
Кацярына. Занадта складана пан усё прыдумаў — вось і не атрымліваецца. А што пець ды скакаць — нашы дзяўчаты не горш за італьянак могуць.
Пшэбыеўскі. О пані! Мастацтва — тонкая рэч. Тут патрэбна парода. Віва — кантабіле, тэмпо — брыо.
Кацярына. А вось пагляньце — ваша брыла.
Кацярына збірае танцорак і музыкаў, і пачынаецца танец, усе спяваюць.
Чабарок, чабарок,
Ды каля дарожкі,
Харошанькі мой міленькі,
Ды крывыя ножкі.
А мой жа ты даўганосы,
Ой, які ж ты нехарошы;
Каб ты быў такі, як я,
Дык даўно была б твая.
Каля саду я хадзіла…
Ды шчыпала вішні.
Дай жа, Божа, кавалера
Ды пад мае мыслі.
Дзяўчаты акружаюць пана, танцуюць з ім. Кацярына пяе.
У агародзе буракі,
А на лузе мята.
Любіць, любіць мяне мілы,
Хоць я не багата.
Танец працягваецца, усе пяюць.
Біла мяне мама з ночы,
За Івана кары вочы.
I казала: буду біць,
Каб Іванку не любіць.
Я ж Іванку так мілую,
Дзе ўбачу — там цалую.
Кацярына зноў побач з панам, спявае.
Ты не топай нагой,
На пайду я з табой,
Лепш босаю хадзіць,
Чым нямілага любіць.
Пасля гэтых слоў Пшэбыеўскі грозна топае нагой, усе разбягаюцца.
Пшэбыеўскі. То цо такое пані мувіць!
Кацярына. А гэта песня такая.
Пшэбыеўскі. Ах, то песня?
Кацярына. Песня, песня.
Пшэбыеўскі. Песня добрая. Гэткія песні трэба запісаць і выдаць ксёнжкай у Варшаве. То туземны фальклор.
Кацярына. Пан так навукова кажа, што і зразумець цяжка.
Пшэбыеўскі. Але. Да навукі я маю розум. А пані Катажына вельмі добра скакала. Зусім як тая козачка. (Хоча абняць Кацярыну.)
Кацярына. Козачкі не толькі скачуць, яны яшчэ і бадаюцца.
Читать дальше