— Дзеўка, баба, хадзі ка мне, я кажу! — крыкнуў Пульс правадніцы, якая ўжо апускала накрыўку падножак, і зарагатаў. Правадніца, стомленая старая жанчына ў чорным пінжаку, так здзівілася, што перш выглянула, а потым, зразумеўшы, што крык адрасаваўся ёя, пакруціла пальцам каля скроні.
Нічога гэтага Васкевіч ужо не чуў і не бачыў, у паўцёмным вагоне ён шукаў сваё месца.
1995 г.
Уладзімір Бутрамееў
Новыя прыгоды Несцеркі
Камедыя ў васьмі карцінах
Несцерка— той самы, што і шыла ў мяшку схавае, і сухі выйдзе з вады, што сто год па зямлі ходзіць, а ўсё яшчэ малады.
Пшэбыеўскі— пан багаты, што той чорт рагаты, вус тырчком, галава стручком, з Парыжа фрак, у кішэні пятак, адным словам, франт.
Бургамістр— мясцовая ўлада, прыгажэй за таго гада, нос на семярых рос, сам як сава, затое дужа разумная галава.
Кудрачок Пятро— былы пісар, у маладосці хітры мужычок, у жыцці здаралася ўсяляк, і плакаць, і скакаць мастак.
Кацярына— яго дачка, прыгажэй за ўсіх дзяўчына, вусны што малінка, бровы як сярпочкі, вочы што тыя вішні, каму хочаш зблытаюць мыслі.
Малання— маладуха, нібы тая медавуха, ды ўсё ж глядзі, пальца ў рот не кладзі.
Брындзюкоўна— жонка бургамістра, на расправу быстра, але здараецца, і сама трапляецца.
I каго там яшчэ толькі не было:
Андрэй.
Кухар панскі, татарын.
Салдат Іван, Маланнін муж.
Манах.
Яцак, карчмар.
Адзін з мужыкоў.
Пастух.
Слуга.
Салдат.
Дзяўчаты-танцоркі.
Музыкі.
Вартаўнікі.
Лакеі.
Гараджане.
Стражнікі.
Карчма. Злева прылавак, за ім Яцак прыбірае посуд. За адным са столікаў сядзіць, апусціўшы галаву, Кудрачок. Больш нікога няма. Потым уваходзіць Несцерка, перад гэтым чуваць, як ён пяе.
Несцерка. Туды еду — сюды еду, карчмы не мінаю. Які чорт яе прыдумаў — Далібог, не знаю. Эгей, Яцак, здароў! Што гэта ў цябе сёння гэтак ціха? Нясі сюды цэлы кумпяк ды палову вядра заціркі. Даўно табе вінен не быў.
Яцак. У доўг — смалы б табе гарачай у глотку! Думаеш, не памятаю кірмаш? Ты што ж гэта мне прадаў?
Несцерка. А тое і прадаў, што ты купіў — на тое і кірмаш. Ды не сярдуй — грошы тыя я ж зноў да цябе ў карчму прынёс. Вядома — грошы. Сёння ў мяне, назаўтра ізноў у цябе. А багацце тваё — галоўнае, неразменнае — пры табе ж засталося (хлопае Яцака па жываце).
Яцак (б’е Несцерку ручніком). Ах ты, прайдзісвет! Зубаскал галодны! Без грошай не лезь у карчму!
Несцерка. Ды як тут не зойдзеш, калі яна якраз ля дарогі стаіць!
Яцак. Я цябе! (Б’е ручніком.) Сабака, валацуга.
Несцерка. Цішэй, цішэй, а то растрасеш багацце сваё, неразменнае.
Кудрачок звяртае ўвагу на шум і пазнае Несцерку, падбягае.
Кудрачок. Несцерка? Ты? (Адпіхвае Яцака.) Ды супакойся! Вось не чакаў сустрэць — адкуль?
Несцерка. Ды ўсё адтуль — мімаходам. Га — дык гэта ж Кудрачок! I сапраўды, у карчме не прападзеш! Ты ж мяне галодным не пакінеш.
Яны абдымаюцца і ідуць да стала.
Яцак. Каб ты хадзіў мімаходам да самае магілы!
Несцерка (прыпыняецца і звяртаецца да Кудрачка). Ты не ведаеш, Кудрачок, чаго карчмары такія злосныя?
Кудрачок. Не магу ўцяміць.
Несцерка. Бо ім на тым свеце надта дрэнна даводзіцца.
Кудрачок. Чаму ж гэта?
Несцерка. З іх пузам больш як па адным у кацёл не ўлазяць — вось і кіпяць у адзіноце, няма з кім і словам перакінуцца.
Смяюцца і ідуць за стол, садзяцца.
Яцак. У астрог бы ўсіх валацуг, я табе пакажу той свет — сам у пекле будзеш.
Несцерка. Ну, дзякуй, гусінае пяро! Дай табе Бог чарніла і паперы! Расказвай, як жывяце, можаце.
Кудрачок. Ат, што мы… Ты з дарогі — усе навіны пры табе.
Несцерка. Мае дарогі канца не відаць — колькі яе таптаць, адзін Бог ведае. А навіны — куды ні пайдзі — усюды людзі. Адны нараджаюцца, другія ўлюбляюцца, трэція на пагост збіраюцца. Усе пад сонейкам таўкуцца, а яно свеціць усім аднолькава.
Кудрачок. Эх, брат, не аднолькава… А ты, я бачу, не змяніўся, усё весялішся…
Несцерка. А бедаку толькі і застаецца на гэтым свеце, што з гора павесяліцца. А ты што галаву схіліў? Памятаеш, як выхітраліся на кірмашах?
Читать дальше