Маргарыта Латышкевич - Сацыяльная дыстанцыя

Я кладу на вільготны асфальт мяс­ныя абрэзкі на паперчыне. Сабака глядзіць незразумела і пытальна. Не звык, каб вось так да яго. Каб па-чала­вечы. Таму вытрымлівае дыстанцыю: не падыходзіць, пакуль не адсунуся, так што назіраць даводзіцца з парога пад’езда.

Мне шкада іх. Каўка скача сярод ма­шын каля маленькага рынку. Цягне за сабою перабітае чорнае крыло, клы­пае тонкімі ножкамі. Вочкі дробныя, круглыя. У вочках — жах. І стомле­насць яшчэ, напэўна. Давай спынім­ся, калі ласка, у нас жа коржыкі з са­бою, кавалачак дамо, хіба ж многа ёй трэба.

Коржык крышыцца ў маіх руках. Каўка не падыходзіць, сочыць за мною з адле­гласці ў пару маіх (і добры тузін сваіх) крокаў. Не звыкла.

— Ты вельмі… шчырая, — кажаш мне ты, калі зноў, рука ў руцэ, ідзём па вулі­цы. Але справа не ў шчырасці. Я не най­лепшы чалавек, не самы цярплівы і абы­ходлівы дакладна. Не самы дабрадушны, калі на тое. Але мне проста невыносна шкада вялікіх і малых. Усіх шкада – жы­вых. Я не магу зрабіць для іх многа, але і не магу не зрабіць хоць нешта. Драбо­чак. Пясчынку.

— Вам — цыбулі? — гэта смуглявая прадавачка на рынку, пачуўшы, што між сабою гутарым па-беларуску. Са сваім мужам яна толькі што гавары­ла па-ўзбекску і тут раптам выраніла з вуснаў як перліну. І другой перлі­най, атрымаўшы грошы, з усмешкаю на нашае трохі здзіўленае «дзякуй» шчыра:

— Калі ласка!..

Людзі тут таксама не звыклі. Каб вось так. Каб па-чалавечы. Не звыклі да мовы: пужліва вытрымліваюць ды­станцыю, быццам перад імі — хворы з пацверджаным COVID-19. Не звыклі. Не звыклі ганарыцца тым, што яны — беларусы.

Самае страшнае: не звыклі да саміх сябе.

І да гэтага я не магу звыкнуць.

І да гэтага не хачу звыкаць.