Jerzy Pilch: Miasto utrapienia

Szukałam, szukałam, aż znalazłam o osiem lat młodszego Patryka Wojewodę. Euforia, że wszystko ze mną jest OK, a nawet bardzo OK, trwała krótko. Zakochałam się w nim, zakochałam się ostro, może nawet spazmatycznie, ale on też okazał się impotentem. Duchowym. Niemożność duchowa – jak nie najgorsza, to jedna z najgorszych rodzajów niemożności. Chyba nawet chciał mnie kochać, ale nie potrafił, nie wiedział, nie umiał.

W sumie – tak czy tak, coś ze mną musi być nie tak. W apogeum mojej paniki doszłam do takiego pułapu dociekań, że kupiłam naukową książkę o impotencji. Tak jest. Kupiłam książkę pt. „Impotencja. Wszechstronny poradnik dla lekarzy". Prawie trzysta stron dużego formatu, i to stron poważnych, bo rzecz była przetłumaczona z angielskiego i napisana przez liczne grono zagranicznych autorów z obfitymi tytułami naukowymi. Przeczytałam od deski do deski. Ciekawa lektura. Już same tytuły rozdziałów, na przykład „Impotencja – rys historyczny", „Psychologia męskiego pobudzenia", „Neuroanatomia i neurofizjologia wzwodu członka" czy „Zewnętrzne aparaty próżniowe do leczenia impotencji", brzmiały interesująco.

Szczególnie zafrapował mnie rozdział pod paradoksalnym tytułem: „Impotent bez partnerki". Jedyny fragment, w którym nie było mowy o moich przypadkach. Moi nieszczęśnicy mieli we mnie partnerkę i być może pasowały do nich wszystkie zawarte jv poradniku, zarówno psychologiczne, jak i fizjologiczne uzasadnienia. Może mieli stany lękowe, a może zaburzenia naczyniowe. Może byli rygorystycznie wychowywani, a może mieli zaburzenia odpływu żylnego. Może mieli syndrom wdowca, a może niedrożność bifurkacji aorty. Może byli skrytymi homoseksualistami, a może za dużo pili i palili. Może mieli sto innych jeszcze dolegliwości. O nich bez wątpienia w tym dziele często musiała być mowa. O mnie ani słowa. Na stronie 181 był wprawdzie maleńki podrozdział „Zaburzenia u partnerki", ale opisano tam jedynie przypadek partnerki zgubnie mało aktywnej. Stanowczo nie był to mój przypadek. Ja nie tylko byłam aktywna. Ja w łóżkach moich nieszczęśników stawałam na głowie i mdlałam z wysiłku. Miałam taki zapał, że poniekąd wyspecjalizowałam się w seksie z impotentami.

Zawiedziona brakiem rozdziału poświęconego analogicznym jak mój przypadkom postanowiłam sama naukowo się zanalizować. Na podstawowe pytanie: Dlaczego bywałam z nieszczęśnikami i dlaczego w niektórych przypadkach wielokrotnie i uparcie ponawiałam fiasko takich doświadczeń? – uzyskałam dziewięć podstawowych odpowiedzi. Uogólniając: na tajemnicze zjawisko garnięcia się niektórych kobiet do impotentów wpływ może mieć dziewięć czynników. Po pierwsze: nadzieja. Po drugie: jałowa subtelność, ale subtelność. Po trzecie: żałobnie przedłużające się pieszczoty, ale pieszczoty. Po czwarte: możliwość przypadkowego, sporadycznego i pełnego męczeństwa orgazmu, ale orgazmu. Po piąte: ambicja. Po szóste: ciekawość albo wola uczestniczenia w eksperymencie. Po siódme: psie oddanie nieszczęśnika. Po ósme: życiowo wygodna chęć rekompensowania przez nieszczęśnika cielesnych strat w dziedzinach takich, jak finanse, podarki itp. Po dziewiąte: perwersja. Oczywiście istnieje i dziesiąty czynnik: miłość. Przypuszczalnie można nieszczęśnika kochać głęboką miłością, ale ten wzruszający przypadek nie jest przedmiotem mojego namysłu. Ja rozważam pozbawiony sentymentalizmu casus bycia z impotentem wyłącznie dla seksu.

Jeśli idzie o czynnik pierwszy: nadzieję, to jest ona równie oczywista (dlatego jest na miejscu pierwszym), co malejąca. I klasyk prawa, i podupadły architekt, i bezrobotny radiowiec, i ten czwarty, o którym nie opowiem – wszyscy oni za pierwszym razem zapewniali, że nigdy się im nic takiego nie zdarzyło, że zawsze było OK, że nie wiedzą, co się tym razem stało. A raczej wiedzą, doskonale wiedzą, co się stało, znają powody. Oni mianowicie nigdy nie byli z taką kobietą jak ja. Tak piękną. Tak zgrabną. Tak zmysłową, Tak inteligentną. Słowem tak onieśmielającą. Ich poprzednie kobiety, owszem, były niezłe, ale gdzie im się równać ze mną! Z tamtymi byli sprawni, bo one ani pięknem, ani kształtem, ani intelektem nie paraliżowały i nie obezwładniały. A ja paraliżuję i obezwładniam. Słowem wszyscy czterej jednogłośnie i prawie słowo w słowo wciskali mi kit pod tytułem „Fiasko z wrażenia".

Wrażenie ich jest tak wielkie, są oni pod wrażeniem tak wielkim i druzgoczącym, że aby się podnieść, aby oprzytomnieć, potrzebują czasu, tak, oni po prostu potrzebują czasu, muszą się oswoić z myślą, że mogą być z kobietą tak olśniewającą, muszą uwierzyć, że ktoś taki jak ja pozwala im, a nawet chce z nimi być. Proszą o wybaczenie, wstydzą się, jest im niezmiernie głupio, ale też są absolutnie pewni, ze następnym razem będzie OK.

Jak OK, to OK. Dawałam się na to nabrać, szłam na lep pochlebstwa, że niby jestem tak wstrząsająca, że seksualnie uśmiercam. Czyli działała nadzieja następnego razu.

Nadzieja trzeciego, czwartego i piątego razu. Bo jak idzie o drugi raz, to nie była nadzieja, to była pewność. Na drugie spotkanie zawsze (prawie zawsze) szłam z pewnością, że będzie dobrze, bo dałam im czas, opamiętali się, ocknęli z szału niemożnościj jaki ich na mój widok ogarnął, podnieśli się spod brzemienia paraliżującego zachwytu, omdlawszy na widok mej nagości, oprzytomnieli, oślepieni blaskiem mojej skóry odzyskali wzrok, porażeni cudem, w którego istnienie nie wierzyli, już weń uwierzyli, będą spokojniejsi.

I byli spokojniejsi. Częściowo byli spokojniejsi. Fragmentarycznie byli spokojniejsi. Spokój ich lędźwi, który za pierwszym razem był spokojem snu, teraz był spokojem śmierci. Teraz w ich lędźwiach panował spokój wręcz cmentarny. Poza tym obszarem, owszem, tętniło życie, zwłaszcza ich głowy były pełne życia, ich usta ruszały się nieustannie i nieustannie i spazmatycznie przekonywały, bym mimo wszystko i tym razem nie traciła nadziei, ponieważ tym razem oni następnego razu są pewni. Jak długo można nie tracić nadziei? Za kolejnym, na ogół za piątym razem traciłam nadzieję. Ale oni trwali w takich rozpaczach, zdumieniach i szokach, że kawałek po kawałku wpędzali mnie w poczucie winy. A może to ze mną jest coś nie tak? Może oni mówią prawdę? Może faktycznie nigdy wcześniej im się to nie zdarzyło? Może ze mną jest coś nie tak? W końcu byli to czterej różni faceci, których łączyło tylko jedno, że im mianowicie doesn't standing. Nie mogło mi nie przyjść do głowy, że może im doesn't standing tylko ze mną. Jak coś się zdarza cztery razy pod rząd i człowiek jest jedynym stałym elementem tej sekwencji, to nie może nie pomyśleć, że jest jej sprawcą.

Czynnik drugi: jałowa subtelność, ale subtelność. W gruncie rzeczy epitet: jałowa jest niesprawiedliwy i zbyteczny. Ja z moimi nieszczęśnikami zaznałam subtelności najprawdziwszej, subtelności skondensowanej, subtelności samorzutnej. Poznałam esencję subtelności, przepłynęłam oceany subtelności, wspięłam się na Himalaje subtelności. Kobiety, które bez przerwy się uskarżają, że brakuje im subtelności, że mężczyźni są tak mało subtelni, że z ich aktualnym mężczyzną byłoby całkiem znośnie, gdyby był choć trochę subtelniejszy, otóż wszystkie te wygłodniałe subtelności baby powinny wiązać się z impotentami. Pławiłyby się wtedy w najczystszych krynicach subtelności.

Podupadły architekt bił pod tym względem rekordy. I były to rekordy znaczące, bo tyczyły rzeczy najprostszych. On na przykład słuchał, co ja do niego mówię. Prosta, tak prosta, że prawie niezauważalna sprawa. Słuchać, co mówi drugi człowiek. Chryste Panie! Jak ten drugi człowiek mnie słuchał! Wpatrywał się we mnie, reagował na każde słowo, śmiał się z najlżejszego żartu, domagał rozwijania każdego szczegółu, dopytywał o wszystko, wszystkim się zdumiewał. Wspomniałam mu na przykład, że byłam na dorocznym spotkaniu maturalnym naszej klasy, mieliśmy bowiem bardzo fajną, zgraną klasę i co roku się spotykamy w restauracji w Forum, bo tam mieliśmy komers. Boże mój! Jak go ta wiadomość potwornie ożywiła! To, że mu musiałam całą imprezę punkt po punkcie, danie po daniu, drink po drinku opowiedzieć, to była pestka. Ja mu musiałam życiorysy całego koleżeństwa detalicznie przedstawić. Jak się w liceum uczyli, jak zdawali maturę i kto gdzie na jakie studia poszedł. A Olek Podczerwiński co teraz robi? A Marek Aksak? A Tadziu Banaś? A Leszek Binas? A Ela Fijałkowska? A Marek Albrecht? A Ewa Chojna? A Bronek Ciaś? – dopytywał się o wszystkich z imienia i nazwiska i wyglądało to tak, jakby on też z nami co najmniej przez pierwsze dwa lata do klasy chodził, potem gdzieś, na przykład do Ameryki, na emigrację wyjechał i teraz wrócił i losów swoich dawnych przyjaciół niezmiernie jest ciekaw.