Васіль Петручук - Клавуня, гэта я, твой Вася

1968 год. Беласток. Былы хлапчук стаў мужчынам і атрымаў тэлеграму: "Сустракай прыедзем 15 чэрвеня раніцай. Іван"

У вызначаны дзень былы хлапчук (цяпер мужчына) паехаў на станцыю сустракаць гасцей. Выйшлі яны (муж з жонкай) з цягніка "падкошаныя" і замест гарачага прывітання горача мацюкаюць цягнік: сабатаж, спазніўся на цэлыя суткі!

— Не, Ваня, сёння цягнік прыехаў згодна з раскладам.

— Ну, што ты, дурня з мяне строіш. Цягнік спазніўся. І куды больш, чым на суткі!

— Што з табою, Ваня? (А ён, Ваня з жонкай пад "мухай").

— Як гэта што? Меў прыехаць учора раніцай, а прыехаў сёння вечарам!

Чалавек бачыць, цяжка будзе з госцьмі дамовіцца прапануе:

— Сядайце ў машыну, паедзем дадому, а то я спазнюся на работу.

— А ты што, сёння працуеш на другую змену?

— Не на першую.

— Дык як у вас працуюць? Ідзеш да працы нанач, а гаворыш, што на першую змену.

— Пабудзеш — пабачыш.

Завёз гасцей дадому, даў па чарцы спірту і паехаў да працы. Вечарам вярнулася з працы мая жонка (бо гэта было ў мяне), вярнуўся і я, а госці зразумець не могуць: вечарам прыехалі і цяпер зноў вечар?! Мы з жонкай хахочам, а яны пакрыўдзіліся.

Чэрвень, 1981 г. Чэхаславакія, Нашы будуюць электрастанцыю. Гадзіна 2000. Праз будаўнічую плошчу ідзе чалавек у касцы, які павінен сцерагчы галоўны ўезд. Глядзіць на свой гадзіннік і звяртаецца да мяне:

— Пане, колькі гадзін, бо хіба мой гадзіннік стаіць?

— Восем трыццаць, — адказваю.

А той раптам пачынае мацюкацца.

— Што здарылася? — цяпер я пытаю.

— Не, нічога, гэта наша ўнутраная справа, — адказвае.

— Унутраная, дык унутраная, — кажу, — але мо трэба вам у нечым дапамагчы? Вы так нервуецеся...

— Як тут спакойным быць, восем трыццаць, а змены няма. Павінна быць а сёмай! Што сталася, к... маць?

— А што вы змяняецеся вечарам? — пацікавіўся я, ведаючы, што змяняюцца раніцай.

— А што цяпер вечар? — пачырванеў член Службы аховы маёмасці.

— Ага! — засмяяўся я, здагадаўшыся, у чым справа. — Вечар, але наступнага дня — вы былі ў летаргіі.

— Што вы гаворыце, што здарылася?

— І здарылася тое, што ўсе выехалі на радзіму, а вас не маглі дабудзіцца.

Чалавек зразумеў, што жартую. З аблягчэннем вылаяўся ды пайшоў і ўключыў асвятленне дарожнага шлагбаума.

Вось вам і аналогія. Толькі цяпер за гэта не б'юць, а грошы плацяць. Малы заснуў змучаны і галодны, а Ваня ў Беластоку і рабочы ў Чэхіі напіўшыся страцілі пачуццё часу.

1981 г.

Пашантажырую, можа ўдасца схіліць галоўнага рэдактара не выкідаць з маіх тэкстаў тое, што я лічу за найважнейшае.

Вярнуўся я дадому (ужо назусім) вельмі змучаны (гарачыня) і непабрыты. З Кадані выехаў раніцай 31 мая, а ў Беласток дабраўся на другі дзень у 1300. Яшчэ добра, што дабраўся, а то рэдакцыя магла б страціць такога карэспандэнта!

Выслухаўшы лаянку роднай жонкі на тэму бон-тону (маўляў, джэнтльмен не павінен з'яўляцца без папярэджання), я так каяўся, што забыў прадставіцца мужчыне, якога застаў з жонкай за чашкай кофе. Відаць, вялікі жончын прыяцель. Каб ім не быў, не цікавіўся б, як яна, бедная, жыве адзінокай. Хлопец свой, па паводзінах відна, знаёмы з жонкай ужо месяцаў пару. Сядзеў у маёй піжаме. Нічога тут дзіўнага, гарачыня на двары. Але мяне, відаць, ён не ведае, бо пачырванеў і пачаў апранацца ў сваё, якое вісела ў шафе. Відаць, чалавек ашчадны. Лепш жа сядзець у знаёмай у чужой піжаме, чым у сваім касцюме.

Пакуль жонка мяне лаяла, ён паспеў, апрануцца. Сказаў:

— Ну, то я пайду, бо і так меў выходзіць.

Здалёк падаў мне руку. Я назваў сваё імя і гавару:

— Астаньцеся, я прывёз "Бычыну кроў" — вельмі карыснае мужчынам віно, разап'ём.

А ён адказаў, што мяшаць гарэлку з віном шкодна здароўя.

— То хоць кофе дапіце, засталося ж звыш паўшклянкі.

— Не, — бы на вуглях спаяўшым, адказаў жончын знаёмец, — кава надта гарачая.

— Ну ваша справа, — згадзіўся я.

Жонка, як кожная добрая гаспадыня, хуценька папратала са стала кілішкі і талеркі, на якіх я прыкмеціў рэшткі венгерскага саламі, якое я перадаў жонцы, каб не галадавала ў час ваеннага становішча.

Я прыняўся за купанне, а мая найдаражэйшая за распакоўку маёй сумкі. Выкупаўшыся і апрануўшыся ў чысценькае, я зарыўся ў "Ніву" (мая родная сабрала ўсе нумары). Прачытаў творы найцікавейшых аўтараў, вядома, пачынаючы ад сябе. Знайшоў нават пахвалу Дзядзькі Кваса. Вельмі здзівіўся, што ён зразумеў маю "Фараону". Хіба толькі Дзядзька Квас можа пранікнуць у маю думку. Вось тут і пачынаецца мой шантаж. Калі будзе з'езд карэспандэнтаў, я ўсё раскажу аб дыскрымінаваць мяне на старонках "Нівы". Напрыклад, у "Фараонцы" я выказаўся ясна, хто з кім і супроць каго ваюе, а Вы, Галоўны, гэта выкінулі. У "Эўрыцы" я сказаў, што можа дастану доктара ганорыс каўза, як Вайда за "Чалавека з жалеза", а вы зноў выкінулі. У "Выбраным" я канкрэтна сказаў, хто ўвайшоў у залу бразільскага парламента і ўзяў на сваю шыю гальштук, які быў прызначаны мне. Гэта быў Э. Герак. Вы яго выкінулі. Сон ёсць сон і, як з песні нельга выкідаць слоў, так са сну сітуацыі, якая прыснілася. Думаю, павінен у гэтым выказацца "Астрон".