Андрэй Федарэнка - Ціша

«Ну што, як ты тут?» — пытае, а ў самой у вачах поўная абыякавасць. Вось каб сказаў зараз: «Давай спынім усё гэта», — яна б павярнулася і спакойна пайшла назаўсёды.

«Я памыў твае трусікі… Але клянуся — выпадкова! Лямпачка слабая, не ўбачыў… Я, галоўнае, не хачу, каб ты падумала, што я знарок», — мямлю я і баюся падняць галаву. А калі падняў — анямеў. Перада мною стаяла зусім іншая дзяўчына. Ніхто ніколі не глядзеў на мяне з такой пяшчотаю! А як свяціліся цяпер яе вочы, тыя самыя, што ўсяго хвіліну назад былі такія халодныя, чужыя, абыякавыя!

«Дурненькі, — сказала яна, абдымаючы і цалуючы мяне. I голас, і абдымкі, і пацалунак таксама былі зусім іншыя, чым раней. — Каб я не ведала цябе, дык сапраўды падумала б, што наўмысна…»

Сябар раптам абарваў сябе:

— Вось такія справы, — і зірнуў на гадзіннік. — Прабач, дзякую, што прыехаў, але — ісці трэба. Ды і пахаладала як… Разбягаемся?

Я і сам бачыў, што яму не церпіцца хутчэй дадому, ва ўтульную цёплую кватэру, да красуні жонкі.

Мы развіталіся. А пахаладала між тым папраўдзе. Сонца ўжо не было, аднекуль узяўся вецер, пагнаў па дворыку лісце… Я падняў каўнер курткі. Холадна аднаму ўвосень!..

Я зайшоў у бар выпіць піва — і пачуў:

— Якія людзі! Даўно збіраўся патэлефанаваць, сустрэцца, а тут — уласнай персонаю!..

Азіраюся — даўні знаёмы. Вучыліся некалі разам. Я ледзь пазнаў яго. Увогуле, з нядаўняга часу, калі я ўладкаваўся на радыё, сябры і знаёмыя раптам успомнілі пра маё існаванне. Нават тыя, каму я раней тысячу гадоў не трэба быў. Відаць, праўда, што сапраўднае сяброўства — як золата, з часам не ржавее.

Мы ўзялі па кухлі піва.

— Дык ты цяпер на радыё? Малайчына! А заўсёды здаваўся мне такім ахламонам, — пахваліў мяне сябар. — А цяпер вунь як угару пайшоў! На ўсю рэспубліку грыміш!

Я сціпла апусціў вочы вочы, згадаўшы свае абскубленыя інтэрв’ю і куртатыя рэпартажыкі, якія вечна не хацелі пускаць у эфір з-за неактуальнасці тэмы.

— Хоць і мне грэх скардзіцца! — пахваліўся знаёмы. — Працую чыноўнікам ва ўстанове. Паперы перакладваю з папкі ў папку. Але вось якая справа — скарачаць збіраюцца. Чаму я так і ўзрадваўся, цябе пабачыўшы. Хачу, разумееш, на радыё выступіць. Можа, тады не скароцяць? Падумаюць — варушыцца чалавек, кіпіць на рабоце, нават на радыё пралез…

— Няма праблем, — я зазірнуў у пусты кухаль. Знаёмы кінуўся да стойкі, прынёс пару поўных. — Давай свае каардынаты, — сказаў я. — Заўтра зранку буду ў цябе з дыктафонам, зробім інтэрв’ю.

— Няўжо так проста? — усцешыўся ён. — Вось дзякую, выручыў! А раптам паможа? Бо сам ведаеш, неахвота скарачацца. Прывык неяк паперы перакладаць — супакойвае псіхалагічна… Ды не спяшайся, зараз яшчэ піўка пап’ем!

Кожны ведае, што паабяцаць — самае лёгкае. Выканаць — вось праблема. Я паабяцаў і забыўся, бо заўтра пачалося «заўтра». Рэдакцыйная мітусня, беганіна, званкі, запісы… Словам, я забыў і пра сваё абяцанне, і пра свайго маленькага чыноўніка.

Тыдні праз два я адправіўся па рэдакцыйным заданні… Не важна куды, але прашу верыць — установа вельмі высокая. Можа, нават адна з самых высокіх. У мяне праверылі пропуск, абмацалі, прагналі праз металашукальнік. І вось я асцярожна ступаю па засланым дываном калідоры, пачціва ўзіраюся ў шыльдачкі на дубовых масіўных дзвярах. І раптам бачу, як з адных такіх дзвярэй у канцы калідора выходзіць… Усё правільна, мой знаёмы!

Тут я, канечне, усё ўспомніў. I пачырванеў ад сораму. Чалавек чакаў, рыхтаваўся, а я… Я кінуўся да яго:

— Прабач, што падвёў, — добры дзень! Зусім з галавы вылецела! Каюся! Пакаяннай галавы меч не сячэ…

Ён спыніўся здзіўлены, строгі. Мая рука, працягнутая для вітання, засталася вісець у паветры.

— Ды кінь ты, — я вінавата дакрануўся да рукава яго пінжака. — Ну, другім разам прыеду. Зробім гэтае інтэрв’ю!

— Інтэрв’ю? Мы з вамі хіба дамаўляліся? — ледзяным голасам спытаў ён. Дастаў з кішэні бялюткую насоўку і высмаркаўся. — Сакратарка не дакладвала мне ні пра якія інтэрв’ю.

Я вылупіў на яго вочы. Ён што, здзекуецца?! Ці сапраўды так пакрыўдзіўся?! Але куды падзелася яго ўбогасць? Дзе каснаязыкасць яго? Спаважны, упэўнены, гаворыць як адсякае — зычна, правільна, куды там нашым дыктарам з радыё! Дзе касцюмчык яго шэранькі, паношаны, кашулька ў сінія палоскі? Апрануты, як кінаакцёр, як дыпламат: касцюм новенькі, гальштук стракаты, кашуля беленькая, здаецца, аж храбусціць-парыпвае накрухмаленым каўнерыкам, калі ён паварочвае шыю…