Александр Савицкий - Пасля паводкі

Нэля прышла ў клуб са сваёй сяброўкай Вольгай. Патанцаваўшы, яны выйшлі ў калідор, каб не замінаць хлопцам і дзяўчатам, што спрытна лёталі па кругу. Выціраючы хусцінкай спацелы лоб, Вольга прызналася:

— 3 хлопцамі ў мяне не выходзіць вальс. А вось з табой — лёгка... Быццам плывеш...

Нэлі спадабалася гэта. Высокая, у квяцістай шаўковай сукенцы, з пышнымі пасмамі каштанавых валасоў, яна выгадна адрознівалася ад Вольгі — дзяўчыны тоўсценькай, з кірпатым носікам і бялявымі, закручанымі на патыліцы косамі. Нэля адчувала сваю перавагу і таму сказала голасам апякунскім:

— Навучышся!

I ў шэрых яе вачах запаліліся жартаўлівыя агеньчыкі:

— Мне таксама не ўчора далася гэтая навука!

Гэта была праўда. Танцы прышліся ёй да спадобы даўно. Асаблівы густ да іх яна адчула ў студэнцкія гады, калі вучылася ў настаўніцкім інстытуце. Нават ноччу, вярнуўшыся ў інтэрнат, Нэля доўга не магла заснуць: перад вачыма круцілася танцавальная пляцоўка, у вушах гучала музыка. Калі часам сяброўкі пыталіся ў яе адносна намераў на вечар, яна адказвала ні то сур’ёзна, ні то жартуючы, каб не назалялі: «Мой вольны час — танцам. Там — жыццё».

Прышоўшы ў танцавальную залу, Нэля перш-на-перш звяртала ўвагу на тое, як хто апрануты, на кім лепшае адзенне. Сама ж яна на гэтую справу траціла ледзь не ўсе грошы — і стыпендыю, і тое, што прысылала маці. Калі хто-небудзь хваліў яе прычоску ці фасон сукенкі, яна непазнавальна мянялася, позірк набываў ганарлівую незалежнасць: «Вось я якая!»

На яе глядзелі. Адны зайздросцячы, другія — з адкрытым жаданнем спадабацца. Вальсуючы з кім-небудзь, яна амаль чула за сваёй спіной шэпт хлопцаў. Гэта рабіла яе вясёлай, клала на шчокі чырвань і яшчэ больш узнімала ва ўласных вачах.

Сёння ж, апрача Вольгі, ніхто не захапляўся яе спрытам і прыгажосцю. Ад гэтага рабілася прыкра. Лётчыкаў, з якімі яны танцавалі ў нядзелю, не відаць было. Нэля паскардзілася сяброўцы:

— Сумна. I тыя не прышлі. Вось ужо не разумею: калі не хочацца — навошта ж абяцаць?

— Можа ў іх палёты?

— Палё-ёты! Ведаем іхнія палёты. Яны ўсе...

Нэля не дагаварыла. Хлопец у вышыванай кашулі, што праходзіў па калідоры, штурхнуў яе. Нэля паглядзела на яго пагардліва. Жывыя агеньчыкі ў вачах зніклі, яны засвяціліся насцярожана, злосна.

— Нахабнік! Вам што, цесна ў калідоры?

— Цесна, прыгожая, цесна. Мая душа любіць прастору...

Хлопец узмахнуў рукамі, жадаючы паказаць, якая прастора да спадобы ягонаму сэрцу. Але прастора гэтая, відаць, была такая вялізная, што ён не мог абхапіць яе, захістаўся і ўпёрся далонямі ў сцяну.

— Былы чалавек, — з дакорам сказала Вольга, цягнучы сяброўку ў другі бок калідора.— Усё магу дараваць, а гарэлку — ніколі. Ты ведаеш яго? Гэта Віталь Какора, з будтрэста.— I, каб перавесці гаворку на іншае, запыталася:

— А што чуваць пра Петруся? Так больш і не піша?

— Нічога.

— Можа маці што ведае? Ты запытайся.

— Няёмка. Я ў іх ніколі не была.

— Давай я гэта зраблю.

— Не трэба...

Нэля пашкадавала ўжо, што адкрыла Вользе свае сардэчныя тайны. Пасля доўгага маўчання Пятрусь прыслаў ёй ліст. Гэта так усхвалявала Нэлю, што яна расказала сяброўцы пра сваё даваеннае каханне. Яно было пахавана ўжо, гэтае пачуццё, і цяпер, калі прышоў ліст, ёй было прыкра, што ў думках здрадзіла свайму абяцанню, якое давала хлопцу некалькі год назад: кахаць толькі яго, на ўсё жыццё. Цяпер, калі Вольга пачала распытваць пра Петруся, Нэлі зрабілася не па сабе, быццам Вольга папракала яе за тое, што, чакаючы лістоў ад Петруся, яна ходзіць на танцы, знаёміцца з лётчыкамі і шкадуе, чаго яны не прышлі. У калідоры пачуліся гукі вальса, але жадання танцаваць ужо не было. Настрой канчаткова сапсаваўся.

— Я пайду. Звані мне заўтра, — сказала Нэля, развітваючыся з Вольгай. — Пазвоніш? Ну, добра, бывай...

На сцішаных гарадскіх вуліцах, ахутаных змрокам, тужлівыя думкі трохі развеяліся. Нэля адчула сябе ніякавата за спрэчку з тым хлопцам у клубе, за тое, што так рэзка, не па-сяброўску гаварыла з Вольгай.

Да гэтых думак цяпер прымешвалася яшчэ трывога: Нэлі здалося, што нехта ўпотай крочыць за ёю. Яна заўважыла гэта яшчэ ля клуба і неяк адразу ж забылася. Цяпер таропкія крокі воддаль устрывожылі яе: яна паскорыла хаду, перайшла на другі бок вуліцы, прыслухалася.

Змрочнымі аграмадамі чарнелі сцены спаленых будынкаў. Справа за сцяной нудна рыпеў адарваны кавалак бляхі, нябачная ў цемры драціна звінела пад ветрам, як струна. Нэля пайшла шпарчэй. «Здалося. Нешта я баязліўкай стала». I зноў пачула ззаду таропкае тупанне. Яна пакрочыла амаль подбегам, але пагоня не спынялася. Нехта бег за ёю і цяжка, з прыдыхам, соп. Чорная постаць узнікла, як прывід, наперадзе, у вочы ўдарыў асляпляльны прамень ліхтарыка. Постаць хрыпатым голасам загадала: