Але ён нічога ня мог зрабіць альбо сказаць. Цалкам відавочна, дзяўчынкі жывуць сваім уласным жыцьцём, не пытаючы рады. Яны прыходзяць дахаты, калі ім заманецца, а калі не прыходзяць, дык тэлефануюць а восьмай, падчас сьняданку, паведаміць, што зь імі ўсё добра, што яны начавалі ў сяброўкі. Аднаму богу вядома, што хаваецца за гэтай ветлівай выдумкай. Але Нэл кажа, часьцей за ўсё гэта сапраўды так, і ёй значна спакайней, калі дзяўчынкі пераначуюць у якой зь сябровак, а ня рушаць дахаты на машыне п'янага прыяцеля і ня стануць шукаць таксоўку ў бязьлюдныя перадранішнія гадзіны.
Ва ўсялякім разе, Эйдан адчуў палягчэньне, пачуўшы грук уваходных дзьвярэй і лёгкія крокі на лесьвіцы. У яе ўзросьце можна абысьціся і трыма гадзінамі сну. Прынамсі яна прасьпіць на тры гадзіны больш за яго.
У ягонай галаве раіліся недарэчныя пляны. Можна ў знак пратэсту сысьці са школы. Вядома, яго з радасьцю возьмуць у прыватную школу, у Шасьцігадовы Каледж, напрыклад, праца ў якім пастаўленая на добрым узроўні. Эйдан, як настаўнік латыні, будзе карысны там, студэнтам шматлікіх спэцыяльнасьцяў патрэбна латынь. Можна зьвярнуцца ў Раду Апякуноў, пералічыць, як шмат ён зрабіў для школы, колькі гадзін выдаткаваў, каб арганізаваць пазашкольную працу, як разьвіваў Трэці Ўзровень навучаньня. Калі ласка, можна прыйсьці і паслухаць, што кажуць дзеці, якія пляны разгортваюць на будучыню. А кабінэт прыродазнаўства, што ён ператварыў у сапраўдныя джунглі…
Ёсьць і іншы шлях, можна давесьці ім, што Тоні А’Брайн — дэструктыўны элемэнт. Узяць нават факт ужываньня гвалту супраць былога вучня іх школы — гэта дае грунтоўную падставу даслаць самы трывожны сыгнал тым, хто зьбіраецца прызначыць яго дырэктарам. А можна напісаць ананімны ліст рэлігійным чальцам Рады, прыемнаму сьвятару з адкрытым тварам і сур'ёзнай манашцы, якія, пэўна, паняцьця ня маюць аб тым, што за амаральны тып Тоні А’Брайн. Альбо зладзіць калектыўную акцыю бацькоў? У яго шмат, шмат магчымасьцяў.
Яшчэ можна пагадзіцца са спадарам Уолшам, плюнуць на школу, заняцца сталоўняй, ператварыць яе ў свой бастыён супраць усяго расчараваньню, паднесенага яму жыцьцём. Галаву за ноч што сьвінцом напампавалі, а сну ўсё роўна ні ў адным воку.
Ён дбайна пагаліўся; нельга зьявіцца ў школе з лапікамі плястыру на твары. Уважліва агледзеў сваю ванную, быццам бачыў яе ўпершыню. На кожнай вольнай цалі сьцяны віселі гравюры Вэнэцыі, вялікія яркія рэпрадукцыі Тэрнеру, што ён набыў у Галерэі Таці. У дзяцінстве дачушкі казалі ня ванны пакой, а Вэнэцыянскі Пакой; зараз яны, пэўна, не заўважаюць усе тыя малюнкі, быццам дакучлівыя шпалеры.
Ён дакрануўся да іх і задумаўся. Ці атрымаецца яму яшчэ калісь пабыць у Італіі? У маладосьці ён быў там двойчы, і свой мядовы месяц яны бавілі ў Італіі, ён паказваў Нэл сваю Вэнэцыю, свой Рым, сваю Флярэнцыю, сваю Сіену. Цудоўны быў час, шкада, што яго не вярнуць. Калі дзеці былі маленькімі, у іх бракавала грошай, часу, а потым … ну … хто б паехаў зь ім? Прыйшлося бы выпраўляцца аднаму. Можа, у будучыні ён і зьезьдзіць адзін, і вядома, душа яго не настолькі зьмярцьвела, каб не адгукнуцца на хараство Італіі?
З агульнай згоды яны ўжо даўно не размаўлялі за сьняданкам. Сёньня тое апынулася яму на руку. Кававарка была гатовая да васьмі, навіны па радыё ўключаныя. Ярка размаляваная італьянская талерка з грэйпфрутамі стаяла на стале. Кожны браў сабе штось па густу. Тутака ж месьціўся кошык з хлебам і тостэр, што стаяў на падносе з малюнкам фантана Трэві — падарунак Нэл да яго саракагодзьдзя. У дваццаць хвілін а дзевятай Эйдан і дзяўчынкі сыходзілі, пакінуўшы свае талеркі і кубкі ў пасудамыечнай машыне.
Ён забясьпечыў жонцы ніштаватае жыцьцё, падумалася яму. Выканаў свае абяцаньні.
Іх побыт ня быў вытанчаным, але яны мелі апал і ўсе гэтыя сучасныя прыстасаваньні; тройчы на год ён аплачваў мыцьцё вокнаў, дывановае пакрыцьцё чысьцілася раз у два гады, хату фарбавалі кожныя тры гады.
— Досыць, кінь гэтыя сьмяхотныя, дробязныя думкі, — спыніў сябе Эйдан і паспрабаваў усьміхнуцца.
— Добра прайшоў вечар, Гранія? — спытаў ён.
— Так, нармалёва, — ад учорашняй нясьмелай даверлівасьці і сьледу не засталося. Немагчыма зразумець, шчыры чалавек ці не.
— Выдатна, выдатна, — хітнуў ён і пацікавіўся ў Нэл, — Як справы ў рэстарацыі?
— Нядрэнна для панядзелку, ведаеш, але нічога асаблівага, — яна адказала вельмі дабразычліва, але так, быццам вяла гутарку з выпадковым спадарожнікам у аўтобусе.
Читать дальше