Чарльз Дыкенс - Олівер Твіст

Такое тлумачэнне вельмі забавіла джэнтльмена ў белай камізэльцы, але гэтая весялосць вельмі хутка згасла пад паглядам містэра Лімкінза. Пасля рада пастанавіла сцісла абмеркаваць справу ў сваім коле, аднак гаварылі так ціха, што, акрамя слоў «скарачэнне выдаткаў», «добра адаб’ецца на балансе», «надрукуем спарваздачу», нічога не было чуваць. Ды і гэтыя словы былі чутны толькі таму, што іх паўтаралі шмат разоў і з вялікім пафасам.

Нарэшце шэпт заціх, і пасля таго, як чальцы рады селі на свае месцы, прыняўшы зноўку свой ранейшы паважны выгляд, містэр Лімкінз прамовіў:

— Мы абмеркавалі вашу прапанову, і мы не пагаджаемся з ёю.

— Рашуча не пагаджаемся, — сказаў джэнтльмен у белай камізэльцы.

— Адназначна не пагаджаемся, — дадалі іншыя чальцы рады.

Містэру Гэмфілду ўжо выпадала пацярпець ад абвінавачванняў у тым, што ён забіў трох ці чатырох хлопчыкаў, таму яму раптам прыйшло ў галаву, што чальцы рады праз нейкі незразумелы бзік надумалі, што гэтыя пабочныя абставіны мусяць паўплываць на іх рашэнне.

Гэта зусім не было падобна да іх манеры працаваць, але пакуль што, не хочучы асабліва ажыўляць старыя чуткі, ён пакамечыў у руках шапку і павольна адышоў ад стала.

— Дак вы не згодныя, жэнтальмены? — спытаў містэр Гэмфілд, затрымаўшыся каля дзвярэй.

— Не згодныя, — сказаў містэр Лімкінз, — праца ваша гэткая кепская, што мы мяркуем, што вы павінны атрымаць выплату крыху меншую, чым пазначана ў нашай абвестцы.

Фізіяномія містэра Гэмфілда прасвятлела, ён хуткімі крокамі вярнуўся да стала і запытаўся:

— А колькі б вам не было шкада, жэнтальмены? Ну! Не крыўдзіце беднава чалавека! Колькі дасцё?

— Па мне, дык трох фунтаў дзесяці пенсаў было б досыць, — сказаў містэр Лімкінз.

— На дзесяць пенсаў перабольшана, — сказаў джэнтльмен у белай камізэльцы.

— Ану, давайце пагодзімся на чтырох фунтах, жэнтальмэны. Давайце: чатыры фунты, і вы пазбавіцеся ад яво вельмі выгадна. Га?

— Тры фунты дзесяць, — упарта паўтарыў містэр Лімкінз.

— Паслухайце! Давайце падзелім розніцу папалам, — прапанаваў Гэмфілд. — Тры фунты пятнаццаць.

— Не дадам ані фартынга, — гэткі цвёрды быў адказ містэра Лімкінза.

— Вы жах як мяне крыўдзіце, — няўпэўнена прамовіў містэр Гэмфілд.

— Ну, гэта ўжо лухта! — сказаў джэнтльмен у белай камізэльцы. — Ён заслугоўвае, каб яго ўзялі без аніякае выплаты. Забірайце вы яго, неразумны вы чалавек! Гэта хлопчык што трэба. Час ад часу яго трэба цверазіць кіем. Гэта пойдзе яму на карысць. Яго ўтрыманне не будзе каштаваць залішне многа, бо яго не перакармілі ані разу з дня яго народзінаў. Ха-ха-ха!

Містэр Гэмфілд кінуў хітры пагляд на тых, хто сядзеў за сталом, і, заўважыўшы, што яны ўсміхаюцца, паступова сам наважыўся на ўсмешку. Гешэфт адбыўся. Містэру Бамблу неадкладна загадалі ў той жа дзень даставіць Олівера з неабходнымі дакументамі да суддзі на подпіс і зацвярджэнне.

Дзеля выканання гэтага рашэння маленькага Олівера, вельмі здзіўленага, выпусцілі з-пад замка і загадалі яму апрануць чыстую кашулю. Ён ледзьве паспеў зрабіць гэтае нязвыклае гімнастычнае практыкаванне, як містэр Бамбл асабіста прынёс яму місачку кашы і святочныя дзве з паловай унцыі хлеба. Гэтае відовішча зусім выбіла Олівера з каляіны. Ён вельмі жаласна заплакаў, небеспадстаўна падумаўшы, што рада пастанавіла дзеля нейкай карысці забіць яго — інакш навошта яны пачалі адкормліваць яго такім чынам?

— Олівер, не плач, а то вочы пачырванеюць. Лепш з’ядай усё і будзь удзячны, — сказаў містэр Бамбл з унушальнай пыхай. Цябе збіраюцца аддаць у вучні да аднаго чалавека.

— У вучні, сэр! — усклікнуў хлопчык, увесь дрыжучы.

— Ага, Олівер, — пацвердзіў містэр Бамбл. — Добрыя міласэрныя джэнтльмены, якія шмат у чым замяняюць табе бацькоў, якіх у цябе няма, збіраюцца аддаць цябе ў вучні, уладкаваць цябе ў жыцці, зрабіць з цябе чалавека, хоць выдаткі для прыхода складаюць тры фунты дзесяць пенсаў — падумай толькі, тры дзесяць! — семдзясят шылінгаў — сто сорак пенсаў! І ўсё гэта ніцаму бязбацькавічу, якога ніхто не можа палюбіць!

Калі містэр Бамбл перапыніўся, каб набраць паветра, бо прамовіў ён усё гэта жахлівым голасам, слёзы адна за адной пабеглі па шчаках беднага дзіцяці, і Олівер горка зарыдаў.

— Годзе, — ужо менш пыхліва сказаў містэр Бамбл, бо яму прыемна было бачыць, якое ўражанне робіць ягонае красамоўства, — досыць, Олівер! Вытры вочы крысом сурдута і не плач у кашу. Гэта ж толькі дурні так робяць.