Сергей Пясецкий - БАГАМ НОЧЫ РОЎНЫЯ

Паклаўшы скрыню на месца, я адышоў у глыб падворку. Выпаліў там папяросу і зайшоў у сенцы кватэры Жарскай. Пастукаў клямкай, бо дзьверы былі зачыненыя. З кватэры пачуўся Юльчын голас:

— Хто там?

— Я, — ледзьве не сказаў: Павел, але ў час успомніў, што тут мяне знаюць як Рамана.

Юлька крыкнула:

— Зараз, зараз. Пачакайце, калі ласка, трошкі.

Неўзабаве яна адчыніла дзьверы. Мы зайшлі ў вялікі пакой. Я павітаўся са спадарыняй Жарскай.

— Што ж гэта вас так доўга не было?

— У мяне было шмат працы. Цяпер пераехаў у Менск настала.

— І дзе вы будзеце жыць?

— Жыву ў пакоі ў калегі-тэхніка. Я там зарэгістраваўся. Але калі мой ранейшы пакойчык вольны, я яго найму. У калегі трохі зашумна, цяжка працаваць.

Спадарыня Жарская пагадзілася. Я пайшоў зь Юлькай у мой ранейшы пакой. Там усё было бязь зьменаў.

— Навошта тут люстра стаіць на ложку? — спытаў я Юльку.

— Так проста. Я паставіла на хвілінку.

Я паглядзеў на дзяўчыну. Яна была бледная. Цёмныя кругі пад вачыма. Толькі вусны былі зыркія. Я заўважыў, што яна папрыгажэла і стала менш легкадумная. Ужо не была са мной такая сьмелая, як даўней, хоць усяго колькі месяцаў мінула ад часу, калі яна была маёй каханкай.

— Што ў цябе новага?

— Нічога.

— А ў Брагіных?

— Соф’я з мужам ужо пераехалі. Здаецца, на Міхайлаўскай вуліцы жывуць.

— А Лізка?

— Лізка з маткай і бацькам тут жывуць.

— А ці прыходзіць да іх той бляндын? — я меў на ўвазе Азімава.

— Не было яго доўга. Цяпер зноў прыходзіць. Ён хоча ажаніцца зь Лізкай.

Юлька хацела сказаць яшчэ нешта, але зірнула мне ў вочы і спынілася. Я пачуў крокі на падворку. Нехта йшоў па лесьвіцы да кватэры Брагіных. Я падумаў, што гэта Лізка вярнулася з гораду. Пагаварыў яшчэ пару хвілін зь Юлькай і выйшаў з кватэры, паабяцаўшы неўзабаве перасяліцца да іх.

Выйшаўшы на падворак, я доўга глядзеў у два асьветленыя вокны кватэры Брагіных. Па сьценах і столі часам мільгаў цень чалавечай постаці.

Я цішком падняўся па сходах. Бясшумна адчыніў дзьверы ў сенцы, пасьля ў кватэру. Стаў на парозе кухні і ўбачыў Лізку, якая пісала нешта за сталом у маленькім аранжавым сшытку. Пісала хутка. Твар яе быў заклапочаны. Пару разоў яна рухам галавы адкідала назад валасы, якія спадалі ёй на вочы. Раптам — нібы адчуўшы мой погляд — хутка павярнула галаву налева і ўбачыла мяне. Падхапілася на ногі. Хутка закрыла сшытак і голасам, у якім — здалося мне — гучаў страх — усклікнула:

— Гэта вы, спадар Раман?

— Няма сумневу. Хіба што вы мяне сьніце.

Яна раптам расьсьмяялася. Гучала гэта штучна. Пасьля сказала:

— Садзіцеся, калі ласка. Я зараз вярнуся.

Узяла са стала сшытак і выйшла з пакою. Неўзабаве вярнулася.

— Мы ж нават не павіталіся, — сказала яна весела.

Я паціснуў ёй руку. Гледзячы на Лізку, я ўсё стараўся зразумець, якая ў ёй адбылася зьмена. Яна здавалася мне цяпер зусім іншай, чым раней. Яна не пабрыдчэла. Насупраць, яна была яшчэ прыгажэйшая, толькі вочы мелі іншы, не знаёмы мне дагэтуль выраз. Ня ведаю, ці то быў клопат, ці сьляды якіхсьці засмучэньняў. Можа, і даўней было тое самае, але я часта яе бачыў і не заўважаў гэтага. Раптам Лізка са зьдзіўленьнем паглядзела на сваю далонь.

— Адкуль гэтая кроў?!

Сапраўды, на яе далоні я ўбачыў цёмныя плямы крыві.

— А можа… Можа, гэта вашая?

Я паглядзеў на свае рукі і заўважыў, што параніў правую. Пэўна, падраў скуру на руцэ, калі пералазіў праз плот. Лізка прынесла ёд і абрэзак тканіны. Перавязала маю параненую руку.

— Што ў вас чуваць?

— Нічога цікавага. Толькі Соф’я з мужам зьехалі. Ім тут было зацесна.

— А Азімаў… — я ня скончыў пытаньня.

Лізка апусьціла вочы. Потым сказала ціха:

— Доўга не прыходзіў. Пасьля зноў… — Пасьля кароткай паўзы сказла з бліскам у вачах: — Ён мяне мучае! Дакучае! Як жа ён мне агідны. Я ім пагарджаю. Нават яго голас мяне раздражняе. А бацькі хочуць, каб я выйшла за яго замуж. Урэшце я яму шчыра сказала, што зусім не люблю яго. А ён кажа: «Прызвычаішся. Гэта лепшае за каханьне, бо даўжэй трывае. Каханьне для смаркачоў». І як мне быць?

На Лізчыны вочы накаціліся сьлёзы, але яна авалодала сабой і праз пэўны час спытала:

— А вы надоўга прыехалі?

— Назаўсёды.

— Назаўсёды?

— Так. Мяне перавялі ў Менск.

— А дзе вы будзеце жыць?

— У спадарыні Жарскай.

— Вельмі добра. Значыць, мы будзем часта бачыцца.

Я ўбачыў, што Лізка сапраўды ўсьцешылася, і мне было вельмі прыемна.

— Мяркую, вашая сям’я будзе не задаволеная маімі адведзінамі.