Генрык Сянкевіч - Quo Vadis

Раман

Henryk Sienkiewicz

Quo Vadis

Пераклад з польскай мовы ксяндза Пятра Татарыновіча

La Parrocchia dei santi Protomartiri Romani in Roma è lieta di poter collaborare con il Comitato editoriale «SAFIJA» della Parrocchia Greco-Cattolica di Polack, all’edizione in lingua bielorussa del libro «Quo vadis».

Che questo libro di grande portata culturale, il quale presenta una testimonianza indelebile del martirio dei primi cristiani, possa servire da invito per tutti і cristiani e per tutti gli uomini di buona volontа in Bielorussia, per rivalorizzare la testimonianza perenne di tutti і martiri bielorussi degli ultimi decenni.

Il nostro augurio è che questa edizione in cirillico della traduzione fatta a Roma, giunga alle mani dei lettori in Patria e contribuisca al rafforzamento della lingua e della cultura bielorussa.

Парафія святых Рымскіх Першапакутнікаў у Рыме разам з выдавецтвам «САФІЯ» Грэка-Каталіцкай Парафіі ў Полацку з радасцю супрацоўнічае ў выданні кнігі «Quo vadis» па-беларуску.

Спадзяемся, што гэтая каштоўная ў плане культуры кніга, якая прыносіць сведчанне пакутніцтва першых хрысціянаў, зможа заахвоціць усіх вернікаў і ўсіх людзей добрай волі ў Беларусі асэнсаваць каштоўнасць сведчання ўсіх беларускіх пакутнікаў апошніх дзесяцігоддзяў.

Нам хацелася б, каб гэтае кірылічнае выданне перакладу, зробленага ў Рыме, трапіла ў рукі чытачоў на Бацькаўшчыне ды спрычынілася да ўмацавання беларускай мовы ды культуры.

ББК 84 (4 Пол) С 99 УДК 884

Г. Сянкевіч

Quo Vadis

Пераклад з польскай мовы ксяндза П. Татарыновіча Прадмова, каментары, транслітарацыя лацінічнага тэксту ў кірылічны і рэдагаванне Вітаўта Мартыненкі Публікацыя падрыхтаваная паводле выдання: Henryk Siаnkievič «Quo Vadis» выдавецтва «Źnič»

Рым, 1956 — 476 стар.

Ініцыятар выдання Вітаўт Мартыненка сардэчна дзякуе грамадскім структурам «БМАgroup» (Віталь Супрановіч), «Дыярыюш» (Ларыса Андросік) за прад’юсарскую апеку і тэхнічную падтрымку гэтай працы, дзякуючы якім праз дзесяцігоддзе блуканняў па выдавецкіх структурах Беларусі яна нарэшце выходзіць у свет.

Адмысловая падзяка выдавецтву «Сафія» з Полацку ды Парафіі святых Рымскіх Першапакутнікаў у Рыме, без дапамогі якіх гэтая кніга не змагла б пабачыць свет.

© В. Мартыненка, 2002 © ГА «Дыярыюш», 2002 © «Сафія», 2002

© Вокладка — В. Іваноў, 2002

Рым. Амаль 50 гадоў таму выдавецтва «Зніч», заснаванае ў Вечным горадзе беларускімі эмігрантамі, выдае грунтоўную творчую працу ксяндза Пятра Татарыновіча — беларускі пераклад аднаго з найпапулярнейшых раманаў Г. Сянкевіча «Quo Vadis». Працу, якою сын Палескіх пушчаў хацеў дасягнуць замірэння сваіх думак аб радзіме з адчуваннямі жыцця эмігранта, «свайго сярод чужых»… Чаму менавіта «Quo Vadis»?

Бадай, гістарычны раман аб кароткім перыядзе прадчування развалу вялікай Рымскай імперыі — гэта раман не толькі з рымскай гісторыі; гістарычны раман аб першых кроках нікім не прызнаваных «нефармальных суполак» хрысціян — гэта раман не толькі з гісторыі хрысціянства.

Ініцыятары першага беларускага (Рым, 1956) выдання невыпадкова зазначылі ў рэдакцыйнай прадмове: «Чаму спаміж гэтулькі іншых пякучых літаратурных неабходнасцяў мы выбралі іменна гэтую? Шмат злажылася на гэта матываў ды імператываў, але ўспомнім толькі аб найгалаўнейшым, аб той удараючай аналагічнасці, а праз тое й актуальнасці ды павучальнасці ейнай узрушлівай эпізодыкі да сянняшніх, у многім так падобных, падзеяў».

Пільнае сэрца адчуе, што павучальнасць гэтай эпізодыкі ў нашыя дні не толькі не аслабела, але выявілася яшчэ больш выразна. А тое, што над беларускім перакладам рамана працаваў каталіцкі святар — Пётр Татарыновіч, пакінула і пэўны гістарычны адбітак. Узяць хоць бы факт, што беларускае рымскае выданне гэтага свецкага твору — адно з нешматлікіх у свеце, выпушчаных пад афіцыйным грыфам «З дазволу Духоўных Уладаў», што робіць кнігу ў пэўным сэнсе больш важкім аргументам для тых, хто шукае разумення хрысціянскае маралі. І разам з тым беларускі пераклад нічым не абмежаваны ў параўнанні з іншымі вядомымі тэкстамі гэтага выдатнага твора мастацкай літаратуры, і перш за ўсё ў параўнанні з арыгіналам.

Адным словам, прэлат Пётр Татарыновіч зрабіў цудоўны падарунак усім беларусам — і католікам, і праваслаўным, і атэістам… — данёсшы да іх твор сусветнай класікі на роднай мове. Ды вось бяда — амаль 50 гадоў доступ да плёну гэтай творчай працы мелі ўсе беларусы, акрамя тых, што жылі ў самой Беларусі: раскіданая па свеце беларуская дыяспара ў Італіі і Нямеччыне, Вялікабрытаніі і Бельгіі, Аргентыне і Аўстраліі… добра і даўно ведае гэты зграбны белы томік з аскетычнай двухколернай аздобай, у якую ўключана выява старажытных румовішчаў. Паспелі ўжо скончыцца й спрэчкі вакол вартасцяў ды недахопаў беларускага перакладу. Але тут такая знакамітая праца дагэтуль была невядомая зусім.