Андрэ Моруа: Падарожжа ў нябыт (на белорусском языке)

- Не штурхайцеся! - сярдзiта прамовiла нейкая старая жанчына.

- Я не штурхаюся, мяне самога штурхаюць, - пачаў я апраўдвацца.

- У чаргу, станавiцеся ў чаргу, як усе людзi!..

Я рашуча спынiўся, чамадан выпаў з маiх рук (я толькi цяпер заўважыў, што пры мне быў чамадан) i ўпёрся ў ногi чалавеку, якi iшоў следам. Я павярнуўся. Смуга распаўзлася, i адразу пасвятлела. Я выразна ўбачыў твар абуранага негра, маладога, прыгожага, у ружовай кашулi з адкрытым каўняром.

- Прабачце, пане, - сказаў ён з горкай iронiяй, тэатральна мне пакланiўшыся, - прабачце, што я маiмi чорнымi нагамi зачапiў ваш белы чамадан.

- Вы ж бачыце, я ненаўмысна.

- Даруйце мне, пане, я больш не буду, даруйце, - прамовiў ён здзеклiва i пакланiўся з яшчэ большым нахабствам.

Тады я ўгледзеў, што перада мной выцягнулася даўжэзная калона - некалькi тысяч пасажыраў. Перад iмi невыразна вырысоўвалiся агароджа, будынкi, дыспетчарская вежа, ангары. Здалёку гулi i стракаталi маторы, час ад часу прарэзлiва раўла сiрэна. Моцны вецер разганяў нiзкiя навальнiчныя хмары, i ў разрывах дзе-нiдзе вiдаць было шэрае неба.

З гэтай хвiлiны наш рух стаў страшэнна марудны. Жанчына, што iшла перада мной, азiрнулася, i я ўбачыў яе гладкiя, кранутыя сiвiзной, валасы i вочы iрландкi, прыгожыя i мяккiя. Яна больш не гневалася i ўсмiхалася мне, нiбы казала: "Усё гэта вельмi цяжка, але мы з вамi людзi мужныя i будзем цярпець без нараканняў".

Пратупаўшы на месцы добрую гадзiну, яна захiсталася:

- Я так рана ўстала сёння - сiл не хапае.

- А вы сядзьце на мой чамадан, - параiў я жанчыне.

Ставячы на зямлю чамадан, я раптам адчуў, што ён занадта лёгкi.

- Ах, божа мой! - спалохана крыкнуў я. - Нi аўтаручкi, нi тапачак! Я ж iх забыў пакласцi...

I бягом кiнуўся ў горад. Чаму я так спяшаўся? Хто мяне там чакаў? I куды было бегчы? Я не ведаў.

* * *

Як я адшукаў дарогу ў гэтым незнаёмым горадзе? I якiм чынам я заняў нумар у невялiчкай гасцiнiцы па суседству з аэрапортам? Вагоны электрычкi мчалiся паўз мае вокны з жалезным скрогатам; каляровыя агнi рэклам рытмiчна ўспыхвалi, мiгацелi i пералiвалiся. Сваю аўтаручку я знайшоў на стале, тапачкi пад ложкам. Я ўкiнуў iх барзджэй у чамадан разам з кнiгамi, брытвай, пiжамай i пусцiўся бегчы назад. Гiганцкi аўтобус спынiўся ўздоўж высокага тратуара, дзе пахаджала партовая палiцыя з рэвальверамi на белых паясах. Я ўскочыў у аўтобус. Праз дзесяць хвiлiн я вылез недалёка ад стракатай людской калоны перад агароджай пасадачнай пляцоўкi.

Яшчэ раз я павiнен быў перацярпець мучэнне павольнага руху. Калi гадзiны праз дзве я наблiзiўся крыху да агароджы, я зразумеў, чаму мы не маглi пасоўвацца хутчэй. На пляцоўку можна было папасцi толькi праз будку, каля якой стаяў вартаўнiк. Так што калона, метраў за сто ад будкi, выцягвалася ў шнур. Нарэшце перада мной аказалася ўсяго шэсць чалавек. Цяпер я мог разглядзець твар вартаўнiка. Гэта быў адзiн з тых непадкупных здаравякоў-тупiц, якiмi карыстаецца любая ўлада... Тры... Два... Апошнi... Вось i мая чарга. Я стаяў адзiн перад дубiнай-дзецюком.

- На якi рэйс? - запытаў ён.

- А хiба тут некалькi рэйсаў?

- А то як жа, - адказаў ён спакойна. - Рэйс каталiцкi, рэйс англiканскi, рэйс прэсвiтэрыянскi, рэйс баптысцкi, рэйс мармонскi...

- У вас што, рэйсы ў залежнасцi ад веравызнання?

- Не затрымлiвайце! Хутчэй! На якi рэйс?

- А калi пасажыр атэiст? Хiба ў вас няма рэйсаў для няверуючых?

- Ёсць, - прамовiў, здзiвiўшыся, вартаўнiк, - але я вам не раю. Гэта кароценькi маршрут, нядаўна адкрыты, дрэнна арганiзаваны... Калi вы жадаеце пытанне веры звесцi да мiнiмуму, прапаную ўнiтарную лiнiю, аб'яднаны рэйс... чыста, дагледжана, мадэрн...

За мною бунтавалася чарга.

- Ёсць жа людзi, - бурчаў дробненькi дзядок, - што каля самых дзвярэй будуць вам разводзiць тары-бары, а ты тут хоць да ночы стой.

Я пачырванеў i сказаў вартаўнiку:

- На аб'яднаны, калi ласка.

- Цэнтральны будынак... Паўднёвае крыло... Наступны!

* * *

Усё было так, як растлумачыў вартаўнiк. Памяшканне ўнiтарнай лiнii мне здалося i дагледжаным i ўтульным. Канвеерная актыўнасць панавала ўсюды. Лакiраваныя драўляныя стойкi, безлiч папак з ярлыкамi i рэгiстрацыйнымi лiсткамi, якiя спрытна, у дзве рукi, перабiралi служачыя самых розных колераў скуры. Карты, утыканыя малюпасенькiмi мадэлямi самалётаў, вялiзныя афiшы кубiстаў з надпiсам "Ляцiце аб'яднаным рэйсам!" i некалькi прыгожых дзяўчат у чорнай унiформе, якiя сустракалi пасажыраў. Адна з iх падышла да мяне i запытала:

- У вас ёсць вiза на вылет?

- Якая вiза?

Я не ведаў...

Яна ўздыхнула i ласкава папрасiла: