Джеймс Олдридж - Паляўнiчы (на белорусском языке)

- Як палявалася гэтым сезонам? - спытаў iнспектар, падпiсаў квiтанцыю i падаў яе Рою разам з жэтонам i маленькай зялёнай кнiжачкай, экземплярам "Дадаткаў да Закона пра Паляванне i Лоўлю Рыбы 1946 года".

- Норму вылавiў.

- А каму прадалi?

- Пiту Дзюкэну.

- Пушнiна першагатунковая?

Рой кiўнуў.

- Ёсць што-небудзь выключнае?

- Няма.

Iнспектар задаў яшчэ некалькi пытанняў пра звера: многа яго цi мала, неспакойны ён цi даверлiвы, цi няма слядоў ваўка, рысi, мядзведзя i iншых драпежнiкаў, мышэй, лемiнга, а таксама зайца i iншай дзiчыны. У Роя на ўсё быў гатовы адказ. Iнспектар слухаў яго ўважлiва i ўслухоўваўся не толькi ў звесткi, але i ў ацэнкi самога Роя. Рой бачыў у лесе тое, чаго не прыкмячалi iншыя звераловы, i ўмеў расказаць пра ўбачанае захоплена, як сапраўдны апавядальнiк. Сам гэтага не ўсведамляючы, Рой стаў лепшай крынiцай iнфармацыi пра ўсе сезонныя змены ў жыццi фаўны Муск-о-гi. А паколькi iнспектар сур'ёзна цiкавiўся натуральнай гiсторыяй свайго раёна, дык усю iнфармацыю Роя ён перадаваў у Таронта старанна i дакладна.

- Здаецца, што звяроў у лесе меншае, Рой, - сказаў ён. - Я ўсё чакаю, што дэпартамент прыме ў адносiнах да вашага брата паляўнiчага нейкiя рашучыя меры - накладзе забарону на бабра альбо андатру, цi на любога пушнога звера. Нешта ж трэба рабiць.

- Вы хочаце выгнаць нас на поўнач, iнспектар, - сказаў Рой, здзекуючыся з уласнага гора. - А што робiцца там, на той тэрыторыi?

- Гэта не мой раён, - адказаў iнспектар, - але з месяц таму быў цыркуляр з дэпартамента пра тое, што ўсе, хто хоча, могуць атрымаць новыя ўчасткi на поўнач ад Сярэбранай ракi, яны могуць падаць заяўкi не пазней як у маi. Хочаце, я ўключу i вас?

Iнспектар адкiнуўся ў крэсле, i яго вялiзны жывот прымушаў сумнявацца, што ён пакiне гэтае крэсла. Твар у яго быў чырвоны, патылiца тоўстая, рукi пульхныя, але калi ён уставаў i рухаўся, было бачна, што гэта чалавек вялiкай энергii, чалавек, якi выконвае свае абавязкi з бязлiтаснай настойлiвасцю. Роя не ўводзiў у зман яго знешнi выгляд таўстуна; ён ведаў захапленне iнспектара тлустай свiнiнай i добрым пiвам. Не, Рой разумеў, што недаацанiць гэтага чалавека - значыць, зрабiць вялiкую памылку. Iнспектар быў такi рухавы, што Рой, калi залазiў у самы гушчар лесу, часта азiраўся назад, цi няма побач iнспектара.

- Я мог бы падабраць вам добры ўчастак, - прапанаваў яму iнспектар.

- А можна адкласцi гэта да майго вяртання вясной?

- У любы час да мая месяца, - паўтарыў iнспектар, - але чым раней вы вырашыце, тым большы выбар.

- Я адкажу вам, калi вярнуся ў сакавiку, - сказаў Рой.

Iнспектар пацiснуў плячыма. Ён быў задаволены, што Рой застанецца тут яшчэ на адзiн сезон. Ён так i сказаў яму: - Рой, я не хачу, каб вы iшлi на поўнач, перш чым я злаўлю вас з незаконнай здабычай. Тады вам усё роўна давядзецца пайсцi, бо я адбяру ў вас туташнi ўчастак.

- Злавiць мяне? - сказаў Рой. - А навошта вам мяне лавiць?

- Ды ўжо не ведаю, - сказаў iнспектар, - але з усiх паляўнiчых майго раёна iменна вас вырашыў я злавiць з доказамi злачынства. Вы водзiце мяне за нос ужо дваццаць гадоў, але я да вас падбiраюся. I чакаць засталося не вельмi доўга.

Рой адхiснуўся ад канторкi.

- Але калi вы хочаце злавiць мяне, чаму вы не пойдзеце са мной у лес? Там вы ўжо напэўна злавiлi б мяне.

Iнспектар бываў у лесе не адзiн раз - i ў паляўнiчых буданах Роя i па ўсяму ланцугу яго пастак, схадзiў яго ўчастак удоўж i ўпоперак i цiчога не знайшоў. Калiсьцi даўно ён пераканаўча даказаў Рою па колькасцi яго пастак i пялаў для пушнiны, скарыстаных патронаў i па дзесятку iншых прыкмет, што Рой страляе i ловiць звера больш за норму. Гэтае абвiнавачанне ён кiнуў Рою ў твар у яго хацiне, калi абодва яны былi значна маладзейшыя. Рой аж загарэўся ад гневу, але стрымаўся i прамаўчаў; маўчаў ён i пазней на ўсе абвiнавачаннi iнспектара. Узважыўшы гэтую тактыку Роя, iнспектар прыйшоў да высновы, што словамi ад яго нiчога не даб'ешся. Рой спакойна адмоўчваўся i даваў магчымасць iнспектару знайсцi пушнiну цi злавiць яго на месцы злачынства.

- Сёлета мо i выберуся, - сказаў iнспектар.

- Давайце, будзеце госцем.

- Вы i не даведаецеся, калi я з'яўлюся i адкуль.

- А хiба бяспечна блукаць па лесе цiшком? Можа надарыцца няшчасце.

- Небяспечна тым, хто будзе з незаконнай пушнiнай.

- А дзе яе дзець, незаконную пушнiну?

- Я цудоўна ведаю, што вам не пражыць на вашу норму, Рой, - сказаў iнспектар. - Няма жадання лавiць вас, Рой, а ўсё адно давядзецца. Так што сёлета будзьце асаблiва пiльныя.

- Я заўсёды пiльны. Пiльна сачу за кожнай пасткай.