Не, мне ўжо не трэба было тлумачыць, што такое "о'кэй", я толькi хацеў ведаць, якому з сваiх дужа нешматлiкiх ды асцярожных рухаў, жэстаў цi, так бы мовiць, выказванняў я абавязаны гэткай высокай адзнакаю.
Мажлiва, я сапраўды правiльна ацанiў пiрожныя? Цi досыць па-мужчынску пацiснуў яму руку? А можа, заслужыў ухвалу чым-небудзь iншым?
- Я ж казала, Фiл, што ён о'кэй, - сказала Джэнi.
- Сапраўды о'кэй, - сказаў бацька. - Але ж мне трэба было паглядзець самому. Вось i паглядзеў. Олiвэр! - звярнуўся ён да мяне.
- Слухаю вас, сэр.
- Фiл.
- А, Фiл... сэр?
- Ты о'кэй.
- Дзякую, сэр. Я вам вельмi ўдзячны. Праўда, удзячны. I вы ведаеце, як я стаўлюся да вашай дачкi, сэр. I да вас, сэр.
- Олiвэр! - перапынiла мяне Джэнi. - Перастань лапатаць, як падрыхтунчык на iспыце...
- Джэнiфэр! - перапынiў яе мiстэр Кавiлеры. - Не чартыхайся пры госцю, трасца на цябе!..
За абедам (пiрожныя былi толькi, скажам так, прынадаю) Фiл паспрабаваў завесцi са мною сур'ёзную размову - i пра што б вы думалi? Ён чамусьцi ўбiў сабе ў галаву, што зможа наладзiць нармальныя адносiны памiж Олiвэрам III i Олiвэрам IV.
- Дай мне адно пагаварыць з iм па тэлефоне, як бацьку з бацькам.
- Не трэба, Фiл, толькi час змарнуеце.
- Але ж не магу я сядзець i глядзець, як бацька ад роднага сына адмаўляецца! Не магу.
- Але я таксама ад яго адмаўляюся, Фiл.
- Каб я больш такога нiколi не чуў! - сярдзiта гаркнуў ён. - Бацьку трэба цанiць i шанаваць...
- Асаблiва ў нашай сям'i, - сказаў я.
Джэнi сноўдала памiж кухняю i сталоваю i не брала ў гутарцы анiякага ўдзелу.
- Давай набiрай яго нумар, - настойваў Фiл. - Я ўмомант зраблю ўсё о'кэй.
- Не, Фiл. Мы з iм замарозiлi зносiны.
- А, кiнь, Олiвэр, адтане ён. Павер мне, калi ўжо я кажу, - адтане. Як прыйдзе час ехаць у царкву...
Але тут Джэнi, якая расстаўляла талеркi для дэсерту, спынiла яго адным сумна прамоўленым словам:
- Фiл...
- Што, Джэн?
- Я хацела сказаць табе наконт царквы...
- Што?
- М-м... Ну, увогуле, нам не хацелася б, Фiл.
- Як? - не зразумеў мiстэр Кавiлеры. I адразу, зрабiўшы нейкую сваю выснову, усё роўна як крыху вiнаваты, павярнуўся да мяне:
- Э-э, я, уласна, не меў на ўвазе, што гэта абавязкова павiнна быць каталiцкая царква, Олiвэр. Я думаю, Джэнiфэр, вядома, сказала табе, што мы каталiцкага веравызнання. Але я меў на ўвазе вашую царкву, Олiвэр. Прысягаю, Бог блаславiць такi саюз у любой царкве.
Я паглядзеў на Джэнi, якая, здаецца, так i не закранула гэтае важнае тэмы ў тэлефоннай размове.
- Олiвэр, - растлумачыла яна, - я не хацела абвальваць на яго ўсё адразу.
- Пра што гэта вы? - запытаўся мiстэр Кавiлеры. - Абвальвайце, дзеткi, абвальвайце на мяне ўсё, што ў вас на сэрцы, я адно рады буду.
Чамусьцi менавiта ў гэты момант вочы мае спынiлiся на фарфоравай статуэтцы Дзевы Марыi, што стаяла на палiчцы ў сталовай.
- Гаворка iдзе пра гэтае самае Боскае бласлаўленне, Фiл, - сказала Джэнi, адводзячы позiрк ад бацькi.
- Ну i што, Джэн? - запытаўся Фiл, баючыся сама горшага.
- М-м... мы ставiмся да гэтага неяк адмоўна, Фiл, - сказала яна, гледзячы на мяне ў пошуку падтрымкi - i я спрабаваў даць ёй яе сваiмi вачыма.
- Да Бога? Да любога Бога?
Джэнi кiўнула.
- Можна, я растлумачу, Фiл? - умяшаўся я.
- Добра, тлумач.
- Мы абое не верым, Фiл. I не хочам двудушнiчаць.
Думаю, ён сцярпеў гэта адно таму, што я быў ягоным госцем. А ўжо Джэнi дык магла б i поўху зарабiць. Аднак цяпер ён адчуваў сябе ўсё роўна як лiшнiм, чужанiцаю. Ён нават не мог глядзець на нас - апусцiў вочы.
- Ну што ж, выдатна, - сказаў ён пасля доўгага маўчання. - Цi магу я хоць даведацца, хто правядзе цырымонiю?
- Мы, - адказаў я.
Мiстэр Кавiлеры дапытлiва паглядзеў на дачку. Джэнi кiўнула ў знак згоды.
Ён зноў надоўга змоўк, потым яшчэ раз сказаў: "Выдатна" - i спытаўся, цi лiчу я, як будучы юрыст, што такi шлюб будзе - як гэта называецца? - законным?
Джэнi растлумачыла, што на цырымонii, якую мы прыдумалi, будзе прысутнiчаць, пакуль жанiх i нявеста звярталiся адно да аднаго, унiверсiтэцкi капелан-ўнiтарый.
- Ах, капелан, - прамармытаў Фiл. - Нявеста таксама будзе гаварыць? спытаўся ён, нiбы менавiта гэта магло неяк суцешыць яго.
- Фiлiп! - усклiкнула Джэнi. - Няўжо ты можаш уявiць сабе такую сiтуацыю, у якой я магла б змаўчаць?
- Не, дзетка, - адказаў ён, паспрабаваўшы ўсмiхнуцца. - Ты заўсёды што-небудзь скажаш.
Па дарозе назад у Кембрыдж я папытаўся ў Джэнi, як, на яе думку, прайшла сустрэча.
- О'кэй, - адказала яна.
10
Мiстэр Уiльям Ф. Томпсан, намеснiк дэкана Гарвардскай Юрыдычнай школы, не паверыў сваiм вушам.
- Я не ачуўся, мiстэр Барэт?
Читать дальше