Maud van Leyden - De Firmant

Ze probeerde nog wat te werken en hoopte dat ze even niet gestoord zou worden. Om vier uur zat het werk buiten er weer op. De mannen kwamen zich afmelden en zeiden dat ze één van de schriklampen weer meenamen naar de zaak om naar de producent te sturen. Ze zouden bellen als ze nieuws hadden. Het was opgeklaard en eigenlijk een prachtige zonnige middag geworden. Rond deze tijd van het jaar ging ze doordeweeks eigenlijk nooit meer alleen fietsen, omdat het vroeg donker werd en toch wat ongezelligs had. In de zomer pakte ze regelmatig de racefiets om ’s avonds nog een rondje te trappen. Het was nu echter zo uitnodigend dat ze besloot snel nog even een rondje Ringvaart, Halfweg en Spaarndam te doen. Dat was net iets meer dan een uur, dus zou ze ruim voor het donker weer thuis zijn.

Het was prachtig in de Haarlemmerliede: vanaf de hoge dijk keek je ver uit over de weilanden en de rimpelloze poldersloten weerspiegelden de zwermen trekvogels in de lucht. In de verte, bij de kust kwamen langzaam weer wolken opzetten. Ze keek op de snelheidsmeter: 29 km/uur, minder hard dan met Floris. Als ze samen waren, reed zij altijd vlak achter hem. In zijn slipstream kon ze gemakkelijk 34 km/uur bijhouden en hij kon lekker losgaan. Misschien dat ze dit weekeinde weer eens samen konden fietsen? Als het dit weer zou blijven. Ze had geen idee eigenlijk. In dit jaargetijde hield ze het weerbericht niet zo bij. Ze passeerde Spaarndam, de wolken kwamen vanaf de kust dichterbij en het water van het Spaarne begon te rimpelen.

Met de wolken kwamen ook de sombere gedachten terug. Waarom probeerde de Firma Floris zo te pakken? Zo ongekend vilein? Als ze van hem af hadden gewild, had dat ook op een andere manier gekund. Een beetje redelijk, met behoud van hun huis en zijn pakket en misschien iets van compensatie voor een eventueel concurrentiebeding. Floris was de laatste tijd toch al minder gelukkig bij de Firma. Dat pakket was trouwens iets waar ze al eerder haar twijfels over had. Het was gewoon ‘too good to be true’. Hij was immers pas zes jaar bij de Firma. Er zou wel een trucje komen waarom het in zijn geval toch net ietsje anders zou gaan. Maar dat ze dit zouden doen? Ook je huis afnemen waar je zes jaar voor hebt gewerkt? Het erge was nog dat niemand het zou geloven. Niemand zou geloven dat de Firma, met deze reputatie, zoiets zou doen zonder goede reden. Iedereen zou denken dat je dan wel heel erg over de schreef moest zijn gegaan. Ze dacht aan hun beste vrienden, waarvan enkelen zelf behoorlijk belangrijke posities in het bedrijfsleven hadden. Zouden zij Floris geloven als het zijn woord tegen dat van de Firma was? Sommigen misschien wel, maar zelfs van haar eigen familie wist ze dat niet eens zeker.

Het was ook die reputatie geweest die Floris zo had aangetrokken. Daardoor kon hij veel meer impact hebben. Hij hoopte dat hij verschil kon maken door landen of ondernemingen te helpen met het opstellen van goede en eerlijke contracten. Vooral in de energiesector ging het vaak om langlopende contracten en de belangen waren groot. Het was erg verleidelijk voor een arm land om snel aan geld te komen. Hij kon ze helpen aan betere deals. Soms door iets meer geduld te hebben. Soms door zelf onderhandelingen te starten in plaats van te wachten welke roofdieren op de buit af zouden komen. Soms ook door internationale organisaties erin te betrekken, zoals de Verenigde Naties, de Europese Unie of de Wereldbank. Henriëtte wist dat hij een idealist was, al gaf hij dat niet toe. Hij zag zichzelf graag als een rationele jurist, maar diep in zijn hart was hij een romanticus. Het was hem tegengevallen dat hij geen internationale arbitrages meer mocht doen. Bij LexCo hadden ze daar geen problemen mee gehad. Ook de cliënten snapten dat raadsmannen binnen eenzelfde Firma weleens voor verschillende partijen werken en dat er allerlei afspraken en constructies zijn om die gescheiden te houden. Maar de Firma vond de risico’s te groot, ze was bang bepaalde grote klanten voor het hoofd te stoten. Floris had zich erbij neergelegd en er was genoeg te doen voor hem. In Algerije en Mozambique was er werk aan de winkel om te zorgen dat die landen aan gunstige contracten kwamen voor de LNG-export. Je zou denken dat hij goed zou passen in deze Firma met altijd die hoogdravende praatjes over normen en waarden. Maar inmiddels werd wel duidelijk dat dat vooral lippendienst was. Misschien wilden ze daarom juist wel van hem af?

Ze reed de dijk omhoog en sloeg linksaf om langs het Spaarne door Haarlem terug te fietsen. Aan de kade lag een oude mijnenveger van de marine. Ze moest aan haar vader denken. En hoe die, eigenlijk te vroeg naar zijn zin, bij de marine was weggegaan. Als hij die laatste promotie tot Schout-bij-nacht niet was misgelopen, had hij tot zijn vijfenvijftigste mogen dienen. Dat was voor haar vader toch een beetje onverkwikkelijk geweest, hoewel hij zich er nooit over beklaagde. Hij had altijd alle stafschool-examens gehaald en goede beoordelingen gekregen. Hij was plichtsgetrouw en geliefd bij de manschappen en bij zijn mede-officieren. Ze stuurden hem op belangrijke missies voor de NAVO. Hij liet het nooit merken, maar het had hem gekwetst dat hij voor die promotie op het laatste moment was gepasseerd. Jaren later kwam op onverwachte wijze aan het licht wat erachter had gezeten. Haar broertje, die zich tijdens zijn diensttijd te pletter verveelde bij de defensie-archieven, die hij moest helpen opruimen en sorteren, vond heel toevallig de dossiers van hun vader. In dat dossier bleek een brief te zitten van de beruchte prinsgemaal van de tweede koningin, waarin deze de stafchef verzocht om hun vader op een zijspoor te zetten. Haar recalcitrante broertje had natuurlijk een kopie gemaakt van de brief en die meegenomen. En die kopie werd nu zeker ergens op een veilige plek bewaard. Het was schokkend om erachter te komen dat een brief van iemand die zelf notabene vanwege een omkopingsschandaal zijn functie had moeten neerleggen, hun vaders marine-carrière had afgekapt.

Het was daarna goed gekomen, want hij werd vervolgens gevraagd voor de politiek en kreeg in die hoedanigheid alsnog een belangrijke rol. Midden in de Koude Oorlog speelde hij als voorzitter van de Buitenland Commissie een belangrijke rol in het schaakspel rond de afbouw van kernwapens in Europa. Het leverde hem vijanden op, zowel links als rechts in het politieke spectrum. En terwijl hij Nederland op hoog niveau vertegenwoordigde binnen de NAVO, zette zijn eigen partij hem op een zijspoor door hem niet meer verkiesbaar te stellen. Niemand begreep eigenlijk waarom. Niet lang daarna was hij begonnen zijn memoires te schrijven. Helaas had hij die nooit kunnen afmaken vanwege dat ongeluk dat hij had gehad. Hij was gewend om op maandagochtend vroeg paard te rijden in de duinen. Dat was een vaste routine. Op een ochtend in november, op het korte stukje weg tussen de manege en de duinen was hij belaagd door een groep motorrijders. Volgens ooggetuigen waren het iets van acht motoren geweest die vlak langs de eenzame ruiter waren gescheurd. Het paard was in dusdanig in paniek geraakt dat haar vader eraf was gevallen. Hij had een dodelijke klap gemaakt tegen een paaltje en volgens de getuigen was een van de motorrijders ook nog tegen hem aangereden. De onafgemaakte memoires en de schriften vol met handgeschreven aantekeningen lagen bij haar broertje.

De wind begon nu echt aan te trekken en donkere wolken pakten zich samen. Wat een mazzel dat ze net even had kunnen fietsen. Sinds het ongeluk van haar vader reed ze zelf ook geen paard meer. Ze had een racefiets gekocht. Toch, als ze het geluid van motoren hoorde, schrok ze nog altijd. Ze vond het intimiderend, die bendes in zwart leren pakken met grimmige emblemen. Het was iets na vijven toen ze de oprit weer op reed. Even rekken en douchen en daarna wat eten maken. Tijdens het eten keek ze naar het Journaal. Er waren weer nieuwe verhoren in het Amerikaanse Congres over de inmenging van medestanders van president Braun in de Oekraïense politiek. Hadden ze de president van dat land nu wel of niet gechanteerd? Altijd die onzichtbare machtsspelletjes. Waar halen ze het gore lef vandaan? En hoe is het mogelijk dat anderen zich erdoor laten ringeloren?