Қайыркелдi Руспаев - Төңкеріс. Пиесалар

© Қайыркелдi Руспаев, 2017

ISBN 978-5-4483-7802-7

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

Кейіпкерлер:

Ғабдуррахман – шейх, «Әл-хизб» партиясының жетекшісі.

Асқар – мешіт имамы.

Жамал – Асқардың зайыбы.

Гүлнәр – Асқардың қызы, бойжеткен.

Берік – Асқардың ұлы.

Иван – Гүлнәрдың жігіті.

Мария – Иванның шешесі.

Лариса – Иванның қарындасы.

Халел – ҰҚК қызметкері.

Қази, оның хатшысы, сарбаздар, жендеттер, шейхтың көмекшілері және қылмыскерлер мен куәгерлер.

Қала тұрғындары, стадиондағы тұтқындар мен күзетшілер.

Қалалық бау-бақша. Ағаштар қызыл-сары жапырақтарға бөленген, яғни күн күз. Бір орындықтың жанында, тыныштық таба алмай, Иван ерсілі-қарсылы жүріп жүр. Ол қайта-қайта ағаш арасындағы соқпаққа көз тастап қояды. Со жақтан Лариса келеді.

Иван . (қарындасына ұмтыла) Лариса, сенбісің? Гүлнәр қайда?

Лариса . (орындыққа отыра кетіп) Ол келмейді.

Иван . Неге? Сен оған менің хатымды бердің бе?

Лариса . Бердім, бердім!

Иван . Ал ол не деді?

Лариса . Ол келмеймін деді.

Иван . Неге?

Лариса . Неге, неге! Келмеймін деді, бітті.

Иван . Неге келмейді? Қандай себеппен?

Лариса . Қолым тимейді дейді.

Иван . Қолы тимейтіндей не істеп жатыр?

Лариса . Демалып жатыр.

Иван . Демалып?! О не деген сөз өзі?!

Лариса . Білмейсің бе? Демалып жатыр дегені – дем алып жатыр. Не түсінбейтіні бар?

Иван . (ашулана бастап) Әй, Лариса! Қылжақты қойсаңшы. Жөніңді айт – Гүлнәр қайда?

Лариса . Кім қылжақатап тұр? Келмеймін деді, қолым тимейді деді, дем аламын деді. Ал саған ол…

Иван . Не? Айтсаңшы енді! Не деді ол маған?

Гүлнәр . (ағаш тасасынан шыға келіп) Ол саған да демалсын деді.

Иван . Гүлнәр! (құшақтай алып сүйгісі келеді)

Гүлнәр . (жігіттің көкірегіне қолдарын тіреп сүйгізбейді) Сабыр, сабыр! (құшағынан сытылып шығып орындыққа отырады, Иван да оның жанына жайғасады) Ұмытпа, біз мұнда жалғыз емеспіз.

Иван . (Ларисаға) Лариса, бар, үйге кет!

Лариса . Кетпеймін.

Иван . Бар дедім ғой!

Лариса . (одан алыстап отырып, басын шайқайды) А-а! Бармаймын.

Иван . (орнынан тұра беріп) Әй! Мен саған не дедім!

Гүлнәр . Тиме, отыра берсін. Ол бізге бөгет болмайды.

Иван . (қарындасына біраз қарап тұрады, сосын оның қозғалмасына көзі жеткенсоң орнына отырады да Гүлнәрға бұрылады) Гүлнәр, меніңше…

Гүлнәр . Ваня, жанарларыңды сондай қайғылы қылмашы. Бұлай қарайтындай еш себеп жоқ.

Иван . Неге себеп жоқ! Меніңше… меніңше, біздің екеуміздің болашағымыз… қалай десем екен… меніңше, біздің болашағымыз өте бұлыңғыр.

Гүлнәр . Неге сен солай ойлайсың?

Иван . Сен Асқар ағамен сөйлестің бе?

Гүлнәр . Папаммен бе? Не жөнінде?

Иван . Екеуміз жөнінде.

Гүлнәр . (күліп жібереді, оған Лариса қосылады) Сен де қайдағыны айтады екенсің. Қалай мен әкеммен ондай сөз қозғамақпын?

Иван . Жарайды. Ал Жамал апаймен сөйлестің бе?

Гүлнәр . Мамам бәрін біледі.

Иван . Сонда ол кісі не дейді? Қарсы емес пе?

Гүлнәр . Қалай деп айтсам екен… сен білесің ғой, папам да, мамам да сені өте жақсы көреді. Алайда, бұл мәселе жәй мәселе емес.

Иван . Неге? Осыны сен өзің ойлап таптың ба?

Гүлнәр . Жоқ. Бұл мамамның сөзі. Ал мәселе неде? Мәселе папамның имам болғанында.

Иван . Түк түсінсем бұйырмасын! Имам болса не?..

Гүлнәр . Тү-ү! Түсінбейтін не бар! Өзің ойлашы – имамның қызы мұсылман емес адамға тұрмысқа шықса не болғаны?

Иван . Иә, не болғаны?! Гүлнәр, сен Асқар ағамен сөйлесуің керек еді. Мен білемін – ол қарсы болмайды. (пауза) Жоқ! Мен ол кісімен өзім сөйлесемін! Иә, мен өзім сөйлесемін. (орнынан тұрып, кетуге ыңғайланады)

Гүлнәр . (оның қолынан тартып орына отырғызады) Тоқтай тұр, Ваня. Иә, папам қарсылық білдірмес. Бірақ біз оның жағдайын да ойлаумыз керек.