Уладзімір Маякоўскі - П'есы - Клоп. Лазня.

Да таварыша Пабеданосікава тэрмінова, неадкладна, зараз жа!

Чудакоў( паўтарае )

Тэрмінова... неадкладна...

Аптымістэнка

Ага-га! Я вас пазнаю. Гэта вы самі ці ваш брат? Тут хадзіў малады чалавек.

Чудакоў

Гэта я сам і ёсць.

Аптымістэнка

Ды не... Ён жэ ж без барады.

Чудакоў

Я быў нават і без вусоў, калі пачаў стукацца да вас. Таварыш Аптымістэнка, з гэтым неабходна скончыць. Мы ідзём да самога галоўначпупса, нам патрэбен сам Пабеданосікаў.

Аптымістэнка

Нэ трэба. Нэ трэба вам ёго турбаваць. Я жэ ж вас магу асабістаўласна цалкам задаволіць. Усё ў парадку. На вашу справу маецца поўнае рашэнне.

Чудакоў( перапытвае радасна )

Поўнасцю задаволіць? Праўда?

Веласіпедкін( перапытвае радасна )

Поўнае рашэнне? Так? Зламалі, значыцца, бюракратаў? Так? Здорава!

Аптымістэнка

Ды што вы, таварыш! Які ж можа быць бюракратызм перад чысткай? [85] Чыстка — маецца на ўвазе партыйная чыстка і чыстка савецкага апарата, якая праводзілася ў 1929 годзе. У мяне ўсё на індыкатары без уваходных і выходных, па найноўшай картачнай сістэме. Раз — шукаю вашу скрынку. Раз — хапаю вашу справу. Раз — у руках поўная рэзалюцыя — вось, вось!

Усе ўтыкаюцца ў паперу .

Я ж казаў — поўнае рашэнне. Вось! Ад-мо-віць.

Першы план гасне. Асвятляецца кабінет.

Пабеданосікаў( перагортвае паперы, дазвоньваецца па вяртушцы [86] Вяртушка.— У той час была толькі адна аўтаматычная тэлефонная станцыя,— яна абслугоўвала вышэйшыя ўрадавыя ўстановы і адказных работнікаў, што ўзначальвалі асобныя ведамствы. Аўтаматычны тэлефонны апарат называлі вяртушкай. . Мімаходзь дыктуе )

«...I так, таварышы, гэты набатны, рэвалюцыйны заклікальны трамвайны званок павінен звонам гудзець у сэрцы кожнага рабочага і селяніна. Сягоння рэйкі Ільіча звяжуць «Плошчу імя дзесяцігоддзя савецкай медыцыны» з былой апорай буржуазіі «Сянным рынкам». ( У тэлефон .) Так. Алё, алё-о!.. ( Дыктуе далей ). «Хто ездзіў у трамваі да 25 кастрычніка? Дэкласіраваныя інтэлігенты, папы і дваране. За колькі ездзілі? Яны ездзілі за пяць капеек станцыю. У чым ездзілі? У жоўтым трамваі. Хто будзе ездзіць цяпер? Цяпер будзем ездзіць мы, працаўнікі сусвету. Як мы будзем ездзіць? Мы будзем ездзіць з усімі савецкімі выгодамі. У чырвоным трамваі. За колькі? Усяго за дзесяць капеек. I так, таварышы...» ( Тэлефонны званок. У тэлефон .) Так, так, так. Няма? На чым мы спыніліся?

Машыністка Ундэртон

На «I так, таварышы...».

Пабеданосікаў

Так, так... «I так, таварышы, памятайце, што Леў Талстой — найвялікшы і незабыўны мастак пяра. Яго спадчына мінулага блішча нам на мяжы двух светаў, як вялікая мастацкая зорка, як цэлае сузор’е, як самае вялікае з вялікіх сузор’яў — Вялікая Мядзведзіца. Леў Талстой...»

Ундэртон

Даруйце, таварыш Пабеданосікаў. Вы там пра трамвай пісалі, а тут вы чамусьці Льва Талстога ў трамвай на хаду ўпусцілі. Наколькі можна разумець, тут якоесьці парушэнне літаратурна-трамвайных правіл.

Пабеданосікаў

Што? Які трамвай? Так, так... З гэтымі пастаяннымі прывітаннямі і прамовамі... Папрашу без заўваг у рабочы час! Для самакрытыкі вам адведзена насценная газета. Працягваем... «Нават Леў Талстой, нават гэтая найвялікшая мядзведзіца пяра, калі б ёй удалося глянуць на нашы дасягненні ў выглядзе вышэйадзначанага трамвая, нават яна заявіла б перад тварам сусветнага імперыялізму: «Не магу маўчаць. Вось яны, чырвоныя плады ўсеагульнай і абавязковай асветы». I ў гэтыя дні юбілею...» Што за агіднасць! Кашмар! Выклікаць мне сюды таварыша... грамадзяніна бухгалтара Ночкіна.

Кабінет Пабеданосікава гасне. Зноў чарга ля кабінета. Урываюцца Чудакоў і Веласіпедкін.

Веласіпедкін

Таварыш Аптымістэнка, гэта здзек!

Аптымістэнка

Ды не так жэ ж, ніякага здзеку нэма. Слухалі — пастанавілі: адмовіць. Не ўваходзіць ваша вынаходка ў перспектыўны план на бліжэйшы квартал.

Веласіпедкін

Дык жа не на адным тваім бліжэйшым квартале сацыялізм будуецца!

Аптымістэнка

Ды не замінайце вы са сваімі фантазіямі нашай дзяржаўнай дзейнасці! ( Да ўвайшоўшага Бельвядонскага .) Калі ласка! Шпарце! Рассыпайцеся! ( Да Чудакова .) Ваша прапанова не ўвязана з НКШЗ [87] НКШЗ — народны камісарыят шляхоў зносін. і нэ трэба найшырэйшым рабочым і сялянам.