William Auld - Paŝoj al plena posedo

Kial vi skuas la kapon? Se vi ricevos alpagon al via advokata honorario, ĉu vi diros, ke okazis io maljusta? Tio ja ne estos malbona por li, sed bona… Se vi volas, ne akceptu tiun monon. Faru sindoneman agon por kamarado kaj ne akceptu. Sed… kiom da liroj li estis dononta al vi? Dudek kvin lirojn, ĉu ne? Mi donos al vi tridek lirojn, sed vi nur kondamnigu lin… Vi vidas, ke mi ŝparas nenian oferon por kaŭzi bonon al li. Sed ĉu nur tion? Mi ja akre sentos la mankon de tia bona amiko kaj ide-kamarado…

Kion? Vi demandas, de kie mi prenos la tridek lirojn…? Nu, kiam nia knabo estis ĵetita en malliberejon, tiam — memkompreneble — lia posteno liberiĝis kaj restis vakanta… Kiel anstataŭulo mi prizorgas lian oficon kaj ekde ĉi-monato mi ricevados krom-salajron… sume proksimume kvardek lirojn aldone al mia salajro…

Kelnero…! Ankoraŭ da brando…!»

el la turka tradukis Ferruh Canatay

(el: «Esperantisto Slovaka»)

40. Leginte la supran rakonton, respondu jenajn demandojn:

1. Kiu parolas, kaj al kiu li parolas?

2. Kia estis — laŭ la parolanto — la rilato inter li kaj la arestita junulo? 3. Pro kio la junulo estis arestita?

4. Ĉu la parolanto havis reformismajn opiniojn?

5. Ĉu la parolanto estis malĝoja, kiam oni arestis la junulon? Kion, laŭ li, li faris tiun tagon?

6. Ĉu la advokato bone defendis la junulon?

7. Kian pretekston trovas la parolanto por, se eble, restigi sian «amikon» en malliberejo?

8. Priskribu klare la progresajn paŝojn, laŭ kiuj la parolanto iom post iom malkaŝas sian veran sintenon kaj efektivan motiviĝon.

9. Trovu minimume tri rektajn mensogojn en la paroloj de la parolanto.

10. Kia homo estis la parolanto?

11. Ĉu vi opinias, laŭ la irado de la konversacio, ke la parolanto atingis sian celon?

12. Ĉu la junulo prave agis?

41. AKTIVAJ ADJEKTIVOJ PARTICIPAJ.

En la momento, kiam mi vekiĝAS, la sonorilo ĝuste sonAS =

Kiam mi vekiĝAS, la sonorilo estAS sonAnta.

En la momento, kiam mi vekiĝIS, la sonorilo ĝuste sonIS =

Kiam mi vekiĝIS, la sonorilo estIS sonAnta.

En la momento, kiam mi vekiĝOS, la sonorilo ĝuste sonOS =

Kiam mi vekiĝOS, la sonorilo estOS sonAnta.

En la momento, kiam mi vekiĝAS, la sonorilo jam pli frue sonIS =

Kiam mi vekiĝAS, la sonorilo estAS sonInta.

En la momento, kiam mi vekiĝIS, la sonorilo jam pli frue sonIS =

Kiam mi vekigIS, la sonorilo estIS sonInta.

En la momento, kiam mi vekiĝOS, la sonorilo jam pli frue sonIS = Kiam mi vekiĝOS, la sonorilo estOS sonInta.

En la momento, kiam mi vekiĝAS, la sonorilo ankoraŭ ne sonis (sed poste sonOS) =

Kiam mi vekiĝAS, la sonorilo estAS sonOnta.

En la momento, kiam mi vekiĝIS, la sonorilo ankoraŭ ne sonis (sed poste sonOS) =

Kiam mi vekiĝIS, la sonorilo estIS sonOnta.

En la momento, ham mi vekiĝOS, la sonorilo ankoraŭ ne sonis (sed poste sonOS) =

Kiam mi vekiĝOS, la sonorilo estOS sonOnta.

Studinte la suprajn ekzemplojn, reskribu la subajn propoziciojn, uzante adjektivojn adjektivojn participajn:

1. La instruisto pardonis la kulpulon, ĉar li jam pentis (= ĉar li est___ pent_____a).

2. Oni ĵetis ŝnuron al la naĝanto, ĝuste kiam li ekdronis (est___ dron____a).

3. Kiam mi kuris tiel rapide, mia koro ankoraŭ-ne-krevis-sed-poste-krevos.

4. Hodiaŭ mi ankoraŭ-ne-iris-sed-poste-iros (est_____ ir_____a) al la urbo.

5. Li ne sukcesas kapti la ranon, kiam ĝi jam pli frue saltis (est___ salt_____a).

6. Mi ĉiam ĉeestas, kiam li prelegas (est___ preleg_____a).

7. Morgaŭ mi laboros (est_______ labor______a) la tutan tagon.

8. Li certe malhelpos min, kiam mi ankoraŭ-ne-parolis-sed-poste-parolos.

9. Li ricevos ovacion, kiam li finis sian paroladon (est______ parol_____a).

10. Kiam mi jam pli frue solvis (est_____ solv_____a) la misteron, la kulpulon mi facile trovis.

42. PASIVAJ ADJEKTIVOJ PARTICIPAJ.

En la momento, kiam mi alvenAS oni ĝuste verŝAS vinon =

Kiam ml alvenAS, la vino estAS verŝAta.

En la momento, kiam mi alvenIS, oni ĝuste verŝIS la vinon =

Kiam mi alvenlS la vino estIS verŝAta.

En la momento, kiam mi alvenOS, oni ĝuste verŝOS la vinon =

Kiam mi alvenOS, la vino estOS verŝAta.

En la momento, kiam mi alvenAS, oni jam pli frue verŝIS la vinon = Kiam mi alvenAS, la vino estAS verŝIta.

En la momento, kiam mi alvenIS, oni jam pli frue verŝIS la vinon = Kiam mi alvenIS, la vino estIS verŝIta.

En la momento, kiam mi alvenOS, oni jam pli frue verŝIS la vinon = Kiam mi alvenOS la vino estOS verŝIta.

En la momento, kiam mi alvenAS, oni ankoraŭ ne verŝis (sed poste verŝOS) la vinon =

Kiam mi alvenAS, la vino estAS verŝOta.

En la momento, kiam mi alvenIS, oni ankoraŭ ne verŝis (sed poste verŝOS) la vinon =

Kiam mi alvenIS, la vino estIS verŝOta.

En la momento, kiam mi alvenOS, oni ankoraŭ ne verŝis (sed poste verŝOS) la vinon =

Kiam mi alvenOS, la vino estOS verŝOta.

Studinte la suprajn ekzemplojn, reskribu la subajn propoziciojn, uzante pasivajn adjektivojn participajn:

1. Mi retrovis lin, ĝuste kiam oni ankoraŭ ne forsendis (sed poste sendos) lin (li est___ forsend_____a).

2. Li ĉiam esploras la vagonon, kiam oni ankoraŭ ne plenigis (sed poste plenigos) ĝin (li est___ plenig______a).

3. Kiam mi alvenos, la tagordon oni ankoraŭ-ne-difinis-sed-poste-difinos (la tagordo est___ difin________a).

4. Medikamenton oni ne bezonas (medikamento ne est___ bezon______a), kiam oni estas sana.

5. Kiam ajn li aperis, oni laŭdis lian bonkorecon (lia bonkoreco est___ laŭd______a).

6. Kiam ajn li aperos, oni laŭdos lian bonkorecon (lia bonkoreco est______ laŭd____a).

7. Kiam vi ricevos mian leteron, oni certe jam pli frue retrovis vian monujon (via monujo certe est___ retrov_______a).

8. Dum ni serĉis lin, oni jam pli frue dronigis lin (li est_____ dronig___a).

9. Kiam oni jam pli frue fermis la pordon (la pordo est____ ferm________a), la vizitantoj ne povas eniri.

10. Ĝuste kiam ni alvenis, oni esploris tiun demandon (tiu demando est___ esplor___a).

43. Sinjoro A. klopodas persvadi Sinjoron B. ke estos pli bone, se li, Sinjoro A., ne kandidatiĝos por la prezidanteco de loka societo (ĉar sekrete Sinjoro B. mem deziras iĝi prezidanto). Skribu monologe la argumentojn de Sinjoro A.

ADRESO: loko, kie iu loĝas.

AKIRI: havigi al si.

AMARA: maldolĉa.

AMPLEKSO: grandeco.

ANONIMA: sennoma.

APLOMBO: granda memfido.

BLONDA: helkolora.

BRIDO: kaprimeno por ĉevalo.

BRIDI (metafore): kvietigi, malhelpi.

CENTRO: meza punkto aŭ parto.

CINDRO: brulrestaĵo.

ĈESI: ne plu fari ion.

DENSA: tre proksime metitaj.

DENTO: elstaranta buŝosto.

DESEGNI: per plumo aŭ krajono montri la trajtojn de io aŭ iu.

DIABLO: malbona spirito.

DUBI: esti malcerta.

ERUDICIO: granda klero.

FAKO: aparta dividaĵo aŭ branĉo.

FANFARONI: sin mem laŭdi.

FILOLOGO: sciencisto pri lingvoj.

FINALO: fina parto.

FLAGRI: intermite ekflami.

FLAMO: hela brulanta fajrgaso.

FORMALA: laŭregula, laŭleĝa.

FORNO: fajrujo por hejti kaj kuiri.

FUMO: vaporo de brulaĵo.

GRADO: mezuro de io.

ĜENTILA: bonmaniere afabla.

HUMORO: animstato.

INĜENIERO: sciencmetoda teĥnikisto.

INSPEKTI: kontroli ies agadon.

ĴURI: solene atesti.

ĴURNALO: ĉiutaga gazeto.

KANALO: artefarita rivero.

KINO: teatro, kie oni montras filmojn.