Montagu Butler - Step by Step in Esperanto

** Se mi skribus leteron, mi prenus inkon, plumon, paperon, kaj koverton. Mi sidiĝus ĉe la tablo. Mi skribus mian adreson, la daton, la komencon de la letero, la mezon, kaj la finon. Poste mi subskribus mian nomon, tralegus la leteron, kaj korektus erarojn. Eble mi aldonus postskribon. Mi sekigus la skribaĵon per sorba papero, faldus la leteron, metus ĝin en la koverton, lekus la gumonsur la koverto, fermus la koverton, kaj premus ĝin. Mi adresus la koverton. Mi skribus la antaŭnomon de mia korespondanto, lian familian nomon, la numeron aŭ nomon de la domo, la straton, urbon, kaj landon, laŭ tiu ordo. Mi afrankusla leteron (t.e., surmetus postmarkon), portus ĝin al la posta kesto, kaj metus ĝin en la keston.

921. (a) Aĵo, aĵeto (aŭ etaĵo). Brul-(frukt- glaci- malklar- neni- oft- or- send- solv- strang- ŝaf- tro‑)aĵo. Antaŭ-(ĉirkaŭ- ekster- kontraŭ- sub‑) aĵo.

(b) Belegaĵo, briletaĵo, bovidaĵo, refreŝigaĵo, vidvinaĵoj, arĝentaĵaro, pakaĵejo, perdaĵejo, brilaĵeto, lignaĵisto, sukeraĵistino, fruktaĵujo.

(c) An absurdity, bedding, a belonging, a courtesy, a cruelty, green stuff, an imitation, an injustice, ironing, a luxury, a necessity, a novelty, a painting, printed matter, a purchase, reading-matter, a reminder, a saying, sweepings.

922. (a) The suffix -ECdenotes quality, state. It presents the idea in abstract form, and corresponds to the English -ness, ‑ety, ‑ity, ‑ty, ‑nce, ‑cy, ‑ship, ‑tude, etc. Amikeco, friendliness, friendship. Ĉiameco, permanence. Ĉieeco, ubiquity. Diseco, scatteredness. Gajeco, gaiety, Infaneco, childishness, childhood. Ofteco, frequency. Reĝeco, kingship, royalty. Riĉeco, wealth. Soleco, solitude. Vireco, manliness, virility. Eco, a quality, characteristic. Aneco, membership . [93]

(b) The form ‑ecaoften = -aceous: argil-(herb‑ kret‑)eca.

923. Unueco donas forton. Sapo blankecon ne havas, tamen blanke ĝi lavas. Ĝentileco kostas nenion. Ju pli da okuloj, des pli da certeco. Juneco ne scias, maljuneco ne povas. Seka panpeco, sed en libereco! Peko kaj eraro estas ecoj de l’ homaro. Peko malnova perdas pekecon. Sciencon oni ne mendas, klerecon ( education, culture ) oni ne vendas. Fleksu( bend ) arbon dum ĝia juneco.

924. “Pripensu! Ĝentileco kostas nenion” “Sed jes! En la tramo ĝi kostas al mi mian sidlokon.”

Junulino konfesis al pastro la pekon de fiereco. «Kial vi kredas, ke vi faris tiun pekon?» li demandis. «Nu — ĉiumatene, kiam mi rigardas en la spegulo, mi pensas „Kiel bela mi estas!“» «Ne timu, mia knabino. Tio ne estas peko: ĝi estas nur eraro.»

925. Translate, noticing the many English equivalents of ‑eco: Viv acity , episcop acy , patron age , comic ality , abund ance , sultan ate , grada tion , colonel cy, depend ence , flu ency , slav ery , opal escence , p iety, God head , orphan hood , avar ice , sobr iety , acr imony , sal inity , perfec tion , hero ism , oppos ition (kontraŭ‑), cert itude , acid ity , content ment , blind ness , pall or , pomp osity , ard our , rival ry , admiral ship , cruel ty , perfid y. (Esperanto roots: admiral, ard, kolonel, komik, opal, patron, perfid, pomp, sklav, sultan.)

926. (a) Ecaro, dankeco, pureco, Kristaneco, bonegeco, patrineco, pianisteco, kunuleco, senamikeco, malsupereco.

Antaŭ-(apud‑ kontraŭ‑ kun‑ sen‑ sub‑ super‑)eco.

(b) To ten of the adjectives in 130, 194, add (1) aĵo,(2) eco,and translate. E.g., sprita, witty; spritaĵo, a witticism; spriteco, wittiness. Maloftaĵo, a rarity; malofteco, rarity. (Note that aĵoand ‑ecoare respectively concrete and abstract .)

(c) Ĉu larĝa frunto signifas intelektecon? Kiu estas pli bona, edzeco aŭ fraŭleco? Kio kaŭzas la bluecon de la ĉielo?

927. ANSTATAŬ(prep.) = i nstead of, in place (lieu) of, for. Li iras anstataŭmi. Li min anstataŭas, he is in (fills, takes) my place, acts for me. Li estas mia anstataŭanto(or anstataŭulo), he is my substitute (proxy ). AnstataŭigiA perB, to replace A by B, put B in place of A, substitute B for A. Nehavante kafon, ni uzas cikorion anstataŭe( instead, as a substitute ). Anstataŭa, vicarious, proxy. Ne diru “ej” anstataŭ “e”, nek “oŭ” anstataŭ “o”: viaj vokaloj devus esti puraj.

928. KROM(prep.) treats the object following it as separate (apart, distinct) from, independent (without speaking) of, other things. It may mean:

(a) EXCLUSION = except, save, but, not counting (usually after a negative or a universal word).

Mi neniam ploris krom tiam, ( except then ). Mi akceptos nenion kromoro ( nothing but gold ) (Cp. nenion, alian oloro: nothing other than gold ). Profeto ne estas sen honoro, krom en sia propra lando. Via eseo estas perfekta, krom unu frazo. Ĉiu krom li forkuris. Mi estos tute sola, krom se( unless ) vi venos (=sevi nevenos).

(b) INCLUSION — in addition to, besides (often the word ankaŭfollows in the sentence).

Ŝi estas bela, kaj krom tio( besides, moreover, to boot, in addition to (apart from) that), tre riĉa. Krom Esperanto mi scias ankaŭ la lingvojn Francan kaj Anglan. Li perdis krom sia mono ankaŭ amikon.

If necessary (a) may be expressed more precisely by kun escepto de [85], esceptinte (1126), or ekster;and (b) by aldone al, ne nur … sed ankaŭ,or inkluzive de.Both (a) and (b) are seen in Timu Dion, krome nenion.

929. Aksiomo.Du rektoj ne povas enfermi spacon,krom se ili estas kurbaj( curved ).

“Kion povas fari simio?” “Suprengrimpi arbon.” “Kaj krom tio?” “Grimpi denove malsupren.”

930. LAŬ(prep.), according to, in accordance with . Laŭ la strato, along the street. Laŭdezire, as wished. Laŭvole, at will. Laŭvice, by turns, in turn. Laŭ la nomo, by name. Laŭ ordono (de), by order (of). Laŭflue, downstream, with the stream. Laŭ mia opinio, in my opinion. Laŭ mezuro, to measure. Laŭlonge, lengthwise; laŭlonge de, along, by the side of. Laŭiri (laŭkuri)( traverse ) vojon.