Юрый Бохан - Турнірныя традыцыі ў Вялікім княстве Літоўскім у XIV-XVI стагоддзях

Даследчыкі, якія звяртаюць увагу на распаўсюджанне сярод пануючага саслоўя Вялікага княства Літоўскага навінак заходняй культуры, адзначаюць вялікую ролю ў гэтым працэсе вялікакняскага двару, які служыў аб’ектам падражання для магнатаў, а ў далейшым і для шляхты. Узрастанне моды на баявыя гульні не было ў гэтым сэнсе якімсьці выключэннем. Да самага канца ХVІ ст. кракаўскі і віленскі двары Ягелонаў і іх бліжэйшых пераемнікаў з’яўляліся галоўнейшымі цэнтрамі турнірнага жыцця Польшчы і Вялікага Княства, прычым роля гэтых цэнтраў знаходзілася ў самай непасрэднай сувязі з тым, у якім з іх знаходзіўся ў той ці іншы час манарх са сваім бліжэйшым атачэннем. Варта, аднак, прызнаць, што прыярытэт Кракава ў гэтым сэнсе быў відавочны.

Застаецца адкрытым пытанне аб тым, наколькі шырокім было ў Вялікім княстве Літоўскім кола ўдзельнікаў турніраў. Уяўляецца найбольш верагодным, што яно пераважна абмяжоўвалася асобамі, якія стала знаходзіліся пры вялікакняскім двары і складалі бліжэйшае атачэнне манархаў альбо буйнейшых магнатаў.

1) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.19. ↵

2) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.11. ↵

3) Wozel H. Turniere: Exponate aus dem Historiscen Museum zu Drezden. Berlin, 1990. S.5; Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.379; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.6-7;. ↵

4) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.30-31. ↵

5) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.11-14. ↵

6) Dlugosz J. Roczniki czyli kroniki slawnego królestwa Polskiego. Ksiega dziesiata i ksiega jedenasta 1406 – 1412. Warszawa, 1982. S.230-231. ↵

7) Васин П. Игрушки русских князей / Родина. 2003, № 11. С.106—110. ↵

8) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.19. ↵

9) Wozel H. Turniere: Exponate aus dem Historiscen Museum zu Drezden. Berlin, 1990. S.9. ↵

10) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.12-13. ↵

11) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.33; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.9. ↵

12) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.281. ↵

13) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.381; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.10-12. ↵

14) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.13-19. ↵

15) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.11-12. ↵

16) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.11. ↵

17) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.15; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.19-20. ↵

18) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.17. ↵

19) Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.35. ↵

20) Fuiński Z. Garnitur zbroi // Studia do dziejow dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego. Kraków, 1988. Cz.IX—X. S.122; Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.409-411; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.27-28, 33-34. ↵

21) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.383-384; Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.33; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.27, 34-35. ↵

22) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.404-405; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.29-30. ↵

23) Fuiński Z. Garnitur zbroi // Studia do dziejow dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego. Kraków, 1988. Cz.IX—X. S.125; Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.410-41; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.27; Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.38. ↵

24) Fuiński Z. Garnitur zbroi // Studia do dziejow dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego. Kraków, 1988. Cz.IX—X. S.126; Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.386-390; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.27, 43-44. ↵

25) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.401-404; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.38-39; Chodynski A.R. Zbroje kolcze z gdanskiego dworu Artusa: Z tradycji turniejowych w Polsce. Malbork, 1994. S.34-35. ↵

26) Квитковский Ю.В. Для ратной потехи: История европейских турнирных доспехов ХІV—ХVІІ веков //Армии и битвы. 2002, № 1. С.7. ↵

27) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.405-409; Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.26-28, 38-40. ↵

28) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.27. ↵

29) Бехайм В. Энциклопедия оружия. СПб., 1995. С.414-416. ↵

30) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.32. ↵

31) Niemcewicz J.U. Zbior pamietników historycznych o dawnej Polsce z rekopismów, tudziez dziel w róznych jezykach o olsce wydanych, oraz z listami oryginalnymi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym. T.IV. Warszawa, 1822. S.15-16. ↵

32) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.103-106. ↵

33) Герберштейн С. Записки о Московии. Москва, 1988. С.120. ↵

34) Носов К.С. Рыцарские турниры. СПб., 2002. С.46-52. ↵