Тимоти Снайдер - Кровавые земли - Европа между Гитлером и Сталиным

Gerlach C. Kalkulierte Morde. – P. 1158.

Об убийстве 17 431 человека как предателей см.: Musial B. Sowjetische Partisanen 1941–1944. – P. 261. О классовых врагах см.: Jasiewicz K. Zagłada polskich Kresów. – Pp. 264–265.

Gerlach C. Kalkulierte Morde. – P. 1160. По подсчетам Чиари, 276 тысяч поляков были убиты или перемещены к концу войны (см.: Chiari B . Alltag hinter der Front. – P. 306).

О крематориях см.: Gerlach C. Failure of Plans for an SS Extermination Camp in Mogilëv, Belorussia // Holocaust and Genocide Studies. – 1997. – № 11 (1). – P. 68. Об Асгарде см.: Gerlach C. Kalkulierte Morde. – P. 425.

Arad Y. «Belzec, Sobibor, Treblinka. – Pp. 136–137.

Сравните две фундаментальные работы одного и того же историка: Arad Y. Belzec, Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard Death Camps. – Bloomington: Indiana University Press, 1987 и Arad Y. The Holocaust in the Soviet Union. – Lincoln: University of Nebraska Press; Jerusalem: Yad Vashem, 2009.

Цит.: Wasser B . Himmlers Raumplannung im Osten. – Pp. 61, 77. О специальном статусе Люблина см.: Arad Y. Belzec, Sobibor, Treblinka. – P. 14; Musiał B. Przypadek modelowy dotyczący eksterminacji Żydów: Początki «akcji Reinhardt» – planowanie masowego mordu Żydów w Generalnym Gubernatorstwîe / Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie / Ed. by Libionka D. – Warszawa: IPN, 2004. – P. 24; Dwork D., Pelt R.J. van . Auschwitz. – P. 290. Об осуществлении «Генерального плана “Ост”» в качестве операции «Замосць» см.: Autuchiewicz J. Stan i perspectywa nad deportacjami Polaków w głąb ZSRS oraz związane z nimi problemy terminologiczne. – P. 71; Aly G., Heim S. Architects of Annihilation. – P. 295; Tooze A. The Wages of Destruction. – P. 468. Про дату 13 октября 1941 года см.: Pohl D. Znaczenie dystryktu lubelskiego w «ostatecznym rozwiązaniu» kwestii żydowskiej // Akcja Reinhardt: Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie / Ed. by Libionka D. – Warszawa: IPN, 2004. – P. 45.

Browning C.R. The Origins of the Final Solution. – P. 419; Rieger B. Creator of the Nazi Death Camps: The Life of Odilo Globocnik. – London: Vallentine Mitchell, 2007. – P. 60.

О нехватке персонала см.: Musiał B. Przypadek modelowy dotyczący eksterminacji Żydów. – P. 31. О предпочтении немцев см.: Black P. Handlanger der Endlösung. – P. 315.

Browning C.R. The Origins of the Final Solution. – P. 419; Black P. Handlanger der Endlösung. – P. 320.

Evans R.J. The Third Reich at War. – Pp. 84–90.

Цит.: Gerlach C. The Wannsee Conference. – P. 782. Также см.: Rieß V. Christian Wirth – Inspekteur der Vernichtungslager // Karrieren der Gewalt: Nationalsozialistische Täterbiographien / Ed. by Mallmann K.-M., Paul G. – Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2004. – P. 244; Pohl D. Znaczenie dystryktu lubelskiego w «ostatecznym rozwiązaniu» kwestii żydowskiej. – P. 45; Poprzeczny J. Odilo Globocnik, Hitlerʼs Man in the East. – Jefferson: McFarland & Company, 2004. – P. 163. О роли Вирта см.: Black P . Prosty żołnierz «akcji Reinhard». Oddziały z Trawnik i eksterminacja polskich Żydów // Akcja Reinhardt: Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie / Ed. by Libionka D. – Warszawa: IPN, 2004. – P. 105; Scheffler W. Probleme der Holocaustforschung // Deutsche – Pole – Juden. Ihre Beziehungen von den Anfängen bis ins 20. Jahrhundert / Ed. by Jersch-Wenzel S. – Berlin: Colloquium Verlag, 1987. – Pp. 270, 276. Программа «эвтаназии» продолжалась с большими ухищрениями: теперь использовались летальные инъекции и передозировки лекарств. За несколько следующих лет погибнут еще десятки тысяч немцев.

Kershaw I. Hitler, the Germans, and the Final Solution. – New Haven: Yale University Press, 2008. – P. 71; Mazower M. Hitlerʼs Empire. – P. 191 (и по тексту).

Цит.: Kershaw I. Hitler, the Germans, and the Final Solution. – P. 66. Также см.: Mallmann K.-M. Rozwiązać przez jakikolwiek szybko działający środek: Policja Bezpieczeństwa w Łodzi a Shoah w Kraju Warty // Zagłada Żydów na polskich terenach scielonych do Rzeszy / Ed. by A. Namysło. – Warszawa: IPN, 2008. – Pp. 85–95 (дата указана на c. 95); Horwitz G.J. Ghettostadt: Łódź and the Making of a Nazi City. – Cambridge: Harvard University Press, 2008. – P. 154; Friedlander H. The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution. – Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1995. – Pp. 314–318. О Ланге см.: Friedlander H. The Origins of Nazi Genocide. – P. 286; Kershaw I. Hitler, the Germans, and the Final Solution. – P. 71.

Согласно Араду, дизайн разработал Вирт (см.: Arad Y. Belzec, Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard Death Camps. – P. 24).

См.: Pohl D. Nationalsozialistische Judenverfolgung in Ostgalizien: Organisation und Durchführung eines staatlichen Massenverbrechens; Sandkühler T. «Endlösung» in Galizien: Der Judenmord in Ostpolen und die Tettungsinitiativen von Berthold Beitz, 1941–1944.

Arad Y. Belzec, Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard Death Camps. – Pp. 44, 56; Młynarczyk J.A . Judenmord in Zentralpolen. – Pp. 252, 257. О 14 марта см.: Rieger B. Creator of the Nazi Death Camps: The Life of Odilo Globocnik. – P. 108. О 1600 евреях, у которых не было документов на работу, см.: Poprzeczny J. Odilo Globocnik, Hitlerʼs Man in the East. – P. 226.

Młynarczyk J.A . Judenmord in Zentralpolen. – P. 260.

О ежедневных квотах и вообще см.: Młynarczyk J.A . Judenmord in Zentralpolen. – P. 260; Pohl D. Verfolgung und Massenmord in der NS-Zeit 1933–1945. – P. 94.

О цифре 434 508 см.: Witte P., Tyas S. A New Document on the Deportation and Murder of Jews During «Einsatz Reinhardt» 1942 // Holocaust and Genocide Studies. – 2001. – № 15 (3). – P. 472. Пол пишет о трех выживших (см.: Pohl D. Verfolgung und Massenmord in der NS-Zeit 1933–1945. – P. 95). О Вирте см.: Black P . Prosty żołnierz «akcji Reinhard». – P. 104. С августа 1942 года комендантом Белжеца стал Готлиб Геринг.