Ландыш Әбүдәрова - Мандариннар / Мандарины

– Кичә безнең арада булганнар берни турында да сөйләми, оныт.

Кәрим тончыга яза. Әмма сиздермәскә тырыша. Дәшми. Мин дә сүзсез генә кофемны эчеп бетерәм дә караватыма барып ятам. Юк, башка болай эчмәскә кирәк һәм андый концертларга йөрмәскә… Ә, онытканчы даруханәдән йөккә узмас өчен дару төймәләре дә алырга кирәк.

Шулай да Кәрим кайтып китәргә ашыкмый. Мин, бераз хәл кергәч, шопингка чыгып керергә уйлыйм.

– Кәрим, минем белән шопингка чыгасыңмы?

– Кая?

– Фирма «Мир» га. – «Мир» күңел ачу-сәүдә үзәген элеккедән калган гадәт буенча һаман да фирма дип йөртәләр. Совет чорында анда тегү фабрикасы урнашкан булган, үзгәртеп корулардан соң башкасы калмагач, иң соңгы итеп шушы фабриканы күңел ачу һәм сәүдә үзәгенә үзгәртеп корып куйдылар.

– Юк инде, җанкисәккәем, – ди Кәрим, – мин сиңа иптәш кызың түгел, – дигән була.

Ияреп барса, үзем дә шулайрак уйлый башлар идем инде, чыннан да, аңа карата ихтирамым бетәр иде. Мин аның моңсу карашын да, аптырабрак калган йөзен дә күрмәмешкә салышам. Дөресрәге, бу минутларда Кәримнең рухи халәте мине әллә ни кызыксындырмый, мин кием шкафы каршына килеп басам да шопингка нәрсә кияргә белми карап торам әле.

– Нәрсә кияргә икән, Кәрим? Тышта җылымы бүген?

– Базарга барыр өчен дә кием сайлама инде, син бигрәк тагын. Джинсы, кроссовкалар, футболкаң юкмыни? – Кәрим, миңа карамый гына пульт төймәләренә баскалап, телевизордан каналлар актара. Хатын-кыз глянец журналга тотынса, ир затының эче пошкан була, үзләре телевизордан бер рәтле программа табып, шуны тыныч кына карап утыра да алмыйлар.

– Вьетнам базарына барабыз димәдем бит, – дип, шкафтан бер күлмәкне алам. Күптән инде «Кира Пластинина» дан алган бу күлмәкне кияргә форсат чыкмый тора иде, ботильоннар белән матур да, уңайлы да булачак.

Мин «көзге каршына утырып» биткә макияж ясыйм. «The Body Shop» тан алган кремны сылыйм, аның өстенә тон бирүче кремны сөртәм. Бит очларын бераз алландырам, күзләргә тимим. Көмеш түгәрәкләргә энҗе бөртеге утыртылган алкаларны тагам. Кәрим карашын бер миңа, бер телевизор экранына күчереп утыра бирә. Тагын бер сәгатьтән әзер булам.

Юл уңаена Кәримне өенә озатып куям. Ул тыйнак кына рәхмәт әйтеп төшеп калганда, берни булмагандай күз кысып, «очрашканга кадәр» дим дә «Мир» га элдерәм. Игътибар итмәгәнгә салышсам да, укымышлы дус әфәндемнең үз-үзеннән канәгатьсезлеге йөзенә чыккан, карашы белән минем карашны эзли, тота алса, тагын әдәп-әхлак, үгет-нәсыйхәт тулы озын-озакка сузылган сүз боткасы башланыр иде. Шуңа да моңа юл куймаска тырышып җилбәзәклек саклавым иде.

Машинаны «Мир» ның парковкасына кертеп куям һәм туп-туры өченче катка килеп керәм. Артта ишекләр ябылуга, тирән итеп сулыш алам. Борынны затлы, яңа әйбернең хуш исе иркәләп үтә. Бу – байлык исе, муллык исе, затлы, гамьсез-ваемсыз тормыш исе. Тышта нинди генә һава торышы булуга карамастан, монда һәрвакыт бертөрле рәхәт җиңел һава. Мондый супермаркетларда куәтле кондиционерлар эшли. Шуңа да совет чоры биналарында була торган тынчулык та, үтәли искән җил дә юк монда.

Килеп керүгә үк шәһәрнең машина тулы урамнары да, Кәримнең иртәдән бирле озатып йөргән моңсу авыр карашы да онытыла. Тагын бер тапкыр тирән итеп сулыш алам да алга – яңа, матур коллекцияләр белән танышырга…

Француз теленнән кергән «бутик» сүзендә әллә ни затлылык юк анысы, әмма безнең яктагы супермаркетларда бер-бер артлы тезелгән бутиклардагы сатучылар аны башкача аңлый булса кирәк. Алар үзләрен югары гильдия сәүдәгәрләре дип белә, ахры.

Бутикларда киемгә карап каршы алалар. Аның үтә күренмәле диварлары арасындагы беленер-беленмәс кенә пыяла ишеген ачып эчкә атлауга, иң беренче итеп сине сатучыларның ялкау карашы сканер аша үткәрә. Әйтерсең лә алар күренми торган күзлек кигәннәр дә шул күзлек синең өстеңдәге киемеңнең кайсы кибеттән ничә сумга алынуы турында төп-төгәл мәгълүмат бирә. Әгәр син шул күзлектән пресс-контрольне үтә алсаң, сатучы сине ялап чыгарырга әзерлеген күрсәтеп елмая һәм «Мин сезгә ничек ярдәм итә алам?» дип, яныңа килеп тә баса. Эчтән «Дура, берничек тә» дисәң дә, тыштан елмаеп кына җавап бирәсең, чөнки монда дорфа кыланырга ярамый. Дорфалык мондагы идиллияне боза. Ә «Мир» да чын мәгънәсендә идиллия хөкем сөрә. Монда күбрәк иртәгәсе көне өчен кайгырмыйча гына яши торган яшьләр йөри. Алар – бүгенге заманның урта сыйныф балалары, үзләрен алтын дип атарлар иде. Кызлар дус кызлары белән йөрүне кулай күрә, егетләр исә еш кына әниләре белән дә килә. Монда үзләрен эстет дип санаучы әтиләр дә килгәли. Андый хәл сирәк була, әлбәттә. Монда кычкырып сөйләшмиләр. Әкрен генә үзара гәпләшеп, яңа кием-салым, вак-төяк карап, үзеңне күрсәтеп, арлы-бирле сәйран кылып йөрү – «Мир» да төп шөгыль шул. Монда ашыкмыйлар. Монда кешеләр бер-берсенә әллә ни игътибар итми. Син алар өчен әллә бар, әллә юк. Маникенга да кызыксыныбрак карыйлар әле. Башкалар да синең өчен шулай – бихисап кешеләр арасында син яңа киемнәр белән япа-ялгызың каласың.