Сугыш озын…
Аның зәхмәтләре
кешелекнең җанын йөдәтә.
Җир шарының кайтавазы булып,
чаң каккандай кага йөрәккә.
«Бетте!» диеп бүген кем әйтә ала?
Беттеме ул минем оныкка?
Ул да бүген сугыш дигән сүзне
йокысында гына оныта.
Чабатаны күрсә,
«Бу нәрсә?» ди,
ишетсә дә аны, күрмәгән.
(Андыйлары онытылды инде,
чабатаны алдык түрләрдән.)
Ә кылычны таный,
автоматны,
пулемётны таный,
танкны…
Уенчыгы – сугыш кораллары.
Ул да солдат,
сугыш – аныкы.
Унбиш тиен салып сугыш ача,
тешен кысып ата,
җимерә!
Тешне кысып куәт биреп торам:
тырыша күр, берүк җиңелмә!
Ирек бирсәң, яшәр иде сугыш
киләчәкнең канын эчеп тә.
Тәмамлыйсы иде бу сугышны,
тәмамлыйсы иде ничек тә.
«Бетте!» диеп бүген кем әйталсын?
Бер көне юк дошман атмаган.
Без сугышка күптән киткән идек,
без сугыштан әле кайтмаган…
1983
Хирысланып улым уйнап йөри,
атланганы әле агач ат.
Балачаклар бездән калган кебек
аннан да бит әле калачак.
Уйнаулары кызык, нәкъ безнеңчә,
мин-минлегең хәтта кузгала.
Ләкин, безнең уйнаганны күрсә,
бик көнләшер иде бу бала.
Кыллы чыбыркылар, ул чын атлар
кая инде безнең улларга!
Өч көпчәкле иске арбалар да
очкыч иде безнең кулларда.
Әти-әни җанвар-җәнлек ташый,
машиналар ташый… кибеттән.
Чын ат күрсә, агач атын ташлый
әллә ялгыш, әллә ирлектән…
Ничә тапкыр инде агач аттан
егылып төшеп борын канаткан.
Айгырлардан егылып, дөнья белән
танышасы бар шул кабаттан.
Уйламыйча уен итмәс микән,
таныр микән дөнья эшләрен?
Агач аттан аера алыр микән
чын атларның ничек кешнәвен?
Балачаклар бездән калган кебек
аннан да бит әле калачак…
Кала күрсен, берүк кала күрсен
балачаклар белән агач ат.
1973
Ташлап китү түгел, яклап китү
әтиләрдән калган юлыбыз.
Илне саклау – егет өлеше ул…
сау булыгыз,
исән булыгыз!
Сагыныгыз Сабан туйларында.
Безне сагынып урак урыгыз.
Бодайларны менә чәчеп киттек…
сау булыгыз,
исән булыгыз!
Сыналырга кала яратулар,
ике арада йөрер уебыз.
Күңелләргә сезне салдык әле…
сау булыгыз,
исән булыгыз!
Кырык бердә шулай киткәннәрдер…
Уен түгел.
…Әзер торыгыз.
Әтиләрнең окоплары көтә…
сау булыгыз,
исән булыгыз!
1970
Чыгып бара авыл башыннан
кызыл флаг таккан машина.
Бу машина нигә ашыга?
Ак болытлар йөзә каршыга.
Җил таратып йөри җырларда:
«Аерылгач ничек түзәрбез?..»
Сорауларга җавап кызларда:
«Сезне көтә торган күзләр без…»
Кыеп-кыеп төшә һаваны,
Тал-агачтан яфрак коела.
Җырлар өзми тора араны:
«Без кайтырбыз Сабан туена…»
«Рамай»ларны җырлап киттеләр.
Әй, талпынып калды яшь күңел…
Әй, талпынып калды яшь күңел…
Күзләрендә ачы яшь түгел…
Үз бәхетен көтәр яшь күңел.
Йөрибез урамнар уратып,
туктарга бер урын тапмадык.
Бер яңа шәһәргә кергәндәй,
чатлардан чатларга атладык.
Һәр урам башлана киңәеп,
һәр чатның үтәрлек юлы бар.
Йөрибез урамнар уратып,
борылсаң, сулы бар, уңы бар.
Ә безгә барыбер баруы,
һәр урам түренә чакыра.
Фатиха сорарга кергәндәй,
үтәбез оялып чак кына.
Тукталыйк бик азга, бик азга,
урамнар таныш та, яңа да.
…Бәхетнең иң татлы вакыты
бер йолдыз атылган арада.
Ак карда ике эз бар кебек…
Бармаклар аралап тотылган…
Кырларга ак нурлар бөркелә
урамның иң соңгы йортыннан.
Уйларның шаһиты булыгыз,
көн саен төшегез хәтергә.
Бәхетле булалсак, урамнар,
без сезгә кайтырбыз, әйтергә.
Күршедә минем ветеран,
яшибез бергә күптән.
Дүрт еллык сугышның күршем
бар дүрт елын да үткән.
Күпме гомер бергә яшәп,
аптырыйм һаман шуңа:
аны күрсәм, сугыш җиле
исеп куйгандай була.
Сул кулын биреп күрешә,
анысы да шактый җилле.
Уң кулын бирә алмый ул –
каптырып куйган җиңне.
1984
1
Көмеш тоякларын
тугайларга
сузып салган ап-ак тай кебек,
бишегендә –
күктә кырын ята
кичә генә туган Ай, көлеп.
Читать дальше