Дмитрий Акулич - Хаціна

Алесь Траўнік зноў сваімі моцнымі пальцамі злёгку крануў адзін з шароў. Адкаціў яго ад сябе. Хлопец доўга сядзеў і прыслухоўваўся да тужлівай цішыні. Баяўся ўзяць у рукі шар. І ў гэты момант, у адзін час, наверсе пачуўся выразны гучны стук. Алесь тузануўся ўсім целам, неспадзявана штурхнуў шар, а затым прыціснуў правую руку да сябе, адчуў мяккасць світэра. Адцягнуўся ад памутнення. Яго цешыла, што на ім не было старой кашулі. І пазіраючы на выхад, хлопец устаў у поўны рост.

«Магчыма, гэта быў нейкі сон…усё добра, гэта быў сон.» – супакойваў сябе Алесь, пазбягаючы нервовага стану.

Хлопец хутка падымаўся, выбіраўся па жалезных прыступках з падвалу. У спешцы ён нават не глядзеў пад ногі. Зачынішы ўваход у падвал кароткімі збітымі дошкамі, якія ідэальна ляглі, ствараючы эфект роўнай падлогі.

Стукі паўтарыліся, хтосьці стукаў па ўваходных дзвярах яго хаты.

– Секунду! – з лёгкай раздражнёнасцю, прамовіў Алесь.

З акна ўжо біла мяккае святло. Сонца ўжо павольна сунулася па небе, ператвараючы прахалодную раніцу ў больш цёплы дзень.

У адзінаццаць гадзін, новага дня, Алесь здзіўленым позіркам паглядзеў на светлыя вокны, пад якімі ў белых сонечных промнях ляталі ледзь прыкметныя парушынкі. Ноч выслізнула ад хлопца, і, не прымаючы глыбока гэтую інфармацыю, Алесь сонна ішоў да дзвярэй. Адчыніў іх.

– Вітаю! – адразу ж, з парога, вымавіла цёмнавалосая, каравокая дзяўчына ў шэрым паліто да каленяў.

Ля ўваходу Алесь сустрэў былую жонку Марыну. Яе тонкі твар не выдаваў радасці гэтай сустрэчы. Яна несла з сабой толькі раздражненне і непаразуменне.

– Прывітанне. – суха адказаў Алесь, не чакаючы і не жадаючы яе бачыць тут.

– Я ўвайду? – настырна спытала Марына, паправіўшы свае доўгія прамыя валасы.

– Так, вядома… – ахвотна адказаў ён.

Дзяўчына ўвайшла ў хату, стукаючы высокімі абцасамі.

У хаце было няўтульна. Брудна. У куце раскіданыя рэчы, на стале бязладна ляжалі кнігі.

– Як тут пыльна… – незадаволена сказала, горка скрывіўшы белы твар, дваццацісямігадовая Марына. – Я табе тэлефанавала, чаму ты не адказаў на выклік? Можа я перашкодзіла табе сваім з'яўленнем?! Што ў цябе на лбе, упаў ці што? І ты добра глядзішся ў лапцях! – яна зірнула на абутак былога мужа, а пасля, адышла ў бок.

Маўчанне.

Спачатку, Алесь крануў невялікую гематому ў цэнтры ілба. Балюча.

– Гэта я спатыкнуўся… – неахвотна сказаў ён.

Затым, хлопец апусціў галаву ўніз, зірнуў на абутак. Замест чорных туфляў сорак чацвёртага памеру, на нагах былі свежа сплеценыя, з драўлянага лыка, лапці. Алесь здрыгануўся знутры, страх зноў ахутаў яго. У вачах гарэла нявырашанасць і трывога. Хлопец зноў вярнуўся да мінулых думак і ўспамінаў, якія ўсё больш адцягвалі яго ад рэальнасці.

– Ты мяне чуеш? Алееесь?!.. – сказала Марына і, спрабуючы вярнуць хлопца да размовы, дакранулася да яго рук.

Ён абыякава падняў свае зялёна-сінія вочы на вытанчаную Марыну. На бледным твары хлопца не было ўсмешкі, толькі палохаючая пантаміма граючых вачэй.

– Ты мяне чуў? Ты сур'ёзна маеш намер знесці гэту хату? Можа, усё ж, паслухаеш мяне ў апошні раз і прадасі гэтую старую праклятую хаціну. Зямельны ўчастак дасць больш грошай, чым проста знос і застой зямлі. Я магу табе дапамагчы прадаць. У мяне ёсць чалавек, які возьмецца за гэту справу і возьме невялікі працэнт ад здзелкі. – лёгкім, звонкім тонам у голасе пераконвала яго яна, пляскаючы сваімі доўгімі вейкамі цёмных вачэй.

– Паслухай, я дарма з табой падзяліўся сваімі планамі на гэту хату. Але я ўжо вырашыў, што нічога не буду зносіць і тым больш прадаваць! – не пагадзіўшыся адказаў Алесь. – Абыдзешся ты без працэнтаў. Дарма ты прыехала…хопіць мне дзяліцца з табой сваім жыццём… Мы не можам быць сябрамі! Сыходзь!

Алесь прысеў зусім блізка, каля, дзвярэй, на апошняе неразабранае крэсла. Ён апусціў галаву і не меў намеру працягваць з ёй размову. Пачаў углядацца ў лапці. Хлопец жадаў толькі аднаго, разабрацца з тым, што адбылося з ім. Сёння Алесь не быў ласкавым і мяккім, як часцяком, у зносінах з Марынай. Яна перашкаджала яму сканцэнтравацца, перашкаджала добра абдумаць яго розныя версіі мінулай ночы.

– Та-ак…усё зразумела. Ты ўсё той жа эгаіст! Ну і жыві тут…у гэтым лесе! Адзін! Пра мяне можаш забыць!

Застукала чорным абуткам Марына і, адчуваючы, што ёй тут няма чаго рабіць, выйшла з хаты. Яна зрабілася яшчэ больш злоснай і таму, хутка памчалася з участку. Алесь жа, пасля сыходу Марыны з хаты, устаў і падышоў да светлага акна з шэрымі фіранкамі, ён правёў позіркам ад’язджаючую машыну, а затым, блізка падышоў да стала. На ім, сярод сініх і зялёных пыльных кніг, ён адшукаў кінуты ім раней бацькоўскі нататнік. Алесь зноў узяўся за прачытанне ледзь разборлівага почырку. Але на гэты раз ён больш старанна, сканцэнтравана праходзіў па старонках, спрабуючы ўхапіцца і адшукаць самае галоўнае ў іх. Почырк бацькі быў бязладны і таму з усяго нататніка, Алесь змог прачытаць толькі гэта: