Станіслаў Лем - Альбатрос

— Сядайце! — крыкнуў камандор. — Мне не патрэбны тут героі! Зараз тры жэ!

Усе селі на падлогу, дакладней, паваліліся на яе. Яна была ўкрыта тоўстым слоем пенапласту.

— Ну і ну! Зараз усё там патаўчэцца! — прамармытаў чалавек, які сядзеў побач з Пірксам. Камандор пачуў гэта.

— Страхавое таварыства заплаціць, — адказаў ён са свайго крэсла.

Здаецца, было больш за тры жэ — Пірксу цяжка было паднесці руку да твару. Усе пасажыры ляжалі, напэўна, у каютах, але што рабілася на кухнях, у сталоўках! Ён уявіў сабе аранжарэю. Гэтага ж ніводнае дрэва не вытрымае. А ўнізе? Цэлыя вагоны разбітай парцэляны! Неблагое відовішча!

Рэпрадуктар адгукнуўся:

— «Балістычны восем» да ўсіх. Знаходжуся ў аптычнай зоне «Альбатроса». Ён — у хмары. Карма перагрэлася. Перапыняю тармажэнне і пасылаю ў прастору атрады для пошуку экіпажа «Альбатроса». «Парыў» не адказвае на пазыўныя. Канец.

Паскарэнне змяншалася. Хтосьці з’явіўся ў дзвярах і нешта крыкнуў. Ужо можна было ўстаць. Усе рушылі ў тыя дзверы, што вялі ў галоўную рулявую рубку. Піркс увайшоў апошні. Экран восем на шаснаццаць метраў займаў усю пярэднюю сцяну — увагнуты, вялізны, як у кінатэатры для гігантаў. Усе агні ў рубцы былі патушаныя. У прасторы, на чорным з зоркамі фоне, ніжэй галоўнай восі «Тытана», у левым квадранце, тлела тоненькая рысачка, якая заканчвалася распаленым вішнёвым вугельчыкам, падобным на агеньчык цыгарэты. Яна была ядром бледнага, крыху сплюшчанага пухіра, ад якога ва ўсе бакі разыходзіліся танклявыя вострыя парасткі; праз гэта шарападобнае воблака ўсё больш выразна прабівалася святло найбольш яркіх зорак. Раптам усе таргануліся наперад — нібыта хацелі ўвайсці ў экран. Зусім нізка, у правым ніжнім кутку, бліснула паміж сапраўдных зорак белая кропачка — і стала хуценька міргаць. Гэта быў «Парыў».

«У рэактары Альбатроса пачалася непадуладная нам ланцуговая рэакцыя кропка маю страты людзей кропка ёсць абгарэлыя кропка прашу дактароў кропка перадатчык пашкоджаны выбухам кропка пацёк рэактар кропка гатоў да катапульты рэактара калі не спыню яго працяканне кропка», — расшыфроўваў Піркс мірганне кропкі.

«Альбатроса» ўжо не было бачна. Пасярод зорак вісеў цяжкі бурштынава-бела-буры клуб дыму, выпучаны зверху грывастым нарастам. Ён апускаўся ўсё ніжэй, перабіраўся ў ніжні левы вугал экрана — «Тытан» прайшоў над ім, пракладваючы новы курс з сектара катастрофы.

У глыбіню цёмнага пакоя з дзвярэй радыёрубкі ўпала доўгая палоска святла. Быў чутны глас «Балістычнага»:

— «Балістычны восем» Месяцу Галоўнаму. Застопарыў у цэнтральнай частцы сектара 65. «Парыў» у нанапарсеку пада мной сігналізуе аптычна пра страты людзей і пра пацёклы рэактар, гатовы да катапульты рэактара, выклікае лекарскую дапамогу. Пошукам экіпажа «Альбатроса» перашкаджае заражэнне вакуума радыёактыўным воблакам з тэмпературай на паверхні звыш 1200 градусаў. Знаходжуся ў аптычнай зоне «Тытана» Марс — Зямля, які рухаецца каля мяне поўным ходам, выходзячы ў сектар 66. Чакаю з’яўлення «Кобальда сем нуль два» для правядзення сумесных мераў выратавання. Канец.

— Усе на свае месцы! — пачуўся моцны голас. Адначасна ўспыхнулі сігнальныя агні ў рулявой рубцы. Запанаваў рух, людзі ішлі каля сцен у тры бакі, Міндэл аддаваў загады, стоячы ля размеркавальнага пульта; адначасова гулі некалькі зумераў. Нарэшце зала апусцела, і акрамя камандора, Міндэла і Піркса застаўся толькі малады тэлеграфіст, які стаяў у кутку насупраць экрана і пазіраў на бэмбаль дыму, які паступова рассейваўся, усё больш расплываўся і знікаў.

— А, гэта вы, — сказаў камандор «Тытана», нібыта толькі зараз убачыў Піркса, і падаў яму руку, — ці адгукаецца «Кобальд»? — спытаўся ён у чалавека, які з’явіўся ў дзвярах радыёрубкі.

— Так, камандор, ідзе зваротным.

— Добра.

Яны пастаялі хвіліну, пазіраючы на экран. Апошні шматок брудна-шэрай хмары знік. Экран быў зноў повен чыстай, зорнай цемры.

— Хто-небудзь уратаваўся? — спытаўся Піркс, нібыта камандор «Тытана» мог ведаць больш за яго самога. Але той быў першы, а першы павінен ведаць усё.

— Мабыць, у іх заела дроселі, — адказаў камандор. Ён быў на галаву ніжэйшы за Піркса. Валасы меў як з волава — было невядома, ці то ссівеў, ці заўсёды былі гэткія.

— Міндэл, — кінуў камандор інжынеру, які ішоў міма, — зрабіце ласку, дайце адбой. Няхай танцуюць. Вы ведалі «Альбатрос»? — спытаўся ён, звяртаючыся да Піркса.

— Не.

— Заходняя кампанія. Дваццаць тры тысячы тон. Што там?