J. Tolkien: Hobbit, czyli tam i z powrotem

Na ogromnym ogniu płonęły pnie brzóz, a wokoło grzało się trzech olbrzymów. Na długich patykach przypiekali mięso baranie i zlizywali tłuszcz z palców. Zapach rozchodził się bardzo smakowity. Opodal stała beczka zacnego piwa, a olbrzymi coraz to łykali ze dzbana. To były trolle. Bez wątpienia trolle. Nawet Bilbo, który spędził żywot w zaciszu, poznał się na tym, widząc wielkie, grubo ciosane twarze, olbrzymi wzrost, kształt stóp, nie mówiąc już o tym, że dosłyszał ich język, wcale, ale to wcale nie salonowy.

— Baranina wczoraj, baranina dzisiaj, a niech mnie diabli, jeśli jutro znowu nie będzie baranina — mówił jeden z trollów.

— Już zapomniałem, kiedy ostatni raz miałem na zębie kęs ludzkiego mięsa — powiedział drugi. — Coś ty, u licha, myślał sobie, William, kiedy nas ściągałeś w te strony? A najgorsze, że już i w beczce dno widać — dodał szturchając Williama, który właśnie wychylił dzbanek.

William zachłysnął się.

— Zamknij gębę! — wykrztusił, kiedy wreszcie mógł dobyć głosu. — Chciałbyś, żeby ludzie tu siedzieli i czekali, aż ich zjecie na spółkę z Bertem. We dwóch zżarliście już półtorej wsi, odkąd przyszliśmy z gór. Czego więcej wam się zachciewa? A były takie czasy, żebyście Billowi podziękowali za ochłap tłustego barana z tej doliny! — To rzekłszy William ugryzł przypieczone udo baranie i otarł usta rękawem.

Tak, niestety, nie inaczej zachowują się trolle, i to nawet te, które mają tylko po jednej głowie. Bilbo usłyszał dość i powinien był natychmiast coś zrobić: albo zawrócić cichcem i ostrzec przyjaciół, że przy ogniu siedzi trzech trollów dużego kalibru, w złym humorze, którzy na pewno chętnie przekąsiliby dla odmiany pieczonego krasnoluda czy bodaj kucyka; albo szybko i zgrabnie wykonać robotę porządnego włamywacza. Prawdziwy bowiem, legendarny włamywacz pierwszej klasy przeszukałby w tym momencie kieszenie trollów — co się prawie zawsze opłaca, o ile oczywiście się uda — zwędziłby barana z rożna, ukradłby beczkę piwa i umknął nie postrzeżony. Włamywacz zaś innego pokroju, bardziej praktyczny, lecz obdarzony mniejszą ambicją zawodową, przeszyłby może jednego trolla po drugim sztyletem, nimby się obejrzeli. Wówczas ta noc zakończyłaby się dla krasnoludów pomyślnie.

Bilbo wszystko to rozumiał. Czytał o wielu rzeczach, których nigdy nie widział ani nie robił. Trząsł się zarówno ze strachu, jak i ze wstrętu. Marzył, by znaleźć się co prędzej o sto mil od tego miejsca, a jednak… a jednak, nie wiedzieć czemu, nie mógł się zdecydować na powrót do Thorina i kompanii z pustymi rękami. Stał więc w mroku, pełen rozterki. Spośród rozmaitych złodziejskich sztuk, o jakich w życiu słyszał, najłatwiejsza wydawała mu się kradzież kieszonkowa, toteż w końcu podpełznął w cieniu drzew tuż za plecy Williama.

Bert i Tom właśnie oddalili się ku beczce z piwem. William pociągnął ze dzbanka. Bilbo zebrał się na odwagę i wsunął małą rączkę do przepaścistej kieszeni trolla. Była w niej sakiewka, dla hobbita wielka jak worek węgla. „Ha! — pomyślał, zapalając się do tej nowej dla siebie roboty i ciągnąc ostrożnie sakiewkę w górę — dobry początek!"

Rzeczywiście, dobry! Bo sakiewki trollów z reguły bywają zaczarowane, a ta nie stanowiła wyjątku. „Ejże, coś ty za jeden?" — pisnęła, gdy ją Bilbo wyciągał z kieszeni; William odwrócił się błyskawicznie i capnął hobbita za kark, nim biedak zdążył dać nura między drzewa.

— Rety, Bert, patrzaj, co upolowałem! — zawołał William.

— Co to takiego? — spytali tamci, podchodząc bliżej.

— Niech mnie diabli, jeśli wiem. Coś ty za jeden?

— Bilbo Baggins, włamy… hobbit — rzekł nieszczęsny Bilbo trzęsąc się od stóp do głów i zastanawiając się, jak tu huknąć sowim głosem, zanim mu troll zdusi gardło.

— Włamyhobbit? — spytali trochę zaskoczeni. Trolle na ogół ciężko myślą i bardzo podejrzliwie traktują każde nowe zjawisko.

— I co ma taki włamyhobbit do roboty w mojej kieszeni? — spytał William.

— Nada się toto na pieczeń? — spytał Tom.

— Można spróbować — rzekł Bert chwytając za szpikulec.

— Nie starczy bodaj raz na ząb — powiedział William, który już był po dobrej kolacji. — Mało zostanie, jak się odrzuci skórę i gnaty.

— Może jest ich więcej gdzieś w pobliżu, to udusiłoby się w potrawce — rzekł Bert. — Gadaj no, małe paskudztwo, czy jest dużo takich jak ty w tym lesie? — spytał, przyglądając się kudłatym stopom hobbita, po czym chwycił go za wielkie palcu u nóg i potrząsnął.

— Mnóstwo! — krzyknął Bilbo, zapominając w pierwszym strachu, że nie wolno zdradzać przyjaciół. — Nie ma ani na lekarstwo — poprawił się natychmiast.

— Co to znaczyć? — spytał Bert, nie wypuszczając go z ręki, ale teraz trzymając już za włosy, głową do góry.

— To, co mówię — bez tchu odpowiedział Bilbo. — Proszę, niech mnie łaskawi panowie nie pieką na rożnie. Sam jestem doskonałym kucharzem i wolę gotować niż być gotowanym, jeśli pan rozumie, co mam na myśli. Przyrządzę wam coś pysznego, wspaniałe śniadanko, byleście mnie nie zjedli na kolację.

— Biedny głuptak — rzekł William. — Jak już wspomniałem, najadł się na kolacje po gardłodziurki i wypił morze piwa. — Biedny głuptak. Puśćmy go żywego.

— Nie puszczę, dopóki nie powie, co to znaczy: i mnóstwo, i ani na lekarstwo — powiedział Bert. — Nie chcę, żeby mi poderżnęli gardło, jak zasnę. Będę mu na ogniu przypiekał pięty, póki nie wygada wszystkiego.

— Nie zgadzam się — odparł William. — Ja go złapałem, nie ty.

— Spasiony dureń z ciebie, Williamie — rzekł Bert — jak to już zresztą dawno zauważyłem.

— A z ciebie cham!

— Tego ci nie daruje, Billu Huggins — krzyknął Bert i kropnął Williama pięścią między oczy.

Bójka rozpętała się na dobre. Bilbo miał jeszcze dość przytomności umysłu, żeby skorzystać z zamieszania, i gdy go Bert upuścił na ziemię, wymknął się między nogami dwóch trollów, którzy już rzucili się na siebie niby wściekłe psy, wrzeszcząc przy tym różne wyzwiska, bardzo szkaradne, ale najzupełniej dla nich stosowne. Wkrótce spleceni wzajemnie ramionami tarzali się po ziemi, omal nie wpadając w ognisko, wierzgając i grzmocąc się pięściami, podczas gdy trzeci kamrat, Tom, obu walił kijem; chciał ich w ten sposób przywołać jakoś do rozumu, ale oczywiście tym bardziej zapaśników rozwścieczył.

Bilbo w tym momencie powinien był umknąć, ale noga, zgnieciona w potężnej pięści Berta, bardzo go bolała, tchu brakowało w piersi, w głowie się kręciło. Leżał więc jeszcze przez długą chwilę tuż pod kręgiem światła bijącego od ogniska i dyszał ciężko.

Trolle wciąż się ze sobą biły, kiedy nadszedł Balin. Krasnoludy słyszały z daleka zgiełk, a nie mogąc się doczekać powrotu hobbita, ani hukania sowy, ruszyły naprzód jeden za drugim, kierując się w stronę ogniska i przemykając możliwie jak najciszej. Ledwie Balin ukazał się w blasku ognia, Tom ryknął przeraźliwie. Trolle wręcz nienawidzą krasnoludów, patrzeć na nie nie mogą (lubią je tylko na półmisku). Bert i Bill natychmiast przerwali bójkę. — Dawaj worek, Tom, żywo! — krzyknęli obaj. Balin rozglądał się, gdzie wśród tej całej awantury może być Bilbo, lecz nim zrozumiał, co się dzieje — worek spadł na jego głowę i krasnolud obezwładniony legł na ziemi.

— Przyjdzie ich tu więcej — rekł Tom — albo się grubo mylę. Z nimi tak: albo żaden, albo kupą. Nie jakieś tam włamyhobbity, ale krasnoludy. Bo ten mi wyglądał na krasnoluda, na pewno.