Серж Мінскевіч - Сад Замкнёных Гор

І ўсё больш і больш хмурнеў бургамістар, ён жа паставіў на блёндынку.

З каменным тварам тая падышла да смуглянкі, рэзка выпрастала рукі… Але смуглянка адскочыла і чамусьці пабегла на супроцьлеглы край пастамэнта.

— Яна спалохалася! — усклікнуў бургамістар і трошкі прыўзьняўся на насілках. — Давай, Адэльжа! Дагані яе! Выштурхні чортаву блазьнючку!

Зеленавокая блёндынка, павінуючыся, кінулася за юнай дзяўчынай.

Вось-вось белыя кулакі дастануць смуглую сьпіну. Але юная смуглянка зьнянацку падсаджваецца, амаль падае пад ногі разьюшанай блёндынцы, тае губляе раўнавагу, пералятае за край пастамэнта і, зрабіўшы высокае сальта, апускаецца на бэтонную зямлю. Ляжыць, не варушыцца. Да яе падбягае варта, неяк прыводзіць у прытомнасьць…

А ўзрушаная абаяльная смуглянка ўзьнялася і ўскочыла і ўзьняла рукі да гараджан!

Перамога!

Засіпелі дудкі і сурмы аркестра.

— Слава Руаце!

Фантаны кветак узьняліся ў паветра і пакрылі пастамэнт жывым кілімам.

— Слава пераможцы, пекнай Руаце!

Мяне апанаваў страх.

Чорная пятля абмяжоўвала зрок і сьвет…

Там, у пятлі, разьзяваліся тысячы ратоў, у якіх трэсьліся белыя, жоўтыя, чорныя зубы. Здавалася яны грызьлі паветра… разам з маім жыцьцём.

Перамога!

Прыгожая перамога азначала пачатак маёй сьмерці.

Юная дзяўчынка з букетамі кветак зрабіла круг гонару і да яе падышоў худы паліцмайстар, у руках ён трымаў вянок чорных руж.

— Калі ласка, ціха. Жыхары горада! Паводле закону Цэнтральных Скрыжаваньняў пераможца робіцца караючай рукой правасудзьдзя. Ціха! Але пераможца можа адмовіцца ад сваёй перамогі і ўзяць сабе асуджанага. У такім выпадку перамога, гэты вянок славы і большая частка ганарару перадаецца яго спаборніку. Таксама нагадаю, што стаўкі, якія рабіліся на пераможцу, у такім выпадку прайграюць, а стаўкі яго спаборніка выйграюць! — крыкнуў паліцмайстар, а потым незаўважна нахіліўся да Руаты.

— Бургамістар ня супраць, каб вы ўзялі сабе няшчаснага хлопца, — шапнуў ён і зноў паўтарыў публіцы «літары закона».

Упала цяжкая цішыня! Сотні вачэй углядаліся ў твар юнай дзяўчыны.

— Руата! — сьвяточна прамовіў паліцмайстар. — У вас права выбару! У вас адной на ўсёй плянэце права караць і мілаваць.

Я адчуў подых надзеі.

Руата павольна падышла да шыбеніцы. Я адагнаў ад сябе страх: мужчына не павінен выкрываць свой страх перад жанчынай! Паглядзеў на яе шчыра і ясна. Яна першая адвяла погляд! Я адчуваў, што там, у чорнай бездані яе вачэй, нарадзілася жаданьне: мець свайго моцнага, сьмелага, прыгожага мужчыну…

Нарадзілася жаданьне!

Тонкія пальцы зь вінаградзінамі пазногцікаў, дзе з-пад скуранога далягляду ўзыходзіць пэрлямутравае сонейка, накінулі на мяне пятлю… Яе вочы апальвалі мяне. Яна выпрабоўвала мяне, чакала страху. Я ж нішчыў свой страх.

Капронавая луска агідна заласкатала скуру. Я праглынуў камяк сьліны.

Дзяўчына апошні раз пільна паглядзела мне ў вочы, зноў там у глыбіні мільганула цікавасьць і жаданьне…

Яна хутка адвярнулася.

— Толькі вам дадзена права караць і мілаваць, — прагугнявіў паліцмайстар.

Ён перахапіў погляд бургамістра і цёмна, густа пабарвавеў, амаль зьліўся колерам са сваім балахонам.

Смуглянка рэзкімі крокамі выйшла на сярэдзіну сцэны — чорныя вочы сачылі за тварамі людзей — потым паглядзела на бургамістра.

Перамога, ці маё жыцьцё.

Перамога, ці «так» бургамістру.

Юная, прыгожая, абаяльная дзяўчына яшчэ раз азірнула натоўп, імкліва падбегла да мяне і… выбіла нагой услончык.

Луска пераўтварылася ў дрот, здушыла горла, сьціснула пазванкі, разам з тым зьявілася асалода ў нагах.

Я памёр.

Пратнеце мне плячо! Зрабеце балюча!

Я памёр!?

Я ўсёй сваёй істотай, цяпер празрыстай і сьветлай, сатканай з маіх мінулых і новых думак, заўважаў… бачыў сябе ТАГО, які недарэчна хістаўся пад бэлькай, а паліцмайстар побач узнагароджваў дзяўчыну мэталічным вянком чорных ружаў.

Што я адчуваў? Усьведамленьне сьмерці, канца? Бездані?

Не — сумную ўсьмешку і палёгку.

Я лунаў над людзьмі. Сам Я, цалкам, адразу, над усімі…

А самае галоўнае, што зьмянілася — зьнік час!

Чым жа мы яго адчуваем?

Рухам?

Старэньнем?

Мы ўсе нясем важкую ношу часу! Груз сэкунд, хвілін, месяцаў, гадоў. І калі ён робіцца для нас непасільным, мы скідваем яго і ляцім… быццам пазбаўленыя катвігі паветраныя балёнікі.

Вясёлы натоўп, пастамэнт і я-не-я на капронцы аддаляліся. Але само аддаленьне таксама было незвычайнае, не прастора-часавае, мае думкі ўспрымалі прапарцыянальнае зьмяншэньне і, здавалася, па жаданьні, я мог карцінку рэчаіснасьці павялічыць, ці разьвярнуць пэўным чынам, ці расфарбаваць, ці закаруселіць, ці яшчэ надаць ёй шмат іншых рухаў, якія я сам ня ведаў, а толькі адчуваў, што здатны на іх.