Robert Jordan - Korona Mieczy

— Chwała Randowi al’Thorowi, Królowi Świata! — Flinn i pozostali podjęli okrzyk.

— Chwała Randowi al’Thorowi, Królowi Świata!

— Chwała Królowi Świata!

W tych głosach kryła się nadzieja na lepszą przyszłość.

Opowieść ta rozniosła się, jak to bywa z opowieściami, i zmieniała się wraz z upływem czasu i pokonywaną odległością, wywieziona z Illian przez statki przybrzeżne, karawany kupieckie i potajemnie wysłane gołębie, rozchodząc się falami, które mieszały się z innymi falami i wspólnie tworzyły nowe. Do Illian przybyła armia, powiadano, armia Aielów, armia Aes Sedai pojawiających się znikąd, armia mężczyzn, którzy przenosili z grzbietów skrzydlatych bestii, nawet armia Saldaean, aczkolwiek w to ostatnie wierzyło niewielu. Jedni opowiadający twierdzili, że Rada Dziewięciu ofiarowała Smokowi Odrodzonemu Laurową Koronę Illian, inni, że sam Mattin Stepaneos miał paść przed nim na kolana. Powiadali, że to Smok Odrodzony zdarł koronę z głowy Mattina, a potem jeszcze nabił tę głowę na pal. Nie, Smok Odrodzony zrujnował Illian i pogrzebał króla w jego gruzach. Nie, on i jego armia Asha’manów spalili Illian do gołej ziemi. Nie, to było Ebou Dar, które zniszczył po zniesieniu z powierzchni ziemi Illian.

Ale był jeden niezmienny element, który zawsze pojawiał się we wszystkich tych relacjach. Laurowa Korona Illian otrzymała nowe miano: Korony Mieczy.

I z jakiegoś powodu mężczyźni i kobiety, którzy przekazywali te opowieści, często odczuwali potrzebę dodawania niemal identycznych słów. Nadciąga burza, mówili, patrząc z troską na południe. Nadciąga burza.

Kalendarz Tomański (opracowany przez Tomę dur Ahmida) został przyjęty około dwu wieków po śmierci ostatniego mężczyzny Aes Sedai i rejestrował lata, które upłynęły Od Pęknięcia Świata (OP). Wiele zapisów uległo zniszczeniu podczas Wojen z Trollokami i pod ich koniec wybuchł spór o poszczególne daty liczone według starego systemu. Opracowany został zatem nowy kalendarz, autorstwa Tiama z Gazar, którego początkiem był koniec Wojen i który uświetniał wyzwolenie spod zagrożenia ze strony trolloków. Każdy odnotowany w nim rok określano jako Wolny Rok (WR). Kalendarz Gazarański wszedł do powszechnego użytku w ciągu dwudziestu lat od zakończenia Wojen. Artur Hawkwing starał się wprowadzić nowy kalendarz datujący swój początek od ufundowania jego imperium (OU), ale dzisiaj znany jest on jedynie historykom. Po tym, jak Wojna Stu Lat przyniosła z sobą ogólną destrukcję, śmierć i zniszczenia, pojawił się trzeci kalendarz, opracowany przez Uren din Jubai Szybującą Mewę, uczoną Ludu Morza, i upowszechniony przez Farede, Panarch Tarabon. Kalendarz Faredański, zapisujący lata Nowej Ery (NE), liczone od arbitralnie przyjętego końca Wojny Stu Lat, jest obecnie w powszechnym użytku.

a’dam (AYE-dam): Instrument służący do podporządkowania kobiety, która potrafi przenosić; przydatny jedynie w odniesieniu do kobiet, które potrafią przenosić, lub też takich, które można nauczyć przenoszenia. Tworzy połączenie między dwoma kobietami. Jego seanchańska odmiana składa się z kołnierza i bransolety, połączonych smyczą ze srebrzystego metalu, ale powstał też jeden unikatowy egzemplarz bez takiej smyczy i podobno istnieje również taka odmiana a’dam, dzięki której kobieta może kontrolować mężczyznę potrafiącego przenosić. Jeżeli połączy się takiego mężczyznę z kobietą, która potrafi przenosić, za pomocą zwykłej a’dam, wówczas oboje zapewne umrą. Już samo dotykanie a’dam może wywołać ból u mężczyzny, który potrafi przenosić, jeżeli a’dam jest noszona przez kobietę potrafiącą przenosić. Patrz również: łączenie, Seanchanie.

Ajah (AH ;jah): Społeczności Aes Sedai; jest ich w sumie siedem i swoje nazwy biorą od poszczególnych barw: Błękitne, Czerwone, Białe, Zielone, Brązowe, Żółte i Szare. Należą do nich wszystkie Aes Sedai, z wyjątkiem Zasiadającej na Tronie Amyrlin. Wszystkie wyznają odrębne filozofie korzystania z Jedynej Mocy i celu, jakim służą Aes Sedai. Czerwone Ajah całą swoją energię koncentrują na wyszukiwaniu i poskramianiu mężczyzn, którzy próbują władać Mocą. Brązowe Ajah, dla odmiany, odmawiają zaangażowania w sprawy świata i poświęcają się poszukiwaniu wiedzy, natomiast Białe Ajah rezygnują i z jednego, i z drugiego, poświęcając się pytaniom filozoficznym oraz ogólnej teorii prawdy. Zielone Ajah (nazwane Bojowymi Ajah podczas Wojen z Trollokami) trwają w gotowości, oczekując Tarmon Gaidon, Żółte oddają się studiom nad Uzdrawianiem, a Błękitne siostry uczestniczą aktywnie w sprawach polityki i sprawiedliwości. Szare są mediatorami, poszukującymi harmonii i wzajemnego zrozumienia. Pogłoski o istnieniu Czarnych Ajah, które poświęciły się służbie dla Czarnego, są oficjalnie dementowane.

algai’d’siswai: W Dawnej Mowie “wojownicy włóczni”. Nazwę tę nadaje się tym Aielom, którzy walczą z użyciem włóczni i regularnie uczestniczą w bitwach, w odróżnieniu od tych, którzy zajmują się rzemiosłem.

Altara (al-TAH-rah): Kraina położona na Morzu Sztormów, ale tak naprawdę to niewiele ją jednoczy oprócz nazwy. Altaranie uważają siebie za mieszkańców danego miasta albo wioski, lub też poddanych jakiegoś lorda albo lady, a dopiero w drugiej kolejności za mieszkańców Altary. Niewielu arystokratów płaci podatki na rzecz Korony, bądź czyni coś więcej poza opowiadaniem się za swym państwem. Władca Altary (obecnie królowa Tylin Quintara z Domu Mitsobar, TIE-lihn quin-TAHR-ah; MIHT-soh-bahr) rzadko kiedy jest kimś więcej niż najpotężniejszym arystokratą w kraju, a bywało, że nie był nawet kimś takim. Tron Wiatrów dysponuje tak nieznaczną władzą, że wielu arystokratów wzdragałoby się przed jego przyjęciem, gdyby stanęli wobec takiej konieczności. Na sztandarze Altary widnieją dwa złote lamparty na tle czerwono-niebieskiej szachownicy. Godłem Domu Mitsobar jest kotwica skrzyżowana z mieczem. Patrz również: Mądre Kobiety.

Amys (ah-MEESE): Mądra z Siedziby Zimnych Skał i wędrująca po snach. Kobieta Aiel ze szczepu Dziewięciu Dolin, Taardad Aiel. Żona Rhuarka, siostra-żona Lian (lee-AHN), pani dachu Siedziby Zimnych Skał oraz siostra-matka Aviendhy.

angreal (ahn-gree-AHL): Pozostałość Wieku Legend, dzięki któremu każdy, kto jest zdolny do przenoszenia Jedynej Mocy, może bezpiecznie zaczerpnąć jej więcej niż to jest możliwe bez wspomagania. Niektóre tworzono z myślą o mężczyznach, inne dla kobiet. Pogłoski o angrealach, których zdolni byliby używać zarówno mężczyźni, jak i kobiety, nie zostały nigdy potwierdzone. Sposób jego wytwarzania nie jest już znany. Pozostało ich niewiele. Patrz również: sa’angreal; ter’angreal.

Asha’man: (1) W Dawnej Mowie “opiekun” albo “obrońca”, silnie nacechowany dodatkowym znaczeniem, w sensie obrońcy prawdy i sprawiedliwości. (2) Miano przyjmowane przez wyznawców Smoka Odrodzonego, mężczyzn, którzy przybywają do miejsca zwanego obecnie Czarną Wieżą, aby tam uczyć się przenoszenia. Są wśród nich tacy, którzy zawsze marzyli, że posiądą tę umiejętność, mimo związanego z tym straszliwego ryzyka, ale są też tacy, którzy po prostu zdali sprawdziany wykrywające u nich zdolność do przenoszenia i teraz muszą się nauczyć, jak ową zdolność kontrolować, zanim ona ich zabije. Szkolą się nie tylko w posługiwaniu Jedyną Mocą, ale także we władaniu mieczem oraz w walce wręcz. Asha’ mani, którzy noszą wyróżniające ich czarne kaftany, są zhierarchizowani zgodnie z poziomem nabytej wiedzy, przy czym najniższą rangą jest Żołnierz. Następny poziom to Oddany, symbolizowany przez szpilę w kształcie srebrnego miecza wpinaną w kołnierz kaftana. Najwyżsi rangą to po prostu Asha’mani i ci wyróżniają się czerwono-złotą emaliowaną szpilą w kształcie Smoka, wpinaną w kołnierz kaftana po przeciwnej stronie miecza. W odróżnieniu od Aes Sedai, które bardzo pilnują, by szkolone przez nich kobiety nie ryzykowały, robiąc zbyt szybkie postępy, Asha’mani są od samego początku mocno poganiani, zwłaszcza w uczeniu się posługiwania Mocą w charakterze broni. O ile śmierć albo ujarzmienie nowicjuszki podczas szkolenia jest czymś, o czym zawsze mówiono z przerażeniem w Białej Wieży, o tyle w Czarnej Wieży z góry się zakłada, że pewna liczba Żołnierzy umrze lub wypali się w trakcie pobierania nauk. Powstanie Czarnej Wieży oraz związki Asha’manów ze Smokiem Odrodzonym sprawiły, że niektóre Aes Sedai zmieniły swe stanowisko względem konieczności natychmiastowego poskramiania przenoszących mężczyzn, wiele z nich jednakże nie zmieniło swoich poglądów. Patrz również: poskramianie, ujarzmianie.