Robert Jordan - De Torens van Middernacht

‘Ik zal betalen,’ verklaarde Mart. ‘De helft van het licht van de wereld.’ Om de wereld te redden. ‘Afgesproken!’ riep een van de mannelijke Eelfinn. De acht schepsels sprongen als één van hun voetstukken af. Ze omsingelden hem en kwamen steeds dichterbij, als een strop. Snel, soepel en roofdierachtig.

‘Mart!’ riep Thom, die probeerde de bewusteloze Moiraine tegen zich aan te houden terwijl hij naar een mes reikte. Mart stak zijn hand naar Thom en Noal op. ‘Dit moet gebeuren,’ zei hij, en hij liep een paar passen weg bij zijn vrienden. De Eelfinn liepen langs hen heen zonder hun een blik waardig te keuren. De gouden punten op de riemen over de borst van de mannelijke Eelfinn glinsterden in het gele licht. Alle acht schepsels glimlachten breed.

Noal hief zijn zwaard.

‘Nee!’ riep Mart. ‘Schend de overeenkomst niet. Anders sterven we allemaal!’

De Eelfinn stonden nu heel dicht om Mart heen. Hij probeerde ze allemaal tegelijk in de gaten te houden, terwijl zijn hart steeds sneller tekeerging. Ze snoven weer, haalden diep adem en genoten van wat het dan ook was dat ze uit hem putten.

‘Doe het, verdomme,’ grauwde Mart. ‘Maar weet wel dat dit het laatste is wat jullie van me krijgen. Ik zal uit die toren van jullie komen, en ik zal mijn geest voor altijd van jullie losmaken. Jullie hebben mij niet. Martrim Cauton is niet jullie verdomde stropop.’

‘We zullen zien,’ gromde een mannelijke Eelfinn met ogen vol wellust. De hand van het schepsel schoot naar voren, te scherpe nagels glinsterden in het gedempte licht. Hij dreef ze recht in de kas rondom Marts linkeroog en trok met een knal de oogbol eruit. Mart schreeuwde. Licht, wat deed dat pijn! Meer dan elke wond die hij in de strijd had opgelopen, meer dan elke belediging of sneer. Het leek wel alsof het schepsel zijn bedrieglijke klauwen recht in Marts geest en ziel had geslagen.

Mart viel op zijn knieën en zijn speer belandde kletterend op de grond toen hij zijn handen tegen zijn gezicht drukte. Hij voelde iets glads op zijn wang en schreeuwde opnieuw toen zijn vingers het gat raakten waar zijn oog had gezeten.

Hij gooide zijn hoofd in zijn nek en brulde de kamer in, schreeuwend van pijn.

De Eelfinn keken toe met hun afschrikwekkende, bijna menselijke gezichten, hun ogen samengeknepen van genot terwijl ze zich voedden met iets wat uit Mart opsteeg. Een bijna onzichtbare rood-met-witte damp.

‘Die smaak!’ riep een van de Eelfinn uit. ‘Zo lang!’ riep een andere.

‘Kijk hoe het om hem heen wervelt!’ zei degene die zijn oog had uitgeplukt. ‘Hoe het draait! De geur van bloed in de lucht! En de gokker wordt het middelpunt van alles! Ik proef het lot zelf!’ Mart jankte en zijn hoed viel achterover toen hij door één betraand oog naar de duisternis boven hem keek. Zijn oogkas leek in brand te staan! Gloeiend heet! Hij voelde het bloed en serum drogen op zijn wang en vervolgens afschilferen doordat hij schreeuwde. De Eelfinn haalden dieper adem en leken wel dronken. Mart slaakte nog een laatste schreeuw. Toen balde hij zijn vuisten en klemde zijn kiezen op elkaar, hoewel hij niet kon voorkomen dat er een kreun – een grom van woede en pijn – diep uit zijn keel kwam. Een van de mannelijke Eelfinn zonk neer alsof hij overstelpt was. Hij was degene die Marts oog had uitgerukt. Hij hield de oogbol in zijn handen en rolde zich eromheen op. De andere strompelden weg naar de voetstukken of zijkanten van de kamer, waar ze tegenaan leunden.

Noal rende naar Mart toe en Thom volgde behoedzamer, nog altijd met Moiraine in zijn armen. ‘Mart?’ vroeg Noal.

Met zijn tanden op elkaar tegen de pijn dwong Mart zichzelf om achteruit te tasten en zijn hoed van de witte vloer te grissen. Hij liet zijn hoed niet achter. Het was een verrekt goede hoed. Hij kwam wankel overeind. ‘Je oog, Mart...’ begon Thom.

‘Doet er niet toe,’ zei Mart. Wat ben ik een stomkop. Een verrekte, verdomde stomkop, dacht hij, hoewel hij bijna niet kon nadenken van de pijn.

Zijn andere oog knipperde tranen van pijn weg. Het leek écht alsof hij de helft van het licht van de wereld kwijt was. Het was alsof hij door een raam keek waarvan één kant geblindeerd was. Ondanks de gloeiende pijn in zijn linkeroogkas had hij het gevoel dat hij zijn oog zou moeten kunnen openen.

Maar dat kon niet. En geen enkele Aes Sedai kon daar iets aan doen. Hij zette zijn hoed op en negeerde opstandig de pijn. De linkerkant van de rand trok hij omlaag, over de lege oogkas heen, en toen bukte hij zich weer om zijn ashandarei op te rapen. Hij wankelde, maar het lukte hem.

‘Ik had degene moeten zijn die betaalde,’ zei Thom bitter. ‘Niet jij, Mart. Jij wilde niet eens meekomen.’

‘Het was mijn keus,’ liet Mart hem weten. ‘En ik moest het trouwens wel doen. Het is een van de antwoorden die ik kreeg van de Aelfinn toen ik hier de eerste keer was. Ik zou het halve licht van de wereld moeten opgeven om de wereld te redden. Smerige slangen.’

‘Om de wereld te redden?’ vroeg Thom, kijkend naar Moiraines vredige gezicht, haar lichaam gehuld in de lappenmantel. Hij had zijn ransel op de vloer laten staan.

‘Ze heeft nog iets te doen,’ zei Mart. De pijn begon enigszins weg te ebben. ‘We hebben haar nodig, Thom. Ik mag branden, maar het heeft waarschijnlijk iets te maken met Rhand. Dit moest gewoon zo gaan.’

‘En als het niet was gebeurd?’ vroeg Thom. ‘Ze zei dat ze had gezien...’

‘Maakt niet uit,’ zei Mart, zich omdraaiend naar de deur. De Eelfinn verkeerden nog altijd in hun roes. Je zou denken dat zij degenen waren die een oog waren kwijtgeraakt, als je naar die gezichten keek! Mart hing zijn ransel over zijn schouder en liet die van Thom staan. Hij kon er geen twee dragen, als hij nog in staat wilde zijn om te vechten.

‘Nu heb ik pas iets gezien,’ zei Noal, kijkend door de kamer en naar de wezens daar. iets wat niemand ooit heeft gezien, durf ik te wedden. Moeten we ze doden?’

Mart schudde zijn hoofd. ‘Misschien is dat een schending van de overeenkomst.’

‘Houden ze zich eraan?’ vroeg Thom.

‘Niet als ze zich eronderuit kunnen wurmen,’ antwoordde Mart, en hij grimaste weer. Licht, wat had hij een hoofdpijn! Nou, hij kon niet blijven zitten janken alsof hij zijn lievelingsveulen verspeeld had. ‘Kom mee.’

Ze liepen de grote zaal uit. Noal droeg een fakkel, hoewel hij met tegenzin zijn staf had achtergelaten en alleen zijn korte zwaard had meegenomen.

Er waren deze keer geen openingen in de gang, en Mart hoorde Noal daarover mompelen. Het voelde goed. Hij had een rechte weg terug geëist. De Eelfinn waren leugenaars en valsspelers, maar kennelijk waren het leugenaars en valsspelers zoals de Aes Sedai. Mart had zijn eisen deze keer zorgvuldig gesteld in plaats van maar uit te kramen wat er in hem opkwam.

De gang was heel erg lang. Noal werd steeds zenuwachtiger; Mart liep door, zijn voetstappen begeleidden het gebons in zijn schedel. Hoe zou het gemis van een oog zijn vechtstijl beïnvloeden? Hij zou voorzichtiger moeten zijn met die linkerkant. En hij zou moeite hebben afstanden in te schatten. Eigenlijk had hij daar nu al last van; de afstand tot de muur en vloer was verontrustend lastig te beoordelen.

Thom hield Moiraine dicht tegen zijn borst aan, als een vrek met zijn goud. Wat betekende ze eigenlijk voor hem? Mart had aangenomen dat Thom meeging om dezelfde reden als hijzelf, namelijk omdat hij vond dat het gebeuren moest. Die tederheid in Thoms gezicht was niet bepaald wat Mart had verwacht te zien. De gang eindigde ineens bij een vijfhoekige boog. De kamer erachter leek die te zijn met de gesmolten metaalslak op de vloer. Er waren geen sporen zichtbaar van het eerdere gevecht en er lag geen bloed op de grond.

Mart haalde diep adem en ging hen voor. Hij spande zich toen hij daar Eelfinn zag, ineengedoken of staand in de schaduwen, sissend en grommend. Ze bewogen zich niet, vielen niet aan, hoewel sommige zachtjes jankten. Door de schaduwen leken ze nog meer op vossen. Als Mart recht naar een van hen keek, kon hij ze bijna aanzien voor gewone mannen en vrouwen, maar hun bewegingen door het donker, soms op handen en voeten... Geen mens liep zo, met de onrustige spanning van een geketend roofdier. Als een kwade hond, van je gescheiden door een hek en popelend om je naar de strot te vliegen.