Henryk Gajewski - Kroki w nieznane - 1971

Pora chyba przedstawić publiczności katalog wszelkiego rodzaju hipotez związanych z upadkiem Meteorytu Tunguskiego. Aby nie narazić się na zarzut tendencyjności, nie przytaczamy naukowej oceny zapisanych teorii. Poniższe zestawienie publikujemy w jednym tylko celu — przyszłym autorom hipotez chcemy pomóc w uniknięciu powtórzeń.

Przy układaniu katalogu uwzględniono: 390 artykułów, około 180 referatów, ponad 550 popularnonaukowych reportaży, felietonów i notatek, 60 powieści, opowiadań oraz utworów poetyckich i dramatycznych, 10 monografii, 5 filmów, audycje radiowe i telewizyjne, dzieła malarstwa i grafiki, materiały epistolarne, archiwalne i inne. Utworów muzycznych poświęconych rozpatrywanemu zjawisku na razie nie ma.

KATALOG TUNGUSKICH HIPOTEZ ZAREJESTROWANYCH NA DZIEŃ l STYCZNIA 1969

A. HIPOTEZY TECHNOGENNE

1. Wybuch atomowy statku międzyplanetarnego przybyłego z Marsa — 1946

2. Lądowanie statku międzygwiezdnego, który hamował za pomocą silników rakietowych -

1950

3. Udany start statku po krótkiej wizycie na Ziemi — 1951

4. Przylot statku z Wenus. Chwila po temu odpowiednia — 1958

5. Kosmolot, na którym były miedziane przewodniki i półprzewodniki — 1958

6. Automatyczny aparat szpiegowski z Wenus — 1959

7. Rakieta z oknami i drzwiami, co zdecydowało o kształcie fali uderzeniowej — 1960

8. Wybuch jądrowy, prawdopodobnie uranowy, przyczyna nieznana — 1960

9. Upadek, lądowanie albo dezintegracja latającego talerza — 1961

10. Promień potężnego lasera rzucony z gwiazdy 61 Łabędzia — 1964

1965

1950

11. Kosmolot, który przetransportował na Ziemię Yeti — 1965

12. Statek kosmiczny — kontromot (z wstecznym biegiem czasu) — 1965

13. Zderzenie dwóch lub trzech statków kosmicznych — 1966

14. Statek manewrował nad Ziemią, a potem uległ awarii — 1967

B. HIPOTEZY „ANTYMATERIALNE”

1. Uderzenie o Ziemię kawałka antymaterii, tzn. upadek antymeteorytu — 1947

2. Anihilacja dość dużej masy antymaterii w atmosferze — 1958

3. Zjawisko analogiczne do zniszczenia domniemanej planety Faeton — 1959

4. Anihilacja antymeteorytu, czego dowodem jest wzrost ilości węgla promieniotwórczego -

5. Zjawisko tunguskie to zjawisko statystyczne o prawdopodobieństwie 1/7 — 1966

6. Kawałeczek substancji gwiezdnej „super-gęstego karła” — 1966

7. Zwykły meteoryt z niedużym satelitą z antymaterii — 1968

8. Przekształcenie czasu, przestrzeni, grawitacji itp. w energię XX w.

C. HIPOTEZY RELIGIJNE

1. Zstąpienie boga Agdy (według innych informacji Agdy = anioł) — 1908

2. Przelot po niebie ognistego smoka (być może „Gorynycza”) — 1908

3. Powtórzenie katastrofy, jaka wydarzyła się w biblijnych miastach Sodomie i Gomorze -

D. HIPOTEZY GEOFIZYCZNE

1. Wybuch piorunu kulistego albo kilku takich piorunów — 1908

2. Niezwykłe trzęsienie ziemi, które spowodowało wstrząs powietrza — 1908

3. Początek wojny z Japonią, kanonada artyleryjska — 1908

4. Zwykły huragan albo trąba powietrzna, a później pożar lasu — 1928

5. Katastrofa w fabryce produkującej sztuczne diamenty — 1958

6. Wybuch chmury komarów i muszek o objętości około 5 km3 — 1960

7. Wyładowanie elektryczne między jonosferą a Ziemią spowodowane przez meteor — 1962

8. Wytworzenie przez rozżarzony meteoryt gazu piorunuj ącego w wiecznej marzłoci — 1962

9. Kataklizm nieznanej natury na antypodach globu ziemskiego — 1964

10. Wybuch gazu błotnego lub palnego przy uderzeniu piorunu -1967 E 1. HIPOTEZY METEORYTOWE (KANONICZNE)

1. Rozpad olbrzymiego aerolitu podobny do wystrzałów nad Keżmą — 1908

2. Bardzo duży meteoryt upadł w dorzeczu Podkamiennej Tunguzki — 1922

3. Meteoryt rozpadł się w powietrzu i wywołał falę powietrza — 1925

4. Meteoryt werżnął się w ziemię w postaci strumienia odłamków i głazów — 1927

5. Meteoryt przeleciał po stycznej do powierzchni Ziemi i odleciał w przestrzeń kosmiczną

6. Ziemia zderzyła się ze zwartym obłokiem pyłu kosmicznego — 1932

7. Meteoryt żelazno-niklowy upadł w postaci oddzielnych brył w bagno — 1939

8. Meteoryt utworzył krater, który zalało błoto — 1949

9. Meteoryt mógł mieć niezwykły skład, np. być z lodu — 1958

10. Katastrofę spowodowała fala balistyczna wywołana przelatującym meteorytem — 1958

11. Kamienny deszcz meteorytów spowodował wystąpienie krasu polarnego w marzłoci -

1959

12. Fala balistyczna wzbudzona przez meteoryt, który wyparował nad samą Ziemią — 1959

13. „Wybuch termiczny” — burzliwe wyparowanie lodowego meteorytu — 1960

14. Meteoryt Tunguski to zgęszczenie obłoku pyłu kosmicznego — 1962

15. Postępujące rozdrabnianie meteorytu wskutek naporu powietrza — 1964 E2. HIPOTEZY METEORYTOWE (APOKRYFICZNE)

1. Nad Danią albo w jakimś innym miejscu przeleciał jasny bolid — 1908

2. Meteoryt o wymiarach 6 sążni sześciennych spadł w pobliżu Filimonowa (pod Kańskiem) — 1908

3. Zwykły duży meteoryt spadł nie tam, gdzie go się szuka, lecz nad rzeką Kieć (dopływ Obu) — 1948

4. Nastąpił rykoszet, meteoryt odbił się od ziemi w kierunku północnym — 1958

5. Żelazny meteoryt rozpadł się w powietrzu w pył, który spłonął — 1958

6. Nie znaleziony kamienny meteoryt leży nad potokiem Czurgim — 1959

7. Elektrostatyczny ładunek meteorytu spowodował zniszczenie tajgi — 1959

8. W powietrzu nastąpiło zderzenie dwóch meteorytów (zob. A, 13) — 1959

9. W powietrzu meteoryt rozpadł się na części, które się zderzyły — 1959

10. Meteoryt był nieduży, a las w tym rejonie nietrwały — 1960

11. Meteorytu poszukuje się w niewłaściwym miejscu; leciał on z zachodu i spadł nad Dolną Tunguzką — 1960

12. Meteoryt był węglowy i płonął w tlenie powietrza — 1966

13. Meteoryt został rozerwany w czasie lotu przez naprężenia termiczne — 1967 F. HIPOTEZY KOMETARNE

1. „Upadła albo planeta, albo kometa za Angarą” — 1908

2. Kometa Ponsa-Winneckego związana z rojem meteorów Bootyd — 1926

3. Ziemia zderzyła się z niedużą kometą posiadającą pyłowy ogon — 1934

4. Kometa Enckego, którą w roku 1908 obserwowano niedaleko Ziemi — 1958

5. Charakter orbity i własności fizyczne wskazują, że to była kometa — 1960

6. Rozkład wolnych rodników w komecie, „wybuch chemiczny” — 1960

7.,Wybuch termiczny” lodów jądra komety, burzliwe wyparowanie — 1960

8. Ta sama kometa, która zniszczyła Atlantydę — 1963

9. Wybuchowy rozpad jądra komety w czasie lotu, „wybuch mechaniczny” — 1964

10. Kometa 1874 II przeleciała przez atmosferę wzbudzając falę uderzeniową — 1965

11. Dysocjacja wody w komecie i wybuch gazu piorunującego — 1966 G. HIPOTEZY SYNTETYCZNE

1. Meteoryt lodowy dysocjował, płonął, powstała reakcja termojądrowa — 1961

2. Gwiazdolot poruszany antymaterią zamaskowany jako kometa — 1963

3. Kometa z antymaterii wybuchła w atmosferze — 1965

KOMENTARZ DO KATALOGU

A. Hipotezy grupy „A” związane są z ingerencją pozaziemskich istot rozumnych. Najwcześniejsza z tych hipotez i pierwsza pod względem znaczenia oraz następstw to ta, która zakłada przylot Marsjan. Jej autorem jest pisarz A. P. Kazancew. Inni badacze sąjednak zdania, że wzajemne położenie Ziemi i Marsa było w roku 1908 niekorzystne. Nie dość na tym: wysuwa się wątpliwości co do istnienia w Układzie Słonecznym jakichkolwiek cywilizacji (oprócz ziemskiej). Zrodziło to liczne warianty hipotezy o przylocie pozaziemskiego aparatu kosmicznego (nr. 2, 3, 4, 6 i in.). Istnieje nawet domniemanie, że członkowie ekipy, którzy ocaleli w czasie katastrofy, ukrywają się wśród ludzi. Jednakże umieszczenie takiej „hipotezy” w katalogu byłoby co najmniej nieostrożne…