I-van Ê-phơ-rê-mốp - Tinh Vân Tiên Nữ

Mơ-ven Ma-xơ đi thẳng về phía họ, bước dài và nhẹ nhàng. Thân hình đồ sộ của anh khiến mọi người phải chú ý.

— Điệu vũ của Tsa-ra đã xong — Vê-đa đoán ra.

— Đội du hành «Thiên nga» sắp ra đấy.

— Ở địa vị họ, tôi sẽ đi bộ tới đây và đi thật chậm — Đa-rơ Vê-te bỗng nói.

— Anh bắt đầu xúc động rồi phải không? — Vê-đa khoác tay anh.

— Cố nhiên. Đối với tôi thì thật là khổ tâm khi nghĩ rằng họ sẽ ra đi vĩnh viễn và tôi không còn bao giờ được thấy con tàu này nữa. Trong tâm hồn tôi, có cái gì chống đối lại sự hy sinh không tránh khỏi ấy. Có lẽ vì trong đội du hành có những người thân thiết đối với tôi.

— Không phải như thế đâu — Mơ-ven Ma-xơ nói chen vào. Anh đến gần và thính giác nhạy bén của anh đã nghe được câu nói của Đa-rơ Vê-te từ xa — Đấy là sự phản đối thường của con người chốn lại thời gian khắc nghiệt.

— Cảm giác buồn trước cảnh vật mùa thu phải không? — Ren Bô-dơ hỏi với vẻ giễu cợt và cười với bạn bằng mắt.

— Anh có nhận thấy rằng chính những người giàu nghị lực nhất, yêu đời nhất và có tình cảm sâu sắc nhất lại thường ưa thích mùa thu đượm buồn ở các vĩ độ ôn đới hay không? — Mơ-ven Ma-xơ nói và thân mật xoa vai nhà vật lý.

— Nhận xét đúng đấy! — Vê-đa thích thú.

— Một nhận xét rất cổ…

— Đa-rơ Vê-te có mặt ở sân bay không? Đa-rơ Vê-te, anh có ở sân bay đấy chứ? — Tiếng nói oang oang từ bên trái và từ trên cao vang tới — I-u-nhi An-tơ mời anh đến phòng vô tuyến điện thoại truyền hình ở nhà trung tâm. I-u-nhi An-tơ đang gọi. Mời đến trạm điện thoại vô tuyến truyền hình ở nhà trung tâm…

Ren Bô-dơ giật mình và vươn thẳng người.

— Tôi đi với anh được chứ, Đa-rơ Vê-te?

— Anh đi thay tôi thì có. Anh không có mặt lúc tàu vũ trụ khởi hành cũng chẳng sao, I-u- nhi An-tơ thích cho ta xem ảnh truyền hình trực tiếp, chứ không thích dùng bản ghi. Đó là thói quen thời xưa, về điềm này anh ấy hợp với Mơ-ven Ma-xơ.

Sân bay vũ trụ có máy điện thoại vô tuyến truyền hình mạnh và màn hình bán cầu. Ren Bô-dơ vào một căn phòng yêu tĩnh. Người điều vận thường trực bật công-tắc và chỉ vào màn ảnh mé bên phải. I-u-nhi An-tơ hiện lên trên màn ảnh, vẻ xúc động. Anh chăm chú nhìn nhà vật lý và khi hiểu rõ nguyên nhân vì sao Đa-rơ Vê-te vắng mặt, anh gật đầu với Ren Bô-dơ.

— Tôi cũng định đến xem con tàu khởi hành, như hiện giờ đang tiến hành việc thu tin tìm kiếm ngoài chương trình theo hướng cũ và trong dải sóng 62/77. Anh hãy cầm cái phễu bức xạ định hướng lên, hướng nó về phía đài quan sát. Tôi sẽ chiếu tia véc-tơ qua Địa-trung-hải, dội thẳng vào En Hôm-ra. Anh dùng quạt hình ống để bắt và bật mành hình bán cầu lên — I- u-nhi An-tơ nhìn sang bên cạnh và nói thêm — mau lên!

Nhà bác học đã có kinh nghiệm thu tin, anh thực hiện yêu cầu đó trong hai phút. Ở giữa màn ảnh bán cầu hiện lên ảnh của một Thiên-hà khổng lồ, trong đó hai nhà bác học nhận ra ngay đám tinh vân của sao Tiên-nữ, hay M-31, đám tinh vân mà con người đã biết từ lâu.

Ở mặt ngoài của đám tinh vân hình xoáy ốc, mé gần người xem nhất, gần như ở chính giữa cái đĩa hình thấu kính của Thiên-hà khổng lồ, một đốm sáng bừng lên. Ở đấy một hệ thống sao tách ra, nom như sợi len nhỏ xíu: chắc chắn đó là một nhánh khổng lồ dài đến một trăm pác-xếc. Đốm sách to dần ra, đồng thời «sợi len» cũng to thêm, trong lúc đó thì chính Thiên- hà lại biến mất, nhòa đi ở ngoài phạm vi thị trường. Một luồng những ngôi sao đỏ và vàng chạy vắt ngang màn ảnh. Đốm lửa trở thành một vòng tròn nhỏ và sáng lên ở cuối luồng sao.

Ở rìa luồng sao nổi bật lên một ngôi sao màu da cam thuộc lớp quang phổ K. Có những điểm hết sức mờ quay xung quanh nó; đó là những hành tinh. Một vòng sáng nhỏ nằm ở vị trí của một trong những điểm đó, hoàn toàn che lấp điểm ấy. Bỗng nhiên tất cả quay cuồng, biến thành những đường đỏ ngoằn ngoèo và những tia lửa bay loang loáng, Ren Bô-dơ nhắm mắt…

— Đấy là quãng gián đoạn — I-u-nhi An-tơ nói ở màn ảnh phía bên — Tôi đã cho anh xem cảnh tượng quan sát được vào tháng trước và do các máy nhớ ghi lại. Bây giờ tôi chuyển sang ảnh thu trực tiếp.

Trên màn ảnh, vẫn như trước, những tia lửa và những đường đỏ thẫm quay tít.

— Một hiện tượng kỳ lạ! — Nhà vật lý kêu lên — Anh giải thích sự gián đoạn đó như thế nào?

— Để sau hãy hay. Bây giờ buổi phát lại bắt đầu. Nhưng cái gì mà anh cho là lạ lùng?

— Quang phổ đỏ của sự gián đoạn. Trong quang phổ của tinh vân Tiên-nữ có sự dịch chuyển về phía tím, nghĩa là tinh vân đang đến gần chúng ta.

— Sự gián đoạn không dính dáng gì đến sao Tiên-nữ. Đấy là một hiện tượng địa phương.

— Anh cho rằng ngẫu nhiên mà trạm phát tin của họ được đưa ra tận rìa Thiên-hà, tới một vùng còn cách xa trung tâm Thiên-hà ấy hơn là vùng Mặt trời so với trung tâm Thiên-hà của chúng ta sao?

I-u-nhi An-tơ nhìn Ren Bô-dơ bằng con mắt hoài nghi.

— Anh lúc nào cũng sẵn sàng tranh luận mà quên rằng tinh vân Tiên-nữ đang nói chuyện với chúng ta khoảng cách bốn trăm năm mươi ngàn pác-xếc.

— Ồ đúng! — Ren Bô-dơ bối rối. — Nó cách chúng ta một triệu rưỡi năm ánh sáng. Thông tin được gửi đi từ mười lăm nghìn thế kỷ trước.

— Và hiện giờ chúng ta đang thấy cái được gửi đi từ rất lâu trước khi bắt đầu thời kỳ băng- hà và trước khi xuất hiện con người trên Trái đất — I-u-nhi An-tơ đã đấu dịu.

Những đường đỏ bắt đầu quay chậm lại, màn ảnh tối dần rồi bỗng nhiên lại sáng lên.

Trong ánh sáng yếu ớt, họ lờ mờ đoán ra một đồng bằng bằng phẳng trong ánh hoàng hôn, trên đó rải rác có những công trình xây dựng kỳ lạ hình nấm. Gần rìa phía trước của khu vực thấy được, một vòng tròn màu thanh thiên khổng lồ, to bằng khu vực đồng bằng, lấp lánh ánh sáng lạnh, rõ ràng nó có bề mặt bằng kim loại. Ở chính giữa vòng tròn có những đĩa lớn hai mặt lồi lơ lửng, cái nọ ở bên trên cái kia. Không, không phải là lơ lửng, mà là lên cao dần một cách chậm chạp. Đồng bằng biến mất, trên màn ảnh chỉ còn lại một trong những chiếc đĩa, phía dưới lồi hơn phía trên, có những đường gờ hình xoáy ốc ở cả hai mặt.