Frank Herbert - Diuna

GIEDI PRIME: 36 planeta bety Wężownika, ojczyzna Harkonnenów. Planeta średniej przydatności do życia i słabej aktywności procesu fotosyntezy.

GILDIA: Gildia Planetarna, jedno z trzech ramion politycznego trójnoga, na którym wspiera się Wielka Konwencja. Od czasów Dżihad Kamerdyńskiej jest Gildia drugą (patrz: Bene Gesserit) szkołą kształcenia ducha i ciała. Powstanie monopolu Gildii w dziedzinie podróży, transportu i bankowości międzynarodowej przyjęto zza datę początkową kalendarza Imperium.

GINAZ, RÓD: byli sojusznicy księcia Leto Atrydy. Zostali pobici w wojnie assassinów z Grumman.

GIUDICHAR: święta prawda (powszechnie spotykane w wyrażeniu giudichar mantene; prawda pierwotna i podstawowa).

GŁOS: wszechstronne wyszkolenie przez Bene Gesserit, które pozwala adeptowi panować nad innymi jedynie za pomocą odcieni barwy głosu.

GŁUSZAK: broń miotająca na powolne pociski; wyrzuca bolec z trucizną lub narkotykiem w grocie. Skuteczność jest ograniczona nastawieniem tarczy i ruchem względnym celu i pocisku.

GOM DŻABBAR: wróg ostateczny; owa szczególna zatruta igła z ładunkiem metacyjanku, której cenzorki Bene Gesserit używają do poddawania świadomości ludzkiej próbie śmierci.

GRABEN: długo rów tektoniczny powstały w wyniku osiadania gruntu wywołanego ruchami głębiej położonych warstw krustalnych.

GRAJĄCY PIASEK: piasek o tak ogromnej spoistości, że każde gwałtowniejsze uderzenie w powierzchnię rozlega się donośnie jak głos bębna.

GROT-GOŃCZAK: ostra drzazga metalowa, która szybuje w dryfie i za pomocą ukrytej w pobliżu konsoli sterowana jest jak pocisk; pospolita broń skrytobójcza.

GRÓDŹ: przenośne plastikowe zamknięcie hermetyczne stosowane dla zabezpieczenia wilgoci we fremeńskich jaskiniowych obozowiskach dziennych.

GRUMMAN: druga planeta Niushe, znana przede wszystkim z wendety władającego nią rodu (Moritani) i rodu Ginaz.

HAGAL: „Planeta Klejnot” (II Teta Shaowei), eksploatowana za panowania Szaddama I.

HAIIIII-HO!: komenda do ruszania; okrzyk sterownika czerwia.

HADŻDŻ: święta podróż, pielgrzymka.

HADŻR: podróż przez pustynię, migracja.

HADŻRA: podróż w poszukiwaniu czegoś.

HAKARZ: Fremen uzbrojony w haki stworzyciela, polujący na czerwia pustyni.

HAKI STWORZYCIELA: haki stosowane przez Fremenów do chwytania, dosiadania i ujeżdżania arrakańskiego czerwia pustyni.

HAL JAWM: „No! Wreszcie!”, okrzyk fremeński.

HARMONTHEP: tak zdaniem Ingsleya nazywał się szósty przystanek w międzyplanetarnej migracji Zensunnitów. Przypuszcza się, że był to już nie istniejący satelita Delty Pawia.

HIEREG: przejściowy obóz fremeński w otwartej pustyni.

HOLZMAN: patrz: ZJAWISKO HOLZMANA.

IBAD, SPOJRZENIE IBADA: charakterystyczny skutek bogatej w melanż diety, od której białka i źrenice oczu nabierają barwy ciemnego błękitu.

IBN QIRTAIBA: „Tak nazywają święte słowa…” Uroczysty wstęp do fremeńskich zaklęć religijnych (zaczerpniętych z panoplia propheticus).

ICHWAN BEDWINE: braterstwo wszystkich Fremenów na Arrakis.

IDŻAZ: przepowiednia niepodważalna z samej swej natury; przepowiednia nieodwracalna.

IKHUT-EIGH!: okrzyk sprzedawcy wody na Arrakis (etymologia niejasna). Patrz: SUU-SUU-SUUK!

ILM: teologia, nauka o tradycjach religijnych, jedno z półlegendarnych źródeł wiary Pielgrzymów Zensunni.

ISTISLAH: prawo wspólnego dobra; zwykle zapowiedź brutalnej konieczności.

IX: patrz: RICHESE.

JEŹDZIEC PIASKU: fremeńskie określenie kogoś, kto potrafi pojmać i dosiąść czerwia pustyni.

JĘZYK WALKI: każdy specyficzny język, używany do nieskrępowanego porozumiewania się głosem podczas bitwy.

KAID: stopień oficerski sardaukarów nadawany urzędnikowi wojskowemu, którego obowiązki sprowadzają się w większości do kontaktów z cywilami; gubernator wojskowy całego okręgu planetarnego, wyższy rangą od baszara, lecz nie dorównujący bursegowi.

KALADAN: trzecia planeta Delty pawia, rodzinna planeta Paula Muad’Diba.

KANLY: oficjalna waśń lub wendeta zgodna z zasadami Wielkiej Konwencji, prowadzona według najściślejszych reguł (patrz: SĘDZIA ZMIANY). Pierwotnie zasady miały chronić postronnych świadków.

KARAMA: cud; działanie inspirowane przez siły nadprzyrodzone.

KHALA: tradycyjne zaklęcie mające na celu uspokojenie rozeźlonych duchów miejsca, które wymieniono z nazwy.

KHOAM: akronim utworzony z nazwy Konsorcjum Honette Ober Advancer Mercantiles — wszechświatowej korporacji eksploatacyjnej kierowanej przez Imperatora i wysokie rody z Gildią i Bene Gesserit jako cichymi wspólnikami.

KISWA: dowolna postać lub symbol z mitologii fremeńskiej.

KITAB AL-IBAR: kompilacja modlitewnika i vademecum przeżycia w pustyni, opracowana przez Fremenów na Arrakis.

KRIMSKELL: „nić kleszcząca”, pleciona z włókna pnączy hufuf z Ekaz. Pętla związana na krimskellu zaciska się coraz ciaśniej wskutek prób rozerwania sznura — aż do z góry ustalonych granic. (Szczegółowe informacje patrz: „Dusicielskie pnącza Ekaz” Holijanca Vohnbrooka).

KRWAWIN: roślina pnąca, której ojczyzną jest Giedi Prime; jej pędów często używano jako biczów w obozach niewolników. Ofiarom pozostawia tatuaż koloru buraka, który powoduje nieustający przez wiele lat ból.

KRYSNÓŻ: święty nóż Fremenów z Arrakis. Wyrabiany z zębów czerwia pustyni w dwóch wersjach: „stałej” i „niestałej”. Nóż niestały wymaga kontaktu z polem elektrycznym ciała ludzkiego, aby nie ulec rozpadowi. Noże stałe przeznaczone są do składowani. I jedne, i drugie mają około dwudziestu centymetrów długości.

KSIĘGOFILM: wszelka odbitka szigastrunowa o mnemotechnicznym zapisie, stosowana w nauczaniu.

KULA ŚWIĘTOJAŃSKA: zawieszone w dryfie urządzenia oświetleniowe z samozasilaniem (zazwyczaj z baterii organicznych).

KULON: dziki osioł ze stepów zaaklimatyzowanych na Arrakis.

KULL WAHAD: „Jestem poruszony do głębi!”. Szczery okrzyk wyrażający zaskoczenie, używany powszechnie w Imperium. Dokładne znaczenie zależy od kontekstu. Mówi się, że Muad’Dib widząc kiedyś, jak pisklę jastrzębia pustynnego wykluwa się z jajka, wyszeptał: „Kull wahad!”.

KWISATZ HADERACH: „Skrócenie drogi”. Taka nazwę Bene Gesserit nadały niewiadomej, dla której poszukiwały rozwiązania genetycznego: Bene Gesserit płci meskiej, którego witalne siły psychiczne łączyłyby przestrzeń i czas.

LA, LA, LA: fremeński okrzyk rozpaczy. („La” tłumaczy się jako odmowa ostateczna — „nic”, od którego nie ma odwołania).

LANCA LASEROWA: wersja rusznicy laserowej bliskiego zasięgu, stosowana przeważnie jako narzędzie tnące i skalpel chirurgiczny.

LEGION IMPERIALNY: dziesięć brygad (około 30 000 ludzi).

LIBAN: liban fremeński to woda z przyprawą i dodatkiem mąki z jukki. Pierwotnie napój z kwaśnego mleka.

LINA KRIMSKELLOWA: patrz: KRIMSKELL.

LIASAN AL-GAIB: „Głos z innego świata”. W mesjańskich legendach Fremenów prorok spoza planety. Czasami tłumaczone na „Dawca wody”. (Patrz: MAHDI).

LITERJON: jednolitrowy pojemnik do przenoszenia wody na Arrakis, sporządzony z bezodpryskowego plastiku o dużej masie właściwej, ma idealne zamknięcie.

ŁAMACZE: wojenne okręty kosmiczne składające się z wielu mniejszych statków sczepionych razem, przeznaczone do ataku i przełamania pozycji wroga.

MAGICZNY: idiomatycznie: to, co się wiąże z mistycyzmem lub czarami.