Stanisław Lem: La robotfabeloj

La famo de tiu ĉi reĝa fanfaronado alvenis ĝis certa admirinda konstruanto, kiu iun tempon estis la granda kunmetisto kaj altranĉisto de Vismodaro, la suvereno de Diadoj kaj Triadoj, la stelaj globformaj grupoj. Do alvenis la konstruanto al la kortego de Biskalaro kaj tie li ordonis sin antaŭ reĝa vizaĝo gvidi, kaj ekvidinte sin en la trona ĉambrego, kie la reĝo sidis sur gnomo el du grandegaj brilantoj eltranĉita, eĉ ne rigardante la orajn platojn de pargeto, de nigraj agatoj ornamitajn, li diris direkte al la reĝo, ke post kiam la reĝo montros al li la indekson de sia juvelaro, li, la konstruanto Kreacjuso, tuj montros returne tian juvelon, kiun la reĝa trezorejo ne enhavas.

— Bone — diris Biskalaro — sed se vi ne sukcesos, per magnetoj sur la arĝenta korto mi vin ĉirkaŭtiros, per oraj najlegoj mi vin vinktos, kaj poste vian kranion, de iridio tegitan, mi ekpendigos en la suna pordego por timigi la aliajn memlaŭdantojn!

Tuj oni alportis la indekson de reĝaj riĉaĵoj, kiun cent kvardek elektronaj skribistoj ses jarojn en la plej granda rapido skribis.

Kreacjuso ordonis alporti la foliojn al la nigra turo, kiun al li donis la reĝo por loĝi, tie li fermiĝis, kaj sekvintan tagon li ekstaris antaŭ Biskalaro. Por lia alveno la reĝo ĉirkaŭigis sin per tiaj trezoroj, ke blindigetis la okulojn la oroblanka aŭroro; sed Kreacjuso, tute ne atentante tion ĉi, ekpetis, ke oni portu al li unu korbeton da ordinara sablo, grundo aŭ rubo.

Post kiam oni tion ĉi plenumis, li elŝutis grizbrunan amaseton sur la oro de pargeto kaj enmetis en ĝi aĵon, kiun li tenis per du fingroj, tiel etan, ke ĝi estis al neestingiĝanta sparketo simila. La sparketo tuj eniĝis la grizan piramideton kaj, je mirego de Biskalaro, ĝi ŝanĝigis ĝin al movanta juvelo, kiu plikreskis, lumpulsante, sonorante, fariĝante pli kaj pli bela, ĝis ĝi superis la mortan belecon de juveloj, kaj ĉiuj ĉeestantoj devis fermi siajn okulojn, blindigitajn de la beleco, kies troecon ili ne povis plu elteni, ĉar ĝi konstante pligrandiĝis. La reĝo mem ŝirmis sian vizaĝon kaj ekkriis: — Sufiĉe! — kaj Kreacjuso-konstruanto kliniĝis kaj la duan, nigran sparketon metis sur la elflorintan memludilon, kaj jena en unu palpebrumo denove fariĝis nur grizbruna bulo de ordinara grundo.

Granda kolero kaj envio ekmordis ĉimomente la reĝon Biskalaron.

— Pro tio, ke vi min senhonorigis, mi minacas al vi je batejo — li diris. — Sed por oni ne parolu, ke mi inside vin malliberigis kaj kontraŭe al mia reĝa vorto vin ĉirkaŭtiri kaj kvaronigi ordonis, mi donos al vi tri provojn. Se vi en unu peco el ili vivanta eliros, mi redonos vivon kaj liberecon al vi. Sed se vi malsukcesos ilin transiri, timegu, fremda alvenanto! Kreacjuso nenion respondis starante trankvile kaj Biskalaro plue parolis:

— Jen estas la unua provo: se, kiel vi trolaŭdiĝis, ke vi ĉion fari kapablas, do ankoraŭ hodiaŭnokte eniru mian subteran trezorejon. Por ke vi atestu, ke vi ĝisiris ĝian koron, mi sciigas vin, ke ĝi estas kvaretaĝa. La lasta etaĝo estas neĝblanka kaj malplena; nur brilanta ovo kuŝas tie, kavigita, kaj en ĝia interno metala globeto troviĝas. Morgaŭ, precize meztage, vi devos alveni la palacon kaj montri la globeton al mi. Kaj nun vi povas jam foriri. Kliniĝis Kreacjuso kaj foriris. Kaj Biskalaro, la kruelulo, preparis embuskon por li, ĉar eĉ se la konstruanto kapablus iamaniere la trezorejon perforte eniri, estis tute neebla por li forporti la metalan globeton, ĉar ĝi estis farita el la pura radiumo kaj per terurega radiado ĝi bruligis la murojn kaj ĉian menson malkrarigis en radiuso da mil paŝoj.

Kiam noktiĝis Kreacjuso forlasis sian turon, aliris al la palaco kaj malproksime de la ĉeno de gardistoj, kiuj kriis unu al la alia el krenelo, li atingis la ĉebruston kaj eltiris malgrandan ingon, sur malfermita manplato li kuŝigis tri laktokolorajn sparketojn kaj spirblovis. Ili disbloviĝis en helperla blankeco, ĉirkaŭigis per nubaĵo la gardistojn kaj fariĝis tia nebulo, ke paŝlonge nenion estis videbla.

Preteriris Kreacjuso inter la gardistoj kaj sekvis malsupren laŭ la ŝtuparo ĝis la ĉambrego, kies plafono estis el kalcedono, la muroj el krizoberilio, kaj la planko el smeraldoj, pro kio ĝi aspektis kiel la blueta lago inter noblaj rokoj; li ekvidis la pordegon de la trezorejo, kaj antaŭ ĝi staris blanka multepieda maŝino, kaj la aero kurbiĝis super ĝia dorso kiel la plato de varmigita vitro.

— Diru al mi — eksonis la maŝino — kiu loko ĝi estas havanta nek murojn, nek kradojn, kaj el kiu nenio kaj neniu iam eskapis kaj eskapos?

— La loko nomas Kosmoso — simple respondis la konstruanto.

Ekbalancis sur ok piedoj la maŝino kaj falis sur la smeraldajn platojn kun grandega bruo kvazaŭ io distranĉis la pezilkatenojn de horloĝo kaj ĝiaj peziloj rulis sur la kristalo. Kreacjuso superpaŝis ĝin, eltiris la fulmeron kaj iris al la trezoreja pordo, de unu titana bloko farita. Tie ĉi li ellasis la fulmeron, kiu lumante ekĉirkaŭis kaj eniris la ŝlosiltruon. Post unu momento eliris de tie blanka ĝermo. Kreacjuso kaptis ĝin delikate, ektiris kaj eltiris kvazaŭ faskon de tremantaj trunketoj aŭ kordoj, kiu disvolviĝis el la fumero. Li ekrigardis ĝin kaj eklegis en ĝi entenatan noticon.

— Tre admirinda metiisto devis servadi ĉe Biskalaro — li ekpensis — se li povis sekurigi la palacan trezorejon per atoma seruro.

Efektive la trezorejo ne havis alian ŝlosilon ol la atoma nubeto; tiun ĉi gasan ŝlosilon oni devis enblovi en la truon, kaj la atomoj de la plej raraj elementoj, kiel hafnio, teknecio, niobio kaj zirkonio, turnigis en difinita sekvo la kamojn, por la riglilegoj movu en siaj lagroj, de elektra kurento puŝitaj.

En mallumo eliris la konstruanto el la trezorenirejo, forlasis la urbon kaj en la planeda montaro sub steloj komencis kolekti la atomojn bezonatajn por la verko.

— Jen havas mi sesdek milionoj da niobiaj — li diris al si mem unu horon antaŭ la tagiĝo — jen miliardo kaj sep da zirkoniaj, kaj tie ĉi cent dekses da hafniaj, sed kie mi povas trovi la tekneciaj, se neniom da ili estas sur ĉi tiu planedo?

Li ekrigardis la ĉielon, kie eklumiĝis la unuaj aŭroroj de tagiĝo, anoncante la sunleviĝon, kaj subite ekridetis la konstruanto, ĉar li ekkomprenis, ke jenaj atomoj troviĝas sur la suno. La ruza Biskalaro kaŝis la ŝlosilon al sia trezorejo en la sunan stelon! Kreacjuso ektiris el la apudflanka skatoleto la malvideblan sparkon (el la plej dura radiado ĝi estis farita) kaj ellasis ĝin el la malfermita mano al la blanke leviĝanta suno. Ĝi eksiblis kaj malaperis. Post dekkvin minutoj ektremis la aero en la ĉielo, ĉar la tekneciaj atomoj, alportitaj el la suno, enhavis en si la sunan varmegon. Ekkaptis ilin la konstruanto kiel zumantaj insektoj kaj enmetis kun la aliaj en la skatoleton kaj ekmarŝis la palacon, ĉar jam estis la tempo.

La nubo ankoraŭ ĉeestis, do lin ne vidis la gardistoj kiam li kuris al la subteraĵoj kaj la gasan ŝlosilon al seruro enblovis. Kurbiĝante li aŭdis la klakojn de sekvaj kamoj, sed la pordo eĉ ne ekmovetis.

— Ĉu eble eraris vi, la sparketo? Mi per kapo povas pro tio ĉi pagi! — diris Kreacjuso kaj kolere pugnobatis la pordon, kaj tiam ĉi la lasta atomo de teknecio, el la suno alportita, kiu ankoraŭ ne tute malvarmiĝis kaj pro tio konfizis sian vojon, turnigis la obstinan kamon kaj la trezoreja pordo, same dika kiel larĝa, silente malfermiĝis.

Kreacjuso enkuris internen, pasis la smeraldverdan ĉambregon, similan al sala oceano, kaj la duan, safirebluan, kaj la trian, kiu pikis la okulojn per ĉielarkaj dornoj, brilantan, ĝis li haltis en la neĝblanka ĉambrego kaj diamantan ovon ekvidis, sed la forto de radiado tuj konfizis lian menson, do li ekgenuis kaj kurbiĝis apud la enirejo, nun divenante la reĝan ruzaĵon. Blinde li ekŝutis el la skatoleto sparketojn grizajn kaj noktonigrajn, kaj tiuj disvolviĝis en lanuga barilo kaj lin ĉirkaŭigis, kaj tiamaniere li iris al la diamanta ovo. Poste li revenis, kvazaŭ per haraĵa nubo ĉirkaŭigita, portante la radiuman globon, li fermis la trezorejan pordon kaj ekmarŝis palacon, ĉar la urba grandhorloĝo ĵus komencis sonori la dekduan horon kaj ĝojegis Biskalaro je la penso pri la ĉirkaŭtirado de la konstruanto-fanfaronulo per magnetoj.