Michael Connelly - Cmentarzysko

– Wiesz co? Dobrze byłoby, gdyby pozostała naszym sprzymierzeńcem – odparł Bosch. – Lepiej znosić jej humory, żeby w razie potrzeby była po naszej stronie.

Edgar wziął tackę i zaczął podnosić swoje zwaliste ciało zza stolika.

– Do zobaczenia na wzgórzu – powiedział.

Harry obejrzał się na Julię. Uniosła brwi.

– Myślisz, że on to zrobił?

Nie odpowiedział.

Prace na cmentarzysku potrwały tylko dwa dni. Zgodnie z przewidywaniami Kathy Kohl większość szkieletu zlokalizowano pod kępą akacji i usunięto do końca pierwszego dnia. W zaroślach w pobliżu odnaleziono inne kości, rozproszone w sposób zgodny z założeniem, że dokonały tego grasujące zwierzęta. Policjanci i kopacze wrócili w piątek, ale całodzienne poszukiwania na wzgórzu, prowadzone przez nową zmianę kadetów, i dalsze wykopaliska w zasadniczych kwadratach siatki nie dostarczyły nowych kości. Próbkowanie gazów i wykopaliska we wszystkich pozostałych kwadratach również nie doprowadziły do znalezienia kości. Nic nie świadczyło o tym, że pod akacjami zostały zakopane inne ciała.

Kathy Kohl oceniła, że odnaleziono sześćdziesiąt procent szkieletu. Na jej sugestię i za zgodą Teresy Corazon w piątek o zmierzchu zawieszono wykopaliska i przeszukiwanie, uzależniając ich wznowienie od dalszego rozwoju wydarzeń.

Bosch się temu nie sprzeciwiał. Zdawał sobie sprawę, że poszukiwania, mimo wkładanego trudu, przynoszą bardzo mizerne rezultaty, dlatego zgodził się z fachowcami. Zależało mu również na przyspieszeniu śledztwa i identyfikacji kości, a na tym polu praktycznie nie odnotowano postępów. Przez dwa dni on i Edgar działali wyłącznie na Wonderland Avenue, nadzorując gromadzenie dowodów rzeczowych, przepytując sąsiadów i sporządzając wstępne raporty dotyczące sprawy. Była to konieczna praca, lecz Harry pragnął ruszyć dalej.

W sobotę rano spotkał się z Edgarem w holu biura patologa. Powiedział recepcjonistce, że jest umówiony z doktorem Williamem Golliherem, antropologiem sądowym, zatrudnionym na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles.

– Czeka na panów w sali A – powiedziała recepcjonistka, kiedy upewniła się już o tym telefonicznie. – Traficie panowie?

Bosch kiwnął głową. Przepuszczono ich przez bramkę. Zjechali do podziemia i natychmiast po wyjściu z windy powitała ich woń sal sekcyjnych. Składały się na nią chemikalia i odór rozkładu, nie występujący nigdzie indziej w takiej postaci. Edgar natychmiast wyciągnął papierową maseczkę z dystrybutora na ścianie i ją nałożył. Bosch nie poszedł za jego przykładem.

– Naprawdę powinieneś, Harry – powiedział Edgar, gdy ruszyli dalej korytarzem. – Wiesz, że wszystkie zapachy mają naturę cząsteczkową?

Bosch popatrzył na niego.

– Dzięki za informację, Jerry.

Musieli przystanąć na korytarzu, bo z sali sekcyjnej wytaczano wózek. Leżało na nim owinięte w plastik ciało.

– Zauważyłeś, Harry, że wszystkie zawijają tak samo jak burritos w Taco Belli

Bosch kiwnął głową mężczyźnie pchającemu wózek.

– Dlatego właśnie nie jem burritos.

– Naprawdę?

Bosch ruszył dalej bez słowa komentarza.

Sala A była zarezerwowana dla Teresy Corazon na te nieliczne okazje, gdy rezygnowała z obowiązków administracyjnych i własnoręcznie przeprowadzała sekcję. Najprawdopodobniej pozwoliła Golliherowi z niej skorzystać, ponieważ zaangażowała się początkowo w tę sprawę osobiście. Po wypadku z przewoźną toaletą Teresa Corazon nie powróciła jednak na miejsce przestępstwa.

Bosch i Edgar weszli przez podwójne drzwi na salę, gdzie przywitał ich mężczyzna w dżinsach i koszuli hawajskiej.

– Mam na imię Bill – powiedział Golliher. – Domyślam się, że to były dwa długie dni.

– Bez dwóch zdań – odparł Edgar.

Golliher pokiwał przyjaźnie głową. Miał około pięćdziesiątki, ciemne włosy i oczy. Zachowywał się dość swobodnie. Wskazał dłonią stół sekcyjny na środku sali. Zebrane pod kępą akacji kości leżały osobno na powierzchni ze stali nierdzewnej.

– Cóż, pozwólcie, że opowiem wam, co się tutaj działo – powiedział Golliher. – W miarę jak ekipa w terenie zbierała dowody, fotografowałem części szkieletu, robiłem ich radiogramy i starałem się złożyć tę układankę.

Harry podszedł do stalowego stołu. Kości ułożono tak, że tworzyły niepełny szkielet. Najbardziej rzucał się w oczy brak kości lewej ręki i nogi oraz żuchwy. Zakładano, że dawno temu padły ofiarą zwierząt, które wygrzebały je z płytkiej mogiły i zawlokły gdzieś daleko.

Każda z kości była oznakowana – większe naklejkami, mniejsze etykietami na sznureczkach. Harry wiedział, że odnotowano na nich kod miejsca, w którym znaleziono kość, według diagramu wykreślonego przez Kathy Kohl pierwszego dnia wykopalisk.

– Kości mogą nam wiele powiedzieć o tym, jak dana osoba żyła i umarła – rzekł z powagą Golliher. – W wypadkach okrucieństwa wobec dzieci kości nie kłamią. Stanowią nasz ostateczny dowód.

Bosch spojrzał na patologa i zorientował się, że w rzeczywistości nie ma on ciemnych oczu. Były niebieskie, lecz głęboko osadzone, wskutek czego ich właściciel wyglądał, jakby dręczyły go upiory. Antropolog patrzył obok Boscha na kości leżące na stole. Po chwili otrząsnął się z zadumy i spojrzał na Harry'ego.

– Bardzo dużo dowiedzieliśmy się na podstawie znalezisk – powiedział antropolog. – Muszę wam powiedzieć, że byłem konsultantem w wielu sprawach, ale ta mnie zupełnie wytrąciła z równowagi. Oglądałem te kości, robiłem notatki, aż wreszcie popatrzyłem na kartkę i zobaczyłem, że atrament się rozmazał. Po prostu się rozbeczałem. Płakałem i nawet nie zdawałem sobie z tego sprawy. – Popatrzył na rozłożone kości z czułością i litością. Bosch czuł, że antropolog ma przed oczyma dziecko, do którego kiedyś należały. – Paskudna sprawa, mówię wam. Naprawdę paskudna.

– W takim razie powiedz nam, co wiesz, to zabierzemy się do swojej roboty – powiedział Bosch głosem brzmiącym jak nabożny szept.

Golliher pokiwał głową i sięgnął po kołonotatnik.

– W porządku – odparł. – Zacznijmy od rzeczy podstawowych. Co nieco pewnie już słyszeliście, ale jeśli pozwolicie, przedstawię wam wszystkie swoje wnioski.

– Nie ma sprawy – powiedział Bosch.

– Dobrze. No to zaczynamy. Macie przed sobą szczątki młodego przedstawiciela rasy białej. Porównanie ze standardami rozwojowymi Maresha wskazuje, że miał około dziesięciu lat. Nad dzieckiem długo i brutalnie znęcano się fizycznie. Pod względem histologicznym ofiary przewlekłego maltretowania często cierpią na coś, co określa się jako zahamowanie wzrostu. Spowodowane tym spowolnienie rozwoju wywołuje trudności w ocenie wieku ofiary na podstawie kośćca. Często szkielet wygląda jak młodszego dziecka, a ofiara w rzeczywistości była starsza. Wprawdzie ten szkielet sugeruje, że chłopiec miał dziesięć lat, ale przypuszczalnie był to dwunasto-, trzynastolatek.

Bosch obejrzał się na Edgara. Jego partner stał z ciasno splecionymi na piersiach rękami, jakby zbierał siły do zniesienia tego, czego się spodziewał. Bosch wyjął notes z kieszeni marynarki i zaczął spisywać notatki.

– Czas śmierci – kontynuował Golliher. – Trudna sprawa. Badania radiologiczne są pod tym względem dalekie od dokładności. Mamy monetę, która pozwala ustalić wcześniejszą granicę na tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty piąty rok. To nam pomaga. W mojej ocenie dziecko leżało w ziemi od dwudziestu do dwudziestu pięciu lat. Jestem o tym przekonany, a potwierdzają to pewne ślady chirurgiczne, o których będziemy mogli podyskutować za kilka minut.