Уладзімір Падгол - Куля для прэзідэнта

А гэтыя, седзячы за сталом, глядзяць на паперу ў літары і ачмураюцца, адлятаючы ў сьвет спакусаў. Як наркаманы, што пакеты на галаву ды клеем у іх напырскалі…Толькі тут пакет гіганцкі, агульны з цэглы, шкла і бетону, куды чорт дзьмухнуў. Яго подых літарамі абярнуўся, а яго паслугачы-пісьменьнікі тыя літары склалі ў словы і сказы і ў кнігах асадзілі. Тыя літары, што прыступкі ў іншы сьвет. Што? Біблія? Пакажыце таго, хто ходзіць у чытальню за Бібліяй! Правільна! Такія ў царкву ці касьцёл ходзяць. Спачатку сьвету было слова. Боскае. Яно ў Боскай кнізе.. А ў бібліятэчных кнігах ачмуральныя літары чортава душа надзьмухала і рукамі пісьменьнікаў у словы і грахоўныя радкі склала. Хто чытае, той як бы свой сьвет стварае і асалоду Ўсявышняга Творцы мае... які грэх! І пісьменьнікі і чытачы -- блюзьнераць хаўрусам, светаўтварэньнем займаючыся.

З тых кніг пыл спакусьлівы ўвесь час праменіць, воляю чытачоў выцягнуты, і цнатлівых наведавальнікаў атручвае. Во дзе сапраўдная нарката!

Філёлягі там вучацца, як правільна літары ў радкі паставіць, каб грэшнік чытач не збочыў са шляху ў бездань з пякельным вогнішчам. Рыхтуюцца ў памочнікі чортавых паслугачоў.

А на твары тых чытачоў ды філёлягаў зірніце. Ногі іх яшчэ тут, а душы ўжо там і ў вачох агні пякельныя. Яны з бібліятэчнага паветра спакусу чортаву смокчуць, і кожны ў сваім сьвеце трызьніць.

Вось і ў гэтую кнігу чорт раз пораз улазіў і такое рукамі аўтара ўпісваў, што цнатлівым ці святым чытаць такое і нельга і немажліва. А ты, паважаны чытач, набярыся мужнасьці, адвагі, пакладзі на сябе крыж і наперад за Лявонам, бо ўрэшце ўсё, што ні робіцца – ад Бога.

І Лявон не Біблію ўзяў.

Гартае старонкі гістарычных раманаў, часопісы з прыгажунямі і па дзявочых тварах захоплена зыркае і вядома пра што марыць... Ён жа бачыў дзяўчат толькі у спадніцах да пят, ды сукенкі на грудзях, як кратовыя паўкулі пад снегам, а тут… вунь чорт колькі грэшніц сюды натурыў! Сядзяць, нага на назе так, што з-пад сталоў зіхаціць, вабіць спакуса ў сілках з калготкавых сетак. Локцікі на стол, у далонях раскрытая вокладка, носік у кнігу і бачаць – фігу! Ды не тую сымбалічную з трох пальцаў, а яе сапраўдны правобраз. Чаму так Лявон бачыць? Прасачыце за яго позіркам на яе пальчыкі, як яны вокладку лашчаць… Так азадак любага песьцяць, у далонях яго трымаючы, быццам хлопец сядзіць на стале перад ёй ногі зьвесіўшы… Глядзіць Лявон і ледзь сьверб стрымлівае...

Ад такога відовішча -- мазгі кружэлкаю. Ён так цярпеў, каб не пайсьці ўздоўж сталоў заляцацца, што зьнясілеў, вочы закрыў і ў сон пацягнула гаротніка… ад дзявочага і кніжнага чмуру і гарадзкога тлуму. І ў сон кніжныя словы вялі:

«У лясах, дзе цяпер стаіць Шклоў, на беразе рэчкі Серабранкі жылі старажытныя людзі – нашы продкі. Яны былi слабыя i верылі ў розныя цуды, якiя, маўляў, зробяць iх жыцьцё сытым i абароняць ад ворагаў. З вялiкага каменя людзi вычасалі iдала, тварам падобнага да чалавека, i паверылi, што менавiта гэты iдал i ёсць цудадзей. Людзi перасталi працаваць i паляваць, а толькi мiтусiлiся каля каменнага стода, натхняючы адзiн аднаго як мага мацней любiць iдала. I енчылi каля балвана, i кленчылі, i ахвяры яму прыносiлi, і ў каменныя вусны цалавалi, а некаторыя жанчыны спрабавалi, абняўшы таго шклоўскага iдала, зацяжарыць i нарадзiць волата! Бог бачыў тое і насылаў кару, пра што нам вядома ад прарока Ераміі».

Лявон засынаў, абапершыся на далонь і ціхенька мармытаў:

“… адкрытым блудадзействам яна апаганiла зямлю, i пералюбнiчала з каменем i дрэвам. За тое былi затрыманы дажджы, i ня было дажджу позьняга” (Ер., 3:3.9.)

Прачнуўся Лявон каля вогнішча. Разбудзіў жаночы енк:

-- Колькі пакутавала ад яго! Амаль кожны дзень на каменны тырчак праз боль сядала… а ён волата мне ня даў. Ды што там волата, нават дзяўчо ня даў! Другая пярэчыла:

-- Дурніца! Па табе вунь якія асілкі сохнуць! А ты глядзець на іх ня хочаш. Ад каменя ніколі дзетак не будзе. Скажы: хто нарадзіў ад яго?

Яна падбегла да ідала, схапіла камень і адбіла каменны тырчак. Падхапіла яго і паднесла да вачэй сяброўкі:

-- Глядзі! Проста кавалак...

Некалькі разоў стукнула тырчаком аб камень, з якога высякалі

агонь, але ніводнай іскры не выляцела.

-- Вось бачыш, нават іскры не дае, а ты хацела дзіця!

І яна кінула тырчак у вогнішча. Усчаўся лямант. Да іх беглі людзі. Вакол вогнішча пасела веча. Жанчыну выцягнулі да агню. Гучала:

-- Бяда будзе!

-- Судзіць яе! Забіць! Катаваць!