Ken Follett - Noc Nad Oceanem

Percy miał czternaście lat. Nie był ani zwolennikiem, ani przeciwnikiem radykalnych poglądów, lecz miał naturalną skłonność do przekory i sympatyzował z buntowniczym nastawieniem Margaret. Cierpiąc wspólnie pod tyrańskimi rządami ojca podtrzymywali się wzajemnie na duchu. Margaret bardzo kochała swego młodszego brata.

W chwilę potem przed dom wyszli także matka i ojciec. Ojciec założył obrzydliwie pstrokaty, pomarańczowo – zielony krawat. Był właściwie daltonistą, więc zapewne krawat kupiła mu matka. Miała rude włosy, oczy koloru morskiej wody, bladokremową cerę i było jej bardzo do twarzy w pomarańczowym i zielonym, ale przy czarnych, siwiejących włosach ojca i jego zaczerwienionej skórze krawat w tych kolorach wyglądał jak ostrzeżenie przed czymś bardzo niebezpiecznym.

Elizabeth, ze swoimi czarnymi włosami i nieregularnymi rysami twarzy, przypominała ojca, Margaret z kolei była podobna do matki; wstążka do włosów w kolorze krawata ojca sprawiłaby jej wielką przyjemność. Percy zmieniał się tak szybko, że na razie nikt nie potrafił powiedzieć, do kogo jest podobny.

Ruszyli na piechotę długą alejką prowadzącą do bramy i zaczynającej się tuż za ogrodzeniem wsi. Do ojca należała większość budynków i cała ziemia uprawna w promieniu wielu kilometrów. On sam nie uczynił nic, żeby zdobyć to bogactwo; seria małżeństw na początku dziewiętnastego wieku doprowadziła do połączenia posiadłości trzech najzamożniejszych rodzin w okolicy, powstały zaś w ten sposób ogromny majątek był przekazywany w nietkniętym stanie z pokolenia na pokolenie.

Przeszli główną ulicą wioski i dotarli do otoczonego rozległym trawnikiem kościoła. Wkroczyli do środka niczym procesja: na przedzie ojciec i matka, potem Margaret i Elizabeth, na końcu Percy. Kiedy rodzina Oxenford szła w kierunku swojej ławki, wieśniacy zgromadzeni w świątyni kłaniali się nisko, zamożniejsi farmerzy – wszyscy dzierżawili ziemię ojca – pochylali z szacunkiem głowy, natomiast przedstawiciele klasy średniej, to znaczy doktor Rowan, pułkownik Smythe i sir Alfred, uśmiechali się uprzejmie. Za każdym razem, kiedy odbywał się ten żałosny feudalny rytuał, Margaret rumieniła się ze wstydu. Przecież podobno wszyscy ludzie są równi wobec Boga, prawda? Miała ochotę krzyknąć: „Mój ojciec nie jest lepszy od nikogo z was, a na pewno gorszy niż większość tu zgromadzonych!” Pewnego dnia być może uda jej się zdobyć na odwagę. Gdyby urządziła scenę w kościele, chyba nie musiałaby już tu więcej przychodzić. Na razie jednak za bardzo bała się reakcji ojca.

– Ładny krawat, tato! – powiedział Percy donośnym scenicznym szeptem dokładnie w chwili, kiedy zasiadali w ławce i oczy wszystkich wiernych były zwrócone w ich stronę. Margaret powstrzymała się od głośnego śmiechu, ale zaczęła cicho chichotać jak szalona. Wraz z Percym usiedli szybko w ławce i schowali twarze w dłoniach, udając, że się modlą, aż atak minął. Margaret od razu poczuła się znacznie lepiej.

Pastor wygłosił kazanie o synu marnotrawnym. Margaret pomyślała, że głupi stary osioł mógłby wybrać temat, który w tych dniach znacznie bardziej wszystkich interesował, to znaczy prawdopodobieństwo wybuchu wojny. Premier przedstawił Hitlerowi ultimatum, które Führer zignorował, w związku z czym w każdej chwili spodziewano się wypowiedzenia wojny.

Margaret bała się wojny. Chłopiec, którego kochała, zginął podczas wojny domowej w Hiszpanii. Od tego wydarzenia minął już ponad rok, lecz ona w dalszym ciągu płakała czasem po nocach. Dla niej wojna oznaczała, że tysiące dziewcząt zaznają tego samego bólu co ona. Ta myśl była dla niej niemal nie do zniesienia.

Mimo to częścią duszy pragnęła wojny. Przez lata odczuwała ogromny wstyd z powodu tchórzostwa okazanego przez Wielką Brytanię podczas wydarzeń w Hiszpanii. Jej ojczyzna przyglądała się bezczynnie, jak wybrany przez naród, socjalistyczny rząd był obalany przez bandę zbrodniarzy uzbrojonych przez Hitlera i Mussoliniego. Setki idealistycznie nastawionych młodych mężczyzn z całej Europy przybyło do Hiszpanii, by walczyć o demokrację. Brakowało im jednak broni, demokratyczne rządy zaś odmówiły im poparcia, w związku z czym młodzi idealiści stracili życie, natomiast ludzie tacy jak Margaret odczuwali bezsilną wściekłość i wstyd. Jeżeli Anglia przeciwstawiłaby się teraz faszystom, ona mogłaby znowu być dumna ze swojego kraju.

Istniał jeszcze jeden powód, dla którego jej serce biło żywiej na myśl o wojnie. Z całą pewnością oznaczałoby to koniec ograniczonego, stłamszonego życia, jakie musiała prowadzić pod kuratelą rodziców. Czuła się znudzona, zmęczona i sfrustrowana ich monotonnymi obyczajami i bezsensownym życiem towarzyskim. Tęskniła za wolnością i życiem na własną rękę, lecz zrealizowanie tych marzeń wydawało się niemożliwe; była niepełnoletnia, nie dysponowała własnymi pieniędzmi i nie miała żadnych pożytecznych umiejętności. Pocieszała się, że podczas wojny wszystko będzie wyglądało inaczej.

Czytała z fascynacją o kobietach, które w czasie ostatniej wojny zakładały spodnie i szły pracować w fabrykach. Obecnie w armii, marynarce wojennej i siłach powietrznych istniały także oddziały kobiece. Margaret marzyła o tym, by wstąpić do Pomocniczej Obrony Terytorialnej, utworzonej właśnie z myślą o kobietach. Jedną z niewielu praktycznych umiejętności, jakie posiadała, była umiejętność prowadzenia pojazdów mechanicznych. Digby, szofer ojca, nauczył ją jeździć rolls-royce'em, Ian zaś – chłopak, który zginął – pozwalał jej czasem prowadzić motocykl. Dałaby sobie radę nawet z motorówką, gdyż ojciec trzymał w Nicei mały jacht. W Pomocniczej Obronie Terytorialnej na pewno potrzebowano kierowców ambulansów i łączników na motocyklach. Widziała siebie w mundurze i hełmie, mknącą pełnym gazem z jednego pola bitwy na drugie, z bardzo ważnymi meldunkami w torbie i fotografią Iana w kieszeni wojskowej bluzy. Miała niezachwianą pewność, iż dowiodłaby swojej odwagi, oczywiście pod warunkiem, że dano by jej szansę.

Później okazało się, że wojna została wypowiedziana właśnie podczas mszy. O jedenastej dwadzieścia osiem, czyli dokładnie w środku kazania, ogłoszono nawet alarm przeciwlotniczy, ale ostrzeżenie nie dotarło do ich wsi, a poza tym alarm i tak okazał się fałszywy. Tak więc rodzina Oxenford wróciła do domu nieświadoma faktu, że znajduje się w stanie wojny z Niemcami.

Percy chciał wziąć strzelbę i zapolować na króliki. Strzelać umieli wszyscy; była to ulubiona rodzinna rozrywka, chwilami przeradzająca się niemal w obsesję. Jednak, ma się rozumieć, ojciec zabronił mu tego kategorycznie, gdyż w niedzielę nie można było polować. Percy skrzywił się, ale posłuchał. Pomimo buntowniczej żyłki był jeszcze za młody, żeby otwarcie przeciwstawić się ojcu.

Margaret uwielbiała figle brata. Stanowiły jedyny promyk słońca w pochmurnej rzeczywistości jej życia. Często żałowała, że nie potrafi przedrzeźniać ojca i wyśmiewać go za jego plecami tak jak Percy, ale zbytnio się wszystkim przejmowała, by umieć z tego żartować.

W domu ze zdumieniem ujrzeli bosonogą pokojówkę podlewającą kwiatki w holu. Ojciec nawet jej nie poznał.

– Kim jesteś? – zapytał nagle.

– Nazywa się Jenkins – wyjaśniła mu matka swoim łagodnym głosem z amerykańskim akcentem. – Zaczęła u nas pracować w tym tygodniu.

Dziewczyna dygnęła nisko.

– A co się stało z jej butami, do stu diabłów? – pytał dalej ojciec.

Przez twarz pokojówki przemknął wyraz podejrzliwości.

– To młody lord Isley, wasza lordowska mość – wyjaśniła, rzucając oskarżycielskie spojrzenie na Percy'ego. Jego oficjalny tytuł brzmiał lord Isley. – Powiedział mi, że w niedzielę wszystkie pokojówki muszą chodzić na bosaka, żeby okazać szacunek waszym lordowskim mościom.