Розин Ярандай - Йĕрсем çухалмаççĕ

Уголовнӑй розыск начальникӗ ман пекех чӑлӑм куҫ хупман иккен. Самай материал пухнӑ вӑл. Нагаевпа та кӑсӑкланнӑ. Шупашкарта пурӑнать лешӗ. Суту-илӗ базинче шоферта вӑй хурать. Кӑнтӑр поселокӗнче икӗ хутлӑ ҫурт туяннӑ, кермен пек дача лартнӑ. Нумай пулмасть «Волга» машина туяннӑ. Пӗр сӑмахпа каласан, ытлӑн-ҫитлӗн пурӑнать. Кӗршӗ-аршӑпа ҫыхӑну тытмасть вӑл. Курнӑҫмасть. Пускилсем шанмаҫҫӗ ӑна ахӑр. «Шиклӗ ҫын» теҫҫӗ. Килӗнче ҫук вӑл халь. Арӑмӗ каланӑ тӑрӑх, «ҫунакан» путевкӑпа кӑнтӑра тухса вӗҫтернӗ. Сочи хулине.

— Хӑй ҫук пулсан та, ун хваттерне ухтармалла. Юнланнӑ-вараланнӑ йӗм, ытти ҫипуҫ шырамалла. Кӗллине ҫапнӑ пушмак ҫинчен те манма юрамасть, ― терӗм эп, Аброськин пухнӑ материалсемпе паллашса.

— Аван. Прокурортан санкци илетӗп те паянах ку ӗҫе уголовнӑй розыск ҫыннисене явӑҫтаратӑп, ― килӗшрӗ Аброськин, сӗтел хушшинчен тухса, алӑка яр уҫрӗ. Турра шӗкӗр! Кӑшт ҫеҫ темӗнле хӗрарӑма ҫапӑнмарӗ. Лешӗ те пӗлӗме кӗрет-мӗн. Аброськин каҫару ыйтре, аяккалла пӑрӑнса, хӗрарӑма хӑй умӗпе ирттерсе ячӗ.

— Сывлӑх сунатӑп, Юра. Каҫарӑр, аҫу ятне астӑваймастӑп. Тупа ту пӗрлешмест, теҫҫӗ. Эпир ак каллех тӗл пултӑмӑр.

Людмила иккен. Пӗркун манпа пӗр машина ҫинче Асламаса ҫитиччен ларса пынӑскер. Ҫӗҫне кӑтралатнӑ хӑй. Кӗрен платье тӑхӑннӑ.

— Инна патне килтӗм те кураймарӑм ~ хунямӑшӗ хӑваласа янӑ. Вадим ӗҫне тӗпчекен следователь ял Советӗнче ларать терӗҫ те, килсе курас килчӗ.

— Вадим ӗҫне эпӗ тӗпчетӗп…

— Чӑнах, Вадим айӑплӑ-и? — ыйтрӗ Людмила ― Ой, Иннӑн мӗнле пысӑк хуйхӑ. Ҫак ӗҫ сиксе тухнӑшӑн эпӗ те айӑплӑ. Вӗсене пӗрлештерекенӗ-ҫке эпӗ. Иннӑна ирӗксӗрленӗ хыҫҫӑн Вадима пӗр утӑм уттармарӑм, йӑпатрӑм, хуптарса лартассипе хӑратрӑм. Мӑшӑрлансан хӑнӑхӗҫ тесе шутларӑм. Ҫынна вӑйпа юраттарма ҫук иккен. Вадим Иннӑна кӑмӑлламарӗ. Ӑна авлантарнӑ чух хам та пурнӑҫ кӑткӑслӑхне ӑнкарайман ҫав. Инна ӑҫта юлнине пӗлме те, урама тухас умӗн ҫывӑрмалли пӗлӗме кӗрсе пӑхма та ӑс ҫитереймен.

Людмила татах калаҫатчӗ пуль те — чӑрмантарчӗҫ. Пӗлӗме тулли пит-куҫлӑ хӗрарӑм кӗрсе тӑчӗ. Чечеклӗ тутӑр ҫыхнӑ вӑл.

— Ӗнер мана вӑрманта шыранӑ. Паян ак хам килтӗм, Галя ятлӑ эпӗ. Фермӑра пӑрусем пӑхатӑп.

Калаҫма чӑрмантарас мар терӗ пулас Людмила — урама тухрӗ.

— Ма шыранине тавҫӑратӑр пуль? — терӗм те портфельтен допрос протоколӗ кӑлартӑм.

— Чухлатӑп, мана та хупса хурасшӑн. Айӑпӑм пурах ҫав, юман туратти йӑтса, Инна хыҫҫӑн сӗнкӗлтетрӗм. Парасшӑнччӗ пӗрре. Ара, чун савнине туртса илчӗ-ҫке-ха. Вадима…

— Хӑҫан?.. Ӑҫта пулчӗ вара унашкал ӗҫ?

— Ӗнер, ара. Уҫланкӑра куртӑм та Иннӑна — тӗрех турат ярса тытрӑм. Меллӗ самант шыраса, Инна хыҫҫӑн Энтри хӑртнине ҫитрӗм. Унта та ҫапаймарӑм — асӑрхарӗ. Мана ҫаврӑнса пӑхрӗ те ӑшшӑн йӑл кулчӗ. «Галя, ывӑлӑма курмарӑн-и?» ― терӗ. Лӑштӑрах кайрӑм. Аллӑмсем усӑнчӗҫ. Вадим ман пата ҫӗренине пӗлет вӑл. Хам та, Инна кӗвӗҫтӗр, упӑшкинчен уйрӑлтӑр тесе, Вадима хулӗнчен чӗпӗтсе кӑвакартатӑп. Тепӗр кунне вара Инна патне пыраттӑм та ҫапла калаттӑм: «Сисместӗн-и: упӑшку ют хӗрарӑмпа ҫыхӑннӑ». Кӗлешмест вӗт, мур илесшӗ. Лӑр та тумасть. «Кӑмӑллаҫҫӗ-тӗк, юратаҫҫӗ-тӗк — ҫӗретӗр-иҫ», ― тет. Эп ҫапла каланӑшӑн пӗртте тарӑхмасть. Энтри хӑртнинче те харкашмарӗ, ӗретлӗ калаҫса, мана лӑплантарчӗ. Ывӑлӗн сассине илтсен, манран уйрӑлчӗ те ҫырманалла ӑнтӑлчӗ. Эпӗ те ӑна текех йӗрлемерӗм, фермӑна таврӑнтӑм.

— Авланнӑ ҫынна астаратӑн эс, Галя. Ачаллӑ хӗрарӑма асаплантаратӑн. Уйкасра каччӑсем сахал-и?

— Кам кама асаплантарать, эсир пӗлместӗр. Пирвай Инна мана макӑртрӗ, чун варлине туртса илчӗ. Паллах, каччӑсем нумай вӗсем. Уйкасра та, юнашар ялта та. Анчах пурин ҫине те пӗрешкел пӑхаймастӑп эпӗ, пуринпе те йӑпанаймастӑп. Чӗрере хӑватлӑ туйӑм ҫук пулсан, ейлешме те кирлӗ мар. Юрату вӑл — асамлӑ вӑй. Укҫа парса туянаймастӑн ӑна. Хӑҫан ҫураласса та пӗлме ҫук. Ҫуралчӗ-тӗк, чӗрене вут-хӗм хыпрӗ-тӗк — упрамалла ӑна. Кӗрешмелле. Вадима юрататӑп эпӗ. Вадима пурпӗр никама та памастӑп. Ҫапӑҫатӑп.

— Вадим авланнӑ вӗт-ха. Арӑмӗ те чипер, йӑваш, чӑн-чӑн пурнӑҫ ҫынни.

Гальӑна килӗшмерӗ ку, тимлесех мана сивлерӗ:

— Пурнӑҫ ҫынни тетӗр? Пурнӑҫ ҫынни вӑл мӑшӑра нихҫан та пӑрахмасть. Темле йывӑрлӑха лексен те, мӑшӑра хавхалантарма, ҫӑлма тӑрӑшать. Вадима хупса лартрӗҫ те, упӑшкине ҫӑлас тесе, Инна ниҫта та ҫӗремерӗ, меллӗ пурнӑҫ шыраса, амӑшӗ патне куҫса кайрӗ. Мемме вӑл. Пӗрре курсах Вадима парӑннӑ, качча илме йӑлӑннӑ.

Галя калаҫма чарӑнчӗ, куҫӗнчи тутӑра салтса, чӗркуҫҫи ҫине хуҫлатса хучӗ.