Albert Baantjer: De Cock en de dansende dood

De rechercheur schudde traag het hoofd. 'Zo niet… dat doe ik nu voor u… ter wille van de duidelijkheid.' Hij grijnsde. 'U wilt toch niet, dat er tussen ons misverstanden bestaan?'

Op de vale wangen van de commissaris verschenen blosjes. Zijn handen trilden. 'Ik ben van jouw sarcasme niet gediend. De Cock,' riep hij opgewonden.

De grijze speurder maakte een berustend gebaartje. 'Dat vermoedde ik al,' sprak hij lijzig. Hij stond op. 'Tenzij u verder nog belangrijke mededelingen heeft, er zit nogal wat werk aan een moord.'

De commissaris beefde van woede. Hij strekte zijn arm in de richting van de deur. 'Eruit!' brieste hij.

De Cock ging.

Vledder keek hem hoofdschuddend aan. 'Was het weer zover?' vroeg hij lachend. 'Je moet lief zijn voor de commissaris. Lief, begrijpend en onderdanig. Dat staat ook duidelijk in je ambtsinstructie.'

De Cock wreef met de rug van zijn hand langs zijn neus en snoof. 'Omdat het een arm hippiemeisje is, waar toch geen hond naar omkijkt, moet het onderzoek maar in een paar dagen bekeken zijn.' In zijn stem trilde pure verontwaardiging. Hij schudde krachtig het hoofd en klemde zijn lippen op elkaar. 'Nee… ik zal de moordenaar van Colette Maesen vinden, al kost het me een jaar.'

De jonge Vledder keek in het hem zo vertrouwde gelaat en zag dat het ernst was. 'Ik ben het met je eens.' Hij gebaarde met zijn hoofd. 'In het verhoorkamertje zit al een tijdje een vrouw op je te wachten. Ene Hendrika Biervliet.'

'Schele Riek?'

Vledder grinnikte wat schaapachtig. 'Dat weet ik niet. Ze is inderdaad wat loenzig. Ze zei, dat Zwarte Jossie haar had gestuurd.'

De Cock stond van zijn stoel op en slenterde door de recherchekamer. Schele Riek was een al wat oudere prostituee. Hij kende haar al zolang hij in de oude binnenstad de misdaad bestreed. Twintig jaar, bedacht hij plotseling en trachtte zich voor te stellen hoe Hendrika Biervliet er twintig jaar geleden uitzag. Het lukte niet. Zijn herinnering liet hem in de steek. Hij deed de deur van het verhoorkamertje open en glimlachte. 'Dag Riek, meid,' sprak hij beminnelijk. 'Wat verschaft mij de eer van je komst?'

Ze keek naar hem op en giechelde. 'Eer… ik wou je alleen maar even zeggen, dat ze het kind ook aan mij hebben aangeboden.'

De Cock ging tegenover haar aan het tafeltje zitten. 'Hoe ging dat?'

Schele Riek verschoof iets op haar stoel. 'Nou… eh, ze kwamen naar me toe.'

'Wie?'

'Die twee meiden uit de Keizersstraat met een knul.' De Cock keek haar verwonderd aan. 'Een knul?'

'Ja. Een week geval… van een jaar of dertig. Je kent dat wel… lang haar, een groen legerjackie en een spijkerbroek met smalle pijpies.'

'Wat zeiden ze?'

'Of ik het kind wilde kopen.'

'Vroegen ze een prijs?'

Schele Riek schudde het hoofd. 'Ze hebben mij geen bedrag genoemd. Zover zijn ze ook niet gekomen. Ik heb geen stuiver interesse in kinderen van een ander. Wat moet ik ermee? Ik heb er zelf drie.'

De Cock glimlachte. 'Ze lieten je het kind zien?'

Schele Riek knikte. 'Een blond jochie van een jaar of anderhalf, twee, schat ik. Ze vroegen wat het mij waard was. Ik stond er wel even van te kijken. Het gebeurt niet alle dagen dat ze je een kind aanbieden. Ik zei: "Dat kan je toch niet maken. Je krijgt zo de kinderpolitie op je dak, of de voogdijraad." Toen zei die knul: "Bij dit kind niet. Je kan er alleen geen kinderbijslag voor aanvragen.'"

De Cock fronste zijn wenkbrauwen. 'Zei hij dat?' vroeg hij ongelovig.

Schele Riek knikte heftig. Ze bracht de toppen van haar wijs- en middelvinger tegen de bollen van haar toegeknepen ogen. 'De Cock, ik zweer het je.'

De grijze speurder slingerde haar zijn beschuldigingen in het gezicht, fel, wreed, in scherpe bewoordingen. Zijn anders zo vriendelijk plooiengezicht leek een donderwolk.

Marianne van Buuren stak beide armen afwerend naar voren. 'Het is laster,' siste ze, 'pure laster. Die wijven kletsen maar wat. We wilden Bonny niet verkopen. Dat is nooit onze bedoeling geweest.'

'Wat dan wel?'

'We wilden hem tijdelijk ergens onderbrengen.'

Vledder kwam tussenbeide. 'Jullie vroegen geld,' zei hij scherp.

Ze schudde geïrriteerd het hoofd. 'Het was een test… gewoon een test. Meer niet. We wisten dat hoeren in de regel heel goed voor hun kinderen zorgen. We wilden voor Bonny het beste. Daarom vroegen wij hoeveel het kind hen waard was. Wie van de vrouwen het meest had geboden, had Bonny zolang gekregen. Bij haar was hij het beste geborgen geweest.'

'En het geld?'

Ze maakte een vermoeid gebaartje. 'Het was ons niet om geld te doen,' reageerde ze kriegel. 'Dat zei ik toch. Het was een noodoplossing. We moesten het kind kwijt. Het was niet eerlijk om het langer bij ons te houden. Wat konden wij het bieden, in dat krot? Hij kon toch niet eeuwig in die kast blijven?'

De Cock wreef over zijn brede kin. 'Ik begrijp het niet helemaal,' zei hij zacht, peinzend. 'Tijdenlang sleept Colette met het kind rond, woont er maanden mee in een oud bouwvallig kraakpand… en plotseling wil ze zich ervan ontdoen.' Hij keek het meisje doordringend aan. 'Was er iets gebeurd?'

Marianne van Buuren zuchtte. 'Colette, Colette zag geen toekomst meer… voor haarzelf… begrijpt u. In de momenten van helderheid, die ze ondanks haar verslaving wel had, besefte ze, dat ze niet lang meer voor Bonny kon zorgen. Ze wist heel goed van zichzelf, dat ze gauw zou sterven.'

De Cock spreidde zijn armen. 'Waarom bracht ze het kind niet gewoon ergens onder. Daar zijn toch officiële instellingen voor?'

Marianne van Buuren reageerde ineens fel, furieus. 'Instellingen, instellingen.' Ze snoof verachtelijk. 'Ik haat instellingen. Ik haat alles wat officieel is. Bonny in een soort weeshuis?' Ze schudde heftig het hoofd. Haar lange haren waaierden uit. 'Nooit, hoort u, nooit. Col-lec-tie-ve opvoeding.' Haar stem trilde. 'Wrakken maken ze ervan, menselijke wrakken.'

De Cock wreef zich wat verlegen achter in de nek. 'Ik ken weeskinderen die het in de maatschappij heel ver hebben gebracht.'

Ze lachte smadelijk.

'Weet u hoe? Opgejaagd door een minderwaardigheidscomplex.' Ze kwam uit haar stoel omhoog en boog zich naar voren. 'Hebt u wel eens van collectieve liefde gehoord? Wel, die bestaat niet. Ik kan van een medemens houden, van twee, drie… maar niet van hele volksstammen tegelijk. Je kan en mag een kind niet collectief opvoeden. Het krijgt te weinig liefde, aandacht.' Ze ging weer op haar stoel zitten. Haar ovaal gezichtje zag wit, weggetrokken. 'Waar is hij nu?' vroeg ze zacht, 'Bonny?'

De Cock gebaarde wat vaag. 'Bij de zusters Augustinessen in de Warmoesstraat.'

'Heeft hij het daar goed?'

De Cock knikte. 'Heel goed. Het is zelfs de vraag of hij al de liefde die hij krijgt wel kan verwerken. Soms heeft hij wel twintig moeders tegelijk.'

Ze keek hem aan, proefde zijn woorden. 'Ik hoop voor u, dat u gelijk heeft.' In haar stem lag een zweem van dreiging. Ze stond op en liep zonder verder iets te zeggen de kamer af.

De Cock riep haar terug. 'Wie was die jongeman die bij jullie was?'

'U bedoelt Fred?'

De Cock trok zijn schouders op. 'Lang haar, groen legerjack, spijkerbroek.'

'Zo ken ik er wel twintig.'

De Cock bedwong een lichte woede. 'Hij was bij jullie,' sprak hij geduldig,'toen het kind werd aangeboden.'

Ze knikte bedaard. 'Fred… Fred Doornekamp. Hij heeft rechten gestudeerd.'

'Hij… eh, hij adviseerde jullie, juridisch, bij de verkoop van het kind?'

Ze sloeg met haar vuist op het bureau. Haar blauwe ogen flikkerden. 'Het was geen verkoop.'

De Cock maakte een verontschuldigend gebaartje. 'Gaf hij adviezen?'

Ze ging weer zitten en schudde haar hoofd. 'Hij was erbij. Meer niet.'

'Is Fred jouw vriend… of was hij dat van Colette?'

Ze keek op, een uitdagende blik in haar ogen. 'Ik sliep wel eens met hem… als u dat bedoelt?'