Albert Baantjer - De Cock en de bloedwraak

Justus van Haemstede fronste zijn wenkbrauwen.

‘Hoe… eh, hoe bedoelt u dat?’

In zijn stem klonk achterdocht.

De Cock maakte een nonchalant gebaar.

‘Iemand maakte toch een einde aan het leven… en daarmee aan de escapades van Jeanette van Zelhem.’ Hij zweeg even voor het effect. ‘Weet u wie haar laatste verovering was?’ Justus van Haemstede haalde zijn schouders op.

‘Geen idee.’

‘Harry Devoorde.’

Justus van Haemstede reageerde verschrikt.

‘Harry Devoorde?’ herhaalde hij ongelovig.

De Cock knikte.

‘Dat zegt onze nette en altijd zo onberispelijke Robert Maasveld.’

Het gezicht van Justus van Haemstede kleurde ineens felrood tot diep in zijn nek. Zijn kin kwam strak naar voren. Zenuwtrillingen zwiepten over zijn wangen. Wild, onbeheerst zwaaide hij om zich heen.

‘U moet die Harry Devoorde arresteren!’ schreeuwde hij met overslaande stem. ‘Onmiddellijk. Die vent is levensgevaarlijk. Volgens mij heeft hij ook Annelies vermoord toen zij dreigde hem bij de politie aan te geven.’ Hij snoof en balde zijn beide vuisten tot de knokkels wit werden. ‘En doet u dat niet… laat u hem ongemoeid… dan kunt u hem eerstdaags ergens vinden.’ Rond zijn mond kwam een valse grijns. ‘En weet u hoe?’ De Cock keek hem onbewogen aan.

‘Nou?’

Justus van Haemstede snoof opnieuw.

‘Met een keukenmes tussen zijn schouderbladen.’

De beide rechercheurs slenterden van de Nieuwe Uilenburgerstraat naar de Oude Schans en stapten in hun oude Volkswagen. Vledder maakte geen aanstalten om weg te rijden. Met een somber gezicht keek de jonge rechercheur De Cock van terzijde aan.

‘Ik heb het je toch al gezegd… dat gaat niet goed… daar komen brokken van. Heb je gezien hoe die Justus van Haemstede op jouw mededeling reageerde? Een explosie van haat. In zo’n toestand is hij volgens mij tot alles in staat.’

De Cock knikte traag voor zich uit.

‘Ik heb je al uitgelegd dat wij onvoldoende gronden hebben om Harry Devoorde te arresteren. Zelfs als Ben Kreuger bij het vele materiaal, dat hij in het souterrain van Jeanette van Zelhem verzamelde, vingerafdrukken van Harry Devoorde vindt, kunnen we niets tegen hem ondernemen. Het is niet vreemd of verdacht wanneer jouw vingerafdrukken in de woning van je vriendin voorkomen.’

De oude rechercheur trok een mistroostig gezicht. ‘Er blijft ons niets anders over. We zullen de ontwikkelingen moeten afwachten. Misschien zakt de woede bij Justus van Haemstede tot het niveau van zijn nuchter verstand.’

‘En als er wel iets gebeurt?’

‘Harry Devoorde is best in staat om op zichzelf te passen. Hij zal zich in zijn leven wel meer vijanden hebben gemaakt. Ik ben dan ook niet van plan om een agent bij de Christoffel aan de Amstel te posteren om Justus van Haemstede tegen te houden.’ Hij blikte even opzij en gniffelde. ‘We kunnen Harry Devoorde natuurlijk wel waarschuwen… waarschuwen, dat een op wraak beluste jongeman meent dat hij verantwoordelijk is voor de moorden op de zieke Annelies van Haemstede en de zo levenslustige Jeanette van Zelhem.’

Vledder reageerde met onbegrip.

‘Hoe? Wil je hem een briefje schrijven?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Informeel… via Smalle Lowietje. Die kent wel een paar duistere wegen om hem zo’n bericht door te spelen. Misschien dat Harry Devoorde daarop geschokt reageert en ons komt uitleggen hoe hij denkt dat de beide moorden moeten worden bezien.’ ‘Zou hij dat doen?’

De Cock maakte een weifelend gebaar.

‘Het ellendige is dat we nog zo weinig weten. Ik kan de situatie van Harry Devoorde niet helemaal inschatten. Ik heb geen flauw benul in hoeverre hij bij de moorden is betrokken. Maar voelt hij zich onschuldig, dan is de kans dat hij open kaart gaat spelen niet denkbeeldig. Je moet bedenken dat er een sinister spelletje met hem wordt gespeeld.’

Vledder trok zijn neus iets op.

‘Een sinister spelletje?’

‘Ja.’

‘Door wie?’

De Cock draaide zich half naar hem toe.

‘Denk eens goed na… Hoe komt Justus van Haemstede aan de informatie, die hem doet besluiten om als een soort executeurtestamentair voor zijn vermoorde zuster op te treden? Hoe wist hij van de Christoffel aan de Amstel en het feit dat zijn zuster nooit een cent van de buit heeft gezien, en dat Annelies kort voor haar dood nog heeft gedreigd om Harry Devoorde inzake die bankoverval bij de politie aan te geven?’

‘Een anomien telefoontje.’

De Cock grijnsde.

‘Van wie… wie is die anonieme informant? Justus van Haemstede zegt: dezelfde heldere mannenstem, die mij zei dat Annelies vermoord in een kraakpand lag.’ Hij grijnsde opnieuw. ‘Wie was dat?’ Vledder keek hem verrast aan.

‘Dat was Emile de Boer… de man die het oneerbiedig en onmenselijk vond om het lijk van Annelies van Haemstede zomaar in dat kraakpand aan de Monnikenstraat te laten liggen.’ De Cock knikte.

‘Precies, Emile de Boer. En van wie heeft Emile de Boer zijn informatie?’

Vledder tikte met zijn middelvinger tegen de zijkant van zijn hoofd. ‘Natuurlijk… van Marinus van de Heuvel, die weet van de hoed en de rand. Hij kent de geschiedenis van de bankoverval en was door Annelies van Haemstede om haar aandeel in de buit naar de Christoffel gestuurd.’ Hij zweeg en staarde nadenkend naar het water van de Oude Schans. ‘Maar hoe lopen dan de lijnen van Marinus van de Heuvel naar het souterrain van Jeanette van Zelhem?’

De Cock zuchtte diep.

‘Als we dat exact wisten, waren we misschien heel dicht bij de oplossing.’ De oude rechercheur schudde zijn hoofd. ‘Het vreemde is,’ sprak hij op trieste toon, ‘dat ik nog steeds niet aan de schuld van Marinus van de Heuvel kan geloven.’ Vledder snoof.

‘Toch hoop ik dat hij gauw wordt gepakt… voor er nog meer slachtoffers vallen. Twee moorden in twee dagen vind ik mooi genoeg.’

‘Jij gelooft dus wel in zijn schuld?’

Vledder knikte gretig.

‘Absoluut. Ik heb nooit enige twijfel gekend. Volgens mij is hij bij die beide moorden nauw betrokken. Zijn overhaaste vlucht uit het politiebureau wijst daarop. Ik denk dat Jeanette van Zelhem iets wist dat voor Marinus van de Heuvel bedreigend was. Zo bedreigend, dat ze, net als Annelies van Haemstede, voor eeuwig diende te zwijgen.’

‘Vermoedens,’ sprak hij geringschattend. ‘En niet meer dan dat. Wie is die Marinus van de Heuvel? Een junk uit een kraakpand. Wie was Annelies van Haemstede? Zijn zieke en eveneens verslaafde vriendin, van wie de lichamelijke conditie zo slecht was, dat ze vermoedelijk toch spoedig was gestorven. En dat wist Marinus. Hij wist dat Annelies aids had. Moet hij haar dan nog een keukenmes in haar rug duwen?’

Vledder reageerde ineens fel. Met een ruk draaide hij zich naar De Cock toe. ‘Vertel eens… waarom speelt hij dan al die informaties via Emile de Boer aan Justus van Haemstede door?’ De Cock schoof zijn hoedje naar voren en krabde achter in zijn nek. ‘Ik denk dat hij op die manier Justus van Haemstede wil aanmoedigen… opjutten om iets tegen Harry Devoorde te ondernemen.’

‘Heeft hij daar belang bij?’

De oude rechercheur schoof zijn onderlip naar voren. ‘Rancune? Misschien hoopt hij dat Justus van Haemstede iets gaat doen wat hij zelf niet durft.’

‘Moord op Harry Devoorde?’

De Cock glimlachte.

‘Noem het een afrekening… een liquidatie… een vorm van gerechtigheid. In onderwereldkringen heersen daarover nogal radicale gedachten.’ De grijze speurder zweeg. Hij blikte opzij naar de wat onderuitgezakte Vledder. Driftig zwaaide hij omhoog naar de Montelbaanstoren.

‘Gaan we… of wil je hier overnachten?’

De jonge rechercheur kwam overeind en startte de motor. ‘Terug naar de Kit?’