Albert Baantjer - De Cock en de wortel van het kwaad

De oude rechercheur stak zijn wijsvinger omhoog.

“Hoewel…bij sommige bloeddorstige seriemoordenaars wordt nog wel eens van ‘atavisme’ gesproken. Vooral wanneer in hun criminele gedrag vormen van kannibalisme en mensenoffers voorkomen.”

Vledder lachte.

“Zoeken wij een atavistische moordenaar?”

De Cock plukte aan zijn neus.

“Ik zou er maar niet naar uitkijken. Wel is er sprake van een gemiste kans.”

“Hoe bedoel je?”

De Cock gebaarde naar de deur.

“De lelijke Emmanuel Verhoeven had beter naar zijn broer Richard moeten luisteren. Hij had meer interesse moeten tonen voor de onzekere, bijna labiele situatie waarin zijn broer verkeerde.”

De oude rechercheur imiteerde de stem van Emmanuel Verhoeven.

“‘ Emmanuel , zei hij, ‘nu ben ik aan de beurt .’”

Vledder keek hem niet-begrijpend aan.

“En?”

De Cock zuchtte.

“Bij zo’n kreet dringen zich de vragen toch aan je op.”

“Zoals?”

De Cock gebaarde weids.

“Waarom ben jij aan de beurt…van wie heb jij iets te duchten…in hoeverre is jouw situatie te vergelijken met jouw vermoorde vriend Jean-Baptiste de Boyer?”

Vledder knikte begrijpend.

“Ja ja, wanneer Emmanuel Verhoeven die vragen aan zijn broer Richard had gesteld en Richard had naar waarheid geantwoord, dan hadden wij nu via Emmanuel die twee moorden onmiddellijk kunnen oplossen.”

De Cock knikte.

“Precies…een gemiste kans. Emmanuel was nauwelijks geïnteresseerd in het leven van zijn broer Richard. Ik denk dat de verwijdering tussen die twee al op jonge leeftijd is ontstaan.”

Vledder wees voor zich uit.

“Het is opvallend dat Jean-Baptiste de Boyer net als de vermoorde Richard Verhoeven pedofiel was. Ik vraag mij toch af…”

De jonge rechercheur stokte.

“Wat?”

“Is Julius Spencer pedofiel?”

De Cock stond grijnzend van zijn stoel op.

“Laten we het hem gaan vragen.”

Het was druk op de Brouwersgracht. Vledder kon geen plekje voor hun oude Golf vinden. Alle parkeerplaatsen waren bezet. Vledder moest omrijden naar de overkant van de gracht om de wagen daar tussen de bomen te parkeren. Ze stapten uit en liepen via de brug naar het pand Brouwersgracht nummer 713.

Sjofeltjes gekleed, zoals gebruikelijk, stond Julius Spencer voor de deur.

De directeur van de Stichting Gouden Harten begroette de vele bezoekers van de bijeenkomst. Hij toonde zich in het geheel niet verbaasd dat ook de twee rechercheurs zich meldden. Zwierig maakte hij een uitnodigend gebaar naar de ingang van het gebouw.

“Zoek maar een plekje,” sprak hij vriendelijk. De Cock bleef even bij hem staan.

“Ik wil straks de goegemeente nog even toespreken. Tenzij u overwegende bezwaren heeft.”

Julius Spencer schudde zijn hoofd.

“Wanneer u het woord wilt nemen, dan geeft u dat maar te kennen.”

De Cock en Vledder gingen naar binnen en namen brutaal plaats op de voorste rij stoelen van de vergaderzaal. Omdraaiend keken ze in de gezichten van de leden van de stichting. Vledder schatte het aantal aanwezigen op rond de vijftig. Er waren geen vrouwen.

Ongeveer in het midden van de zaal herkende De Cock het gezicht van Edward van Ravensburg. Verder was er niemand aanwezig die zijn aandacht trok.

Het was opmerkelijk dat er niemand naast de rechercheurs op de voorste rij ging zitten. Vermoedelijk hadden de leden van de stichting intuïtief een afkeer van de beide mannen die de wet vertegenwoordigden.

Toen iedereen zat, nam Julius Spencer achter de katheder plaats. De toespraak van de directeur was opmerkelijk kort. Hij heette de aanwezigen hartelijk welkom en sprak de hoop uit dat de bijeenkomst tot positieve resultaten zou leiden. Over de vermoorde leden van de stichting repte hij met geen woord. Toen Spencer van de katheder wegliep en naast de rechercheurs ging zitten, stond De Cock op. In een slepende tred sjokte hij naar de katheder en liet vandaar secondelang zwijgend zijn blikken door de zaal gaan.

“Ik heb opgemerkt,” begon hij traag, “hoe u argwanend naar mij en mijn collega hebt gekeken. Misschien hebt u mij herkend, maar voor wie ik nog een onbekende ben, stel ik mij hierbij voor. Mijn naam is De Cock…De Cock met ceeooceekaa, en ik ben als rechercheur verbonden aan het politiebureau aan de Warmoesstraat. De man naast wie ik op de voorste rij zat, is mijn collega Vledder. Onze belangstelling voor de leden van de Stichting Gouden Harten is het ambtelijke gevolg van twee afschuwelijke moorden, die gisteren hier achter het zwarte gordijn in het kantoor van de stichting hebben plaatsgevonden. Twee leden van uw stichting, Jean-Baptiste de Boyer en Richard Verhoeven, vonden met een tussenpoos van slechts enkele uren de dood door moordenaarshand.”

Hij keek even naar Julius Spencer voor een reactie op diens gezicht. Die reactie was er niet…althans niet merkbaar. De directeur scheen niet teleurgesteld te zijn door de ontboezemingen van de oude rechercheur. De Cock ging verder.

“Het onderzoek door mij en mijn collega heeft nog niet tot resultaten geleid. We zijn de moordenaar — het kan ook een vrouw zijn — nog niet op het spoor. Wel leeft in ons de overtuiging dat de dader gevonden moet worden onder de leden van de Stichting Gouden Harten. En de kans is niet denkbeeldig dat de moordenaar van de om het leven gebrachte leden nu hier, naast u, in de zaal zit.”

De oude rechercheur strekte zijn handen naar voren.

“Wellicht,” sprak hij gedragen, “kijk ik nu vanaf deze plek in de ogen van de moordenaar.”

De Cock zweeg even.

“Laat de dader zich niet vleien,” ging hij verder, “in de hoop dat hij twee onberispelijke moorden heeft gepleegd…want dat heeft hij niet. Laat hij zich ook niet koesteren in de gedachte dat de recherche niet altijd feilloos werkt en dat hij door ambtelijke onbekwaamheid mogelijk buiten schot blijft…want dat blijft hij niet. Ik verzeker u dat mijn collega Vledder en ik de dader zullen identificeren. Het is alleen een kwestie van tijd. Daarom raad ik hem aan om zich straks, hier achter in het kantoor van de stichting, bij ons te melden. Ik beloof u een eerlijke behandeling. Bedankt voor uw aandacht en geduld.”

De Cock bleef nog even staan.

In de vergaderzaal heerste een beklemmende stilte. De leden keken met schichtige blikken naar elkaar. De verslagenheid was compleet.

De oude rechercheur verliet de plek achter de katheder en liep naar het kantoor. Vledder volgde met in zijn kielzog Julius Spencer. De Cock ging in een van de bureaustoelen zitten. Julius Spencer nam tegenover hem plaats en wierp hem bewonderende blikken toe.

“Een fraaie speech. Een indrukwekkende oproep aan de moordenaar om zich te melden. Verwacht u dat dit nog tijdens deze bijeenkomst zal gebeuren?”

De Cock schudde zijn hoofd.

“Ik denk dat de moordenaar zich daarvoor nog te veilig voelt. Moordenaars hebben vaak een hoge dunk van zichzelf…achten zichzelf onkwetsbaar.”

De oude rechercheur glimlachte.

“En hoe veilig voelt u zich?”

Spencer reageerde verrast.

“Ik?”

De Cock knikte.

“Vanmorgen, na een turbulent onderhoud met commissaris Buitendam, vroegen Vledder en ik ons af hoe het mogelijk was dat u zo accuraat kennis droeg van het feit dat het tweede slachtoffer Richard Verhoeven was…”

Spencer gebaarde naar de telefoon.

“Greet Meier, een van onze interieurverzorgsters, belde mij midden in de nacht op om te zeggen dat zij een vermoorde man in het kantoor van onze stichting had aangetroffen en daarom de politie had gebeld.”

“Na dat telefoontje had u zich toch met mij in verbinding kunnen stellen.”

De directeur maakte een verontschuldigend gebaar.

“Ik schatte u niet bereikbaar op dat onzalige, nachtelijke uur.”