Albert Baantjer - De Cock en de dode minnaars

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Dat is een werkwijze die ik niet graag volg. Het heeft voor mij ook weinig effect. Ik zie graag de reacties op de gezichten van de mensen met wie ik spreek. Dat is belangrijk voor mijn werk. Ik beleef en bewaar dan vele onuitgesproken antwoorden.’

Henri de Groeve glimlachte opnieuw. Vriendelijk, innemend. Het vreemde, wat duistere fanatisme was van zijn gelaat verdwenen. De mildheid bleef.

‘Ik begrijp uw standpunt,’ reageerde hij uiterst beminnelijk. ‘Bij het zakendoen vergaat het mij net zo.’ Hij zweeg even. ‘Maar voor de gemoedsrust van Thérèse is het beter dat ze voorlopig niet met de akelige facetten van het leven wordt geconfronteerd.’

De Cock knikte begrijpend.

‘Zo’n akelig facet ben ik.’

Henri de Groeve schudde zijn hoofd.

‘Niet u, maar hetgeen u vertegenwoordigt.’

‘Gerechtigheid.’

‘Vindt u echt,’ vroeg De Groeve met een zweem van sarcasme, ‘dat u gerechtigheid vertegenwoordigt?’

De Cock antwoordde niet. Peinzend wreef hij met zijn vlakke hand over zijn gezicht. Het had weinig zin, zo voelde hij, om verder op een onderhoud met Thérèse aan te dringen.

‘Waarom hebt u haar ergens ondergebracht?’

Henri de Groeve gebaarde voor zich uit.

‘Omdat ze daarom vroeg.’

‘Wanneer?’

‘Gisternacht. Het was ongeveer twee uur toen er werd gebeld. Ik werd wakker. Ter beveiliging heb ik in mijn huis een televisieketen. Ik keek op het scherm en zag haar staan… een koffertje in haar hand. Ik heb mijn kamerjas aangeschoten en ben naar beneden gegaan. Thérèse was totaal overstuur… ontredderd. Ze huilde. Mag ik bij jou blijven, vroeg ze. Ik liet haar binnen, in de salon. Daar heb ik met haar zitten praten. Ik zei tegen haar dat het beter was dat ze niet bij mij op de Keizersgracht bleef. Dat is niet goed voor jouw en mijn reputatie, zei ik. Dat begreep ze ook wel. Ik heb mij toen aangekleed, heb de wagen gepakt en haar weggebracht. Als makelaar heb je altijd wel zo hier en daar een paar onderkomens in beheer.’

De Cock knikte begrijpend.

‘Waarom was Thérèse zo overstuur?’

‘Ze was bang.’

‘Waarvoor?’

Over het gezicht van Henri de Groeve gleed een sluier.

‘Moord.’

10

Een paar minuten nadat de makelaar was vertrokken, stapte Vledder de grote recherchekamer binnen. Zijn jonge gezicht straalde van voldaanheid.

‘Ze is weg,’ riep hij blij.

De Cock keek hem even niet-begrijpend aan.

‘Wie?’

‘Antoinette van der Graaf.’

De grijze speurder veerde overeind.

‘Gaf Buitendam toestemming?’

Vledder knikte.

‘De commissaris was heel erg vriendelijk. Bijna overdreven. Het leek alsof hij iets had goed te maken, of hij spijt had. “Ik praat morgen wel met De Cock over Van Nettelhorst,” zei hij.’

De Cock wuifde het weg.

‘Antoinette uit de cel,’ sprak hij met een diepe zucht. ‘Wat een opluchting.’ Hij keek naar zijn jonge collega op. ‘Zei ze nog wat?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Niets over de moord, althans niet iets wat wij nog niet wisten. Ze zei wel dat ze gedurende de uren die zij in de cel had doorgebracht, alle tijd had gehad om over het een en ander na te denken en dat ze uiteindelijk tot de slotsom was gekomen, dat haar Robbert toch een hele lieve jongen was.’

De Cock keek hem onderzoekend aan.

‘Heb je haar verteld van de porno?’

‘Nee, dat leek mij niet verstandig… vooral omdat ik bemerkte dat Antoinette aan haar Robbert louter zoete herinneringen bewaart.’

De Cock glimlachte.

‘Je kon mijn zoon zijn,’ sprak hij prijzend.

Vledder glunderde onder de lof.

‘Ik dacht ook in jouw geest te handelen door haar persoonlijk met een wagentje naar huis te brengen. Het leek mij niet zo verstandig om haar op dit uur onbewaakt in de Warmoesstraat los te laten.’

‘Jij bracht haar dus naar de Van Beuningenstraat.’

Vledder knikte.

‘Tot onze stomme verbazing zat er een nieuw slot op de deur.’

‘Krakers?’

De jonge rechercheur lachte.

‘Nee, geen krakers. Bij informatie bleek dat de buurman van boven uit eigen middelen een nieuw slot op de deur had laten aanbrengen.’

‘Dezelfde buurman die de moord ontdekte?’

‘Ja.’

‘Waarom?’

‘De woningdeur van Antoinette kon niet meer deugdelijk worden afgesloten en buurman had gemerkt dat er af en toe vreemde mensen in de woning rondliepen. Toen de buurman eens poolshoogte ging nemen, stuitte hij op de broer van Antoinette. Hij zei dat hij kwam kijken of Antoinette al vrij was. Buurman vond dat broer Marius niet zo’n prettig gezicht had.’

De Cock grinnikte.

‘Toen heeft hij maar een nieuw slot op de deur laten zetten?’

Vledder knikte.

‘Antoinette heeft nu de sleutel. Het eerste wat ze deed toen ze thuiskwam, was met een natte doek de bloedvlekken van de radiator vegen.’ De jonge rechercheur zweeg. Hij keek geeuwend omhoog naar de grote klok in de recherchekamer. Het was bijna half twee. ‘Wat dacht je, De Cock,’ vroeg hij, ‘zullen we nu eens naar huis gaan.’

Tot zijn verbazing scheen de grijze speurder hem niet te horen. De oude rechercheur staarde ver voor zich uit in het niets.

‘Gaan we naar huis?’ herhaalde hij.

De Cock keek hem wat glazig aan.

‘Heb je nog eens bij de recherche van het bureau Lijnbaansgracht geïnformeerd hoe de diefstal van de sierkan in Arti et Amicitiae in zijn werk ging?’

De jonge rechercheur knikte.

‘Tegen het einde van de tentoonstelling, kort voor sluitingstijd, kwam er een gemaskerde man de expositieruimte binnen. Hij liep rechtstreeks op de sierkan af, nam hem van de sokkel en verdween.’

‘En niemand hield hem tegen?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Je moet bedenken dat er bijna geen mensen meer waren. Vrijwel iedereen was al naar huis.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Er was toch een bewaker… zo’n lange geüniformeerde man met een walkietalkie?’

Vledder knikte.

‘Die werd neergeslagen… met een stomp voorwerp… vermoedelijk een stuk loden pijp. Toen de bewaker ondanks de mep in luttele seconden weer overeind krabbelde en naar buiten strompelde, zag hij nog net hoe de gemaskerde man met de sierkan onder zijn arm bij een motorrijder achter op de motor sprong en via het Rokin uit het gezicht verdween.’

‘En van de daders geen spoor?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Er lopen telexberichten en de verzekeringsmaatschappij heeft een hoge beloning uitgeloofd voor het onbeschadigd terugbezorgen van de sierkan.’

De Cock knikte nadenkend voor zich uit.

‘Een motorrijder.’

‘Ja.’

Ineens kwam de grijze speurder in beweging. Hij stond op, duwde zijn stoel met rollers weg en draafde naar de kapstok. Vledder keek hem lachend na. De Cock in draf was een koddig gezicht.

‘Waar ga je heen?’

De oude rechercheur wurmde zich in zijn regenjas.

‘Naar de Marnixkade.’

‘Wat is daar?’

‘Daar woont Marius van der Graaf.’

‘En?’

De Cock antwoordde niet. Hij zette zijn oude hoedje op en liep in dezelfde draf de recherchekamer af.

Vledder rende hem na.

Amsterdam was gewikkeld in sluiers. In plaats van de miezerige regen in de vooravond, was een dichte mist de stad binnengeslopen en had alles ingepakt. Voorzichtig, turend in een grijze muur, zocht Vledder een weg voor de politiewagen in deze begrensde wereld.

De Cock zat onderuitgezakt naast hem. Lui, nadenkend. De grijze speurder had na hun vertrek uit de Warmoesstraat niet meer gesproken. Hij had een theorie, het resultaat van een wild gedachtespel, waarvan hij de juistheid hoopte te bevestigen.

Vledder parkeerde de oude Volkswagen bij het Marnixplantsoen. De beide rechercheurs stapten uit en slenterden van de wagen weg. Het was stil op de Marnixkade en de mist leek nog intenser.