Albert Baantjer - De Cock en de moord in seance

‘Hoe wil je met hem praten… hij is verdwenen.’

De Cock trok zijn wenkbrauwen samen.

‘Wie van onze rechercheurs aan dit bureau is goed in het schaduwen?’

‘Stoffel… Stoffel de Graaf.’

‘De reus van de Warmoesstraat.’

Vledder glimlachte.

‘Zo wordt Stoffel in penozekringen genoemd… wegens zijn imposante gestalte. Maar hij kan goed schaduwen. Dat heeft hij in het verleden meermalen bewezen. Hij heeft zo zijn eigen methoden.’ Hij zweeg even, peinzend. ‘En verder Gert van Lint.’ De Cock trok een bedenkelijk gezicht.

‘Is dat een verantwoorde combinatie? Het enige wat die twee gemeen hebben, is dat ze beiden een baard dragen.’ Hij zuchtte. ‘Oké… Stoffel de Graaf en Gert van Lint… ze moeten onmiddellijk opdraven.’

Vledder keek hem vragend aan.

‘Wie wil je laten schaduwen?’

De Cock stak zijn wijsvinger omhoog.

‘Viola Wijngaard.’

‘Heb jij gisteravond tijdens jouw bezoek aan Bussum nog iets nieuws gehoord?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘De recherche was ijverig in de weer. Met veel mankracht. Hun technische man heeft op de plaats van delict wel vingerafdrukken gevonden.’

‘Waar?’

‘Onder andere op de pook.’

De Cock schoof zijn onderlip vooruit.

‘Heel mooi. Hebben ze die vingerafdrukken al kunnen thuisbrengen?’

‘Voor zover ik weet… niet. Ze waren er gisteravond nog druk mee bezig.’

De Cock keek hem peinzend aan.

‘Heb jij Harry Donkervliet tijdens zijn detentie hier aan de Warmoesstraat nog laten dactyloscoperen?’

Vledder knikte heftig.

‘Zeker. Zijn vingerafdrukken zitten in de collectie.’ Plotseling sloeg hij zich voor het hoofd.

‘Als de politie in Bussum haar vingerafdrukken ter identificatie naar Amsterdam opstuurt… rolt Harry Donkervliet er zo uit.’ De Cock trok wat nonchalant zijn schouders op.

‘Dat is geen verrassing. Er zijn in het huis van Annette van Leeuwenhoek beslist wel vingerafdrukken van Harry te vinden. Hij was er op visite.’

Vledder keek hem onderzoekend aan.

‘En de vingerafdrukken op de pook?’

Ad van Ishoven, de chef van de administratie, legde met veel misbaar een rekening voor De Cock neer.

‘Die betaal ik niet,’ riep hij wat opgewonden. ‘Daar begin ik niet aan. Daar is de kleine kas niet voor.’

De Cock keek gestoord op.

‘Wat is dat voor een rekening?’

Ad van Ishoven snoof.

‘Van Stoffel de Graaf… vijfenzeventig gulden van een bloemenzaak in Purmerend… voor rozen.’

‘Voor rozen?’

Ad van Ishoven knikte heftig.

‘Hij zei dat het in jouw opdracht gebeurde.’

De Cock pakte de rekening en frommelde hem achteloos in het borstzakje van zijn colbert. Daarna gaf hij de administrateur beminnelijk een teken dat hij kon gaan.

‘Ik bekijk het wel,’ riep hij hem na.

Vledder boog zich naar hem toe.

‘De vingerafdrukken op de pook,’ herhaalde hij dwingend. De telefoon op het bureau van De Cock rinkelde. Wat geïrriteerd nam Vledder de hoorn op. ‘Recherche,’ snauwde hij onhoffelijk en luisterde.

De Cock keek hem scherp aan; trachtte het verloop van het gesprek van diens gezicht te lezen.

‘Wat is er?’ vroeg hij zacht.

Vledder hield zijn hand voor het spreekgedeelte.

‘De jongens hebben de schuilplaats van Harry Donkervliet ontdekt.’

‘Waar?’

‘Een oude boerderij in Middelie… nog geen vijf kilometer van Purmerend.’

‘Wie heb je aan de lijn?’

‘Stoffel de Graaf.’

De Cock glimlachte. ‘Zeg dat je komt.’

Vledder rondde het gesprek af.

‘Wat moet ik in Middelie?’ vroeg hij, nadat hij de hoorn op het toestel had teruggelegd.

De Cock had een simpel antwoord klaar.

‘Helpen bij de arrestatie van Harry Donkervliet.’

‘Verdacht van moord?’

De Cock tuitte zijn lippen.

‘Geen moord,’ sprak hij hoofdschuddend. ‘Chantage.’ Vledder keek hem enige ogenblikken nadenkend aan. ‘Chantage?’ herhaalde hij wat onzeker.

De Cock knikte nadrukkelijk.

‘Dat is het,’ sprak hij kalm. ‘En vraag Stoffel eens hoe het met die rozen zit.’

Vledder aarzelde, zijn gezicht vol vraagtekens.

‘En wat doe jij?’

De Cock kwam langzaam overeind en kuierde op zijn gemak naar de kapstok.

‘Ik ga naar Mathilda van Lochem.’

‘Wat moet je daar?’

De Cock stak zijn arm in zijn regenjas en grijnsde.

‘Vragen om een nieuwe seance.’

De Cock liet zijn blik door de kamer dwalen. Het lage intieme vertrek met de zware balken aan de zoldering, de grote ronde eiken tafel met de hoge stoelen, de impressionistische schilderijen aan de wanden… het was hem inmiddels vertrouwd. Hij bedacht dat het de vierde maal was dat hij dit pand met een bezoek vereerde. Vurig hoopte hij dat het ook de laatste keer zou zijn.

Links van hem stond Peter Karstens. In zijn groenfluwelen slobberbroek en glanzende zwartzijden blouse vormde hij een dissonant in het gezelschap. Het had De Cock heel veel moeite gekost om de kunstenaar te bewegen hem bij zijn onderzoek terzijde te staan. ‘Ik heb met jouw kapitalistische wereld niets te maken,’ had hij opgewonden gezegd. Hij was pas van mening veranderd, toen De Cock hem geroerd vroeg hoe hij zou reageren wanneer het slachtoffer zijn eigen Maria was. Het had De Cock pijn gedaan zulk grof geschut te moeten gebruiken, maar hij had geen andere keus. Hij had de schilder nodig voor zijn bewijs.

Schuin rechts van hem stond Vledder. De ontevreden trek, die de gehele morgen zijn gezicht had ontsierd, was verdwenen. De Cock had hem op de hoogte gebracht van zijn plannen. In zijn ogen las hij de intense spanning die hij ook zelf voelde. Er danste een glimlach om zijn mond. Aan het eind van de lange gang, in de keuken, stonden de kopjes op het aanrecht. Ondanks heftige protesten had hij erop aangedrongen, dat de traditie van het kopje koffie voor de seance in ere moest worden gehouden. Vledder had de koffie gezet en naderhand afgeruimd, zodat de kopjes niet voor de derde keer in het sop zouden verdwijnen. Dat mocht niet, want in de keuken zat Bram van Wielingen, ervaren fotograaf en… dactyloscoop.

Bij de drie smalle ramen stonden de vrouwen, nerveus, angstig, in groepjes bijeen. Hun fluisterstemmen verstomden toen De Cock in een theatraal gebaar zijn armen schuin omhoog stak. ‘Ik bied u mijn verontschuldigingen aan. Ik heb u allen misleid.’ Hij wees links van zich. ‘Deze man is geen spiritistisch medium, zoals ik hem aan u heb voorgesteld, zijn naam is Peter Karstens. Hij is een befaamd kunstschilder, die vrijwel alle gangbare technieken en stijlen beheerst.’ Hij gebaarde naar de wanden. ‘Vele van deze unieke werken, zo heeft hij mij verzekerd, zijn van zijn hand.’ De Cock wachtte even. Zijn scherpe blik tastte de gelaatstrekken van de vrouwen af, maar de reactie op hun gezichten was gering.

‘Er wordt hier vandaag,’ zo ging hij verder, ‘dus geen seance gehouden… althans geen seance, zoals in dit vertrek gebruikelijk is. Ik heb u hier bijeen laten komen, om het heengaan van Zwarte Sophie, Jennifer Jordan en Annette van Leeuwenhoek te herdenken… drie vrouwen uit uw kring, die op een gewelddadige wijze het leven lieten.’

De Cock pauzeerde even en likte aan zijn drooggeworden lippen.

‘De vrouw die hen vermoordde, staat in uw midden… en ik weet wie zij is.’

Er volgde een heftig gemurmel. De vrouwen keken elkaar aan, geschokt. Opnieuw leken zij een gesloten eenheid. Agatha van Keulen stapte naar voren. Haar ogen schoten vuur. Ze klemde haar lippen op elkaar.

‘Als u dan weet wie zij is,’ riep ze fel, ‘waarom arresteert u haar dan niet?’

De Cock keek haar gespannen aan.

‘Ik wil dat jullie haar zelf aanwijzen.’

Agatha van Keulen was verbijsterd.