Albert Baantjer: De Cock en een variant op moord

Ze droeg een zwart dophoedje met een voile en een strakke japon uit de charlestontijd.

'Marlies,' lispelde hij verbaasd, 'Marlies van Haesbergen.' Hij stond van de bank op, liep om de man met de duiven heen en begon de vrouw te volgen. Het gebeurde automatisch, zonder dat hij er over nadacht wat hij deed. Het was intuïtie, een onberedeneerd gevoel, dat hij het moest doen.

Ondanks het nog vroege uur was het druk in de Kalverstraat. Maar het kostte hem geen moeite om haar in het oog te houden. Het zwarte dophoedje wipte voor hem uit.

Ineens was hij haar kwijt. Het zwarte hoedje was verdwenen. De Cock schold op zichzelf. Hij wist uit ervaring dat 'het volgen' niet zijn sterkste zijde was. Angstig blikte hij om zich heen en ontdekte haar tot zijn opluchting voor de etalage van een parfumerie. Aan de overzijde bleef hij staan, er voor zorgend, dat zijn beeld niet spiegelend in de etalageruit was te zien.

Nadat ze blijkbaar haar keuze had gemaakt, stapte ze de zaak binnen. Na enkele minuten kwam ze er weer uit met een pakje in een plastic zak. Na nog een blik in de etalage, liep ze verder de Kalverstraat in.

Toen de Munttoren al in zicht was, liep ze rechts de Heilige Weg op. Ook daar toonde ze een uitgebreide belangstelling voor diverse etalages, zodat De Cock moeite had om uit haar gezichtsveld te blijven. Op het moment dat de grijze speurder het gevoel kreeg dat Marlies van Haesbergen gewoon even uit winkelen was gegaan en dat hij dus voor niets achter haar aan sjokte, zag hij haar op het Koningsplein een reisbureau binnenstappen. De Cock wachtte geduldig. Het duurde geruime tijd. Eerst na ongeveer twintig minuten kwam ze weer naar buiten en liep terug naar de Heilige Weg.

De oude rechercheur bleef staan. Na enige overwegingen besloot hij haar niet langer te volgen en stapte het reisbureau binnen.

Een knappe vrouw van achter in de dertig, in een hooggesloten blouse, stevende achter de balie op hem af.

'Waarmee kan ik u van dienst zijn?'

De Cock bracht zijn beminnelijkste glimlach.

'Ik wilde u vragen wat die oude dame die zojuist wegging, hier kwam doen.'

De vrouw keek hem enkele seconden verbaasd aan. 'Dat… eh, dat gaat u niets aan.' Het klonk kribbig. De Cock knikte nadrukkelijk. 'Toch… het gaat mij wel aan,' sprak hij beslist, doch gemoedelijk. 'Ik ben rechercheur van politie, verbonden aan het bureau Warmoesstraat.' Hij tastte in de binnenzak van zijn colbert naar zijn legitimatiebewijs. 'Het is voor ons van het allergrootste belang om te weten wat mevrouw Van Haesbergen hier kwam doen.' 'U kent haar?'

De Cock plooide zijn lippen in een tuitje. 'Ik heb haar wel eens ontmoet,' sprak hij ontwijkend. De vrouw liep statig van hem weg naar een keurige heer in een fraai grijs flanellen kostuum, die aan een bureau verderop zat. Na wat gefluister kwamen ze samen terug. De heer bekeek het legitimatiebewijs van De Cock nauwkeurig en langdurig. Daarna noteerde hij de naam van de speurder op een blocnote. De oude rechercheur zag het gelaten aan.

'Let op de 'ceeooceekaa',' gniffelde hij. 'Daar ben ik nogal trots op.'

De keurige heer keek verstoord op.

Als u die dame, mevrouw Van Haesbergen, kent, waarom vraagt u het haar dan zelf niet?'

'Omdat ik vrees, dat ze mij niet de waarheid zal vertellen.'

De keurige heer zuchtte omstandig.

'Mevrouw,' sprak hij kort, 'boekte bij ons een reis.'

De Cock knikte begrijpend.

'Waarheen?'

'George Town op Great Exuma.' De rechercheur trok zijn wenkbrauwen op. 'Waar ligt dat?'

De heer in het keurig flanel reageerde volkomen verrast. De onkunde van de oude rechercheur verbaasde hem zichtbaar. 'Op de Bahama's!'

De Cock deed de deur van de grote recherchekamer open en slenterde op zijn gemak naar Vledder, die achter zijn bureau ijverig op een oude schrijfmachine rammelde. 'Weet Smalle Lowietje al wat voor een dooie het was?' vroeg hij.

De jonge rechercheur liet zijn vingers rusten en keek op. 'De Smalle heeft wel gebeld. Een half uurtje geleden. Hij vertelde dat hij zijn best had gedaan, maar dat hij toch niet veel verder was gekomen.' Vledder grinnikte. 'In penozekringen schijnt men toch niet alles te weten.'

De Cock gebaarde achteloos. 'Afwachten. Lowietje heeft nog niet veel tijd gehad om te informeren.' Hij zwiepte zijn oude hoedje naar de kapstok en nam plaats achter zijn bureau. 'Zwarte Archie?'

Vledder schoof de schrijfmachine van zich af.

'Is volgens de Smalle nog steeds niet boven water.' Hij zweeg even en keek De Cock peinzend onderzoekend aan.

'Wat ben je laat vanmorgen?'

De Cock plukte aan het puntje van zijn neus.

'Ik ben achter een vrouw aan gelopen.'

'Jij?'

'Ja.'

'Op jouw leeftijd?' De Cock deed verrast.

'Wat mankeert er aan mijn leeftijd?' vroeg hij quasi verwonderd. Vledder maakte een nonchalant gebaartje. 'Een beetje oud om nog op vrijersvoeten te gaan.' De Cock bromde een verwensing.

'Daar is men nooit te oud voor,' antwoordde hij pinnig. 'Bovendien had ik geen amoureuze bedoelingen. Ik zag Marlies van Haesbergen op de Dam en toen ben ik achter haar aan gegaan. Ze heeft vanmorgen een reis geboekt naar de Bahama's.' Vledder keek hem met grote ogen aan. 'Wat?'

De Cock knikte bedaard. 'George Town op Great Exuma.' 'Hoe weetje dat?'

'Ik zag haar op het Koningsplein een reisbureau binnen gaan. Ik heb gewacht tot ze weer naar buiten kwam en daarna ben ik naar binnen gestapt en heb gevraagd wat onze oude vriendin kwam doen.'

Vledder schudde ongelovig zijn hoofd. 'Wat moet ze op de Bahama's?'

Commissaris Buitendam, de lange, statige politiechef van het bureau Warmoesstraat, wuifde met een slanke hand. 'Ga zitten, De Cock,' sprak hij geaffecteerd. De oude rechercheur schudde zijn hoofd.

'Ik blijf liever staan,' reageerde hij nukkig. Hij had geen hekel aan de commissaris, maar trachtte toch zo veel mogelijk elk contact met hem te vermijden, bang, dat de politiechef zich autoritair in zijn onderzoeken zou mengen. De Cock had zo zijn eigen mening over opsporingstactiek en — technieken.

Buitendam maakte een berustend gebaartje. 'Zoals je wilt.' Hij zweeg even om indruk te maken, strekte zijn rug en ademde diep: 'Ik vrees, dat je dit keer te ver bent gegaan, De Cock. Onze Officier van Justitie, Mr. Schaaps, die mij zojuist hierover belde, neemt de zaak zeer ernstig op.' De Cock veinsde verwondering. 'Welke zaak?'

De commissaris schraapte zijn keel.

'Mr. Meturovski, een advocaat van de baggeronderneming Vreedenbergh aan de Keizersgracht, heeft tegen jou en Vledder een klacht ingediend.' 'Wat voor een klacht?'

Commissaris Buitendam bracht zijn beide handen naar voren en drukte de vingertoppen tegen elkaar.

'Huisvredebreuk.' 'Wat?'

De commissaris trok zijn gezicht in een ernstige plooi. 'Sprak ik niet duidelijk?' vroeg hij streng. De Cock knikte.

'Zeker, maar de klacht wekt mijn verbazing. Ze is volkomen onterecht. Vledder en ik hebben geen huisvredebreuk gepleegd.' Buitendam raadpleegde zijn aantekeningen. 'In de klacht staat, dat jij en Vledder gisteravond in Bergen aan de Eeuwige Laan wederrechtelijk de villa van de heer Vreedenbergh zijn binnengedrongen. Dit volgens een getuigenis van de heer Johan de Mindere, de butler van de heer Vreedenbergh, die jullie in de hal van de villa aantrof.' 'Dat klopt.'

Op het gezicht van de commissaris verscheen een grijns. 'Dus toch huisvredebreuk.' De Cock zwaaide afwerend.

'Ik maak bezwaar tegen het woord 'wederrechtelijk' in de klacht. Er is in het geheel geen sprake van enige onrechtmatigheid. De omstandigheden dwongen ons de villa binnen te gaan.' 'Wat voor omstandigheden?' De Cock maakte een vermoeid gebaartje.

'Gisteravond,' zo loog hij met overtuiging, 'kreeg ik een telefoontje van een man, die zich presenteerde als de heer Vreedenbergh. Hij vertelde dat hij directeur was van een grote baggeronderneming, gevestigd aan de Keizersgracht.' Hij keek even op. 'En dat is binnen ons district.' De commissaris knikte instemmend.