Albert Baantjer - De Cock en een veld papavers

De Cock zwaaide.

“Laat hem boven komen.”

De man liep met verende tred door de grote recherchekamer op De Cock toe en bleef voor zijn bureau staan. De oude rechercheur nam hem nauwkeurig in zich op. Hij schatte de man op rond de vijfendertig jaar. Hij had blauwe ogen, lichtblond haar en droeg een keurig gesneden grijs flanellen kostuum.

De man boog zich iets voorover.

“U bent rechercheur De Cock?”

De grijze speurder knikte traag.

“De Cock met…eh, met ceeooceekaa.”

De man glimlachte.

“Men had mij voorspeld dat u zo zou reageren.”

“Wie is men?”

“Mensen met wie ik over de broertjes Janszen heb gesproken. Toen de heer Van de Gouwenaer mij belde, dat na Jasper ook Joost was vermoord, besloot ik niet langer te zwijgen.”

De Cock gebaarde naar de stoel naast zijn bureau.

“Neemt u plaats.”

De man trok zijn pantalon aan de vouwen iets omhoog en ging zitten.

“Mijn naam is Alex van Wijngaarden. Ik ben al vanaf mijn jeugd met de broertjes Janszen bevriend. Mijn vader had een slagerij in de Lange Niezel. Blonde Neel was een klant van vader. Via haar leerde ik Jasper en Joost Janszen kennen. Aanvankelijk gedroegen zij zich zoals elk schooiertje in de buurt van de Wallen. Maar algauw slopen in hun gedrag gemene, criminele trekjes.”

“Zoals?”

“Het beroven van dronken mannetjes.”

De Cock keek hem schattend aan.

“Wat sloop er in uw gedrag?”

Alex van Wijngaarden glimlachte.

“Ik was hun vriendje, en dat bleef ik.”

“Volgde u ook hun…eh, hun criminele trekjes?”

Van Wijngaarden schudde zijn hoofd.

“Mijn vader had al snel in de gaten dat het misging met de broertjes en als hij niet ingreep…ook met mij.”

“Wat was zijn oplossing?”

“De marine.”

“U hebt een opleiding bij de marine gevolgd?”

Alex van Wijngaarden knikte.

“Vele jaren. Ik ben nu getrouwd, heb een zoon van zeven en verdien een redelijke boterham als vertegenwoordiger van een reclamebedrijf.”

“Wanneer verbrak u de relatie met de broertjes?”

“Die relatie is nooit verbroken,” sprak Van Wijngaarden hoofdschuddend.

“Ik kwam nog regelmatig bij hen op bezoek. Onze vriendschap is gebleven…ook toen ze van naam veranderden.”

“Ik begrijp dat u via de broertjes de heer Van de Gouwenaer hebt leren kennen?”

vroeg De Cock.

“Precies. Die man trouwde Blonde Neel en heeft de broertjes uit het slop gehaald. Hij bezorgde Jasper een baan als boekhouder en Joost werd chauffeur.”

De Cock gebaarde.

“Bij het vervoersbedrijf van Louis van Marcinelle.”

“Inderdaad,” antwoordde Van Wijngaarden.

“De heer Van de Gouwenaer heeft in dat vervoersbedrijf flink geïnvesteerd.”

De Cock boog zich iets naar de man toe.

“U hebt zich bij de wachtcommandant gemeld omdat u met mij wilde praten over de moord op de broertjes Janszen. Waarom gebruikte u hun huidige naam niet?”

Van Wijngaarden zuchtte.

“Omdat hun dood volgens mij iets te maken heeft met de tijd dat zij nog als de broertjes Janszen te boek stonden.”

“Wat?”

De man zuchtte opnieuw.

“Ze hebben enige jaren geleden op de Amstel in de buurt van de Paardenstraat onder bedreiging met een zware dolk een oude man beroofd. Bij die beroving kwam de oude man te vallen en brak zijn heup. Er kwamen bij die breuk nogal wat complicaties en een paar dagen later overleed de man in het ziekenhuis.”

“Triest.”

“Zeker. Nog voor de oude man stierf, vertelde hij aan zijn zoon dat hij de rovende broertjes had herkend.”

De Cock trok zijn neus iets op.

“Jasper en Joost waren toch niet zo stom om mensen te beroven die hen kenden?”

Van Wijngaarden schudde zijn hoofd.

“De oude man was na de dood van zijn vrouw een hoerenloper geworden. Toen hij eens met een hoertje op de Wallen stond te praten, kwamen de broertjes voorbij. Dat hoertje zei toen: ‘Je kunt beter uit hun buurt blijven. De kinderen van Blonde Neel zijn voor alles in’.”

De Cock knikte begrijpend.

“Zo kende hij hen.”

Van Wijngaarden maakte een handgebaar.

“Het was voor de zoon van de oude man niet moeilijk om de identiteit van de broertjes te achterhalen. Hij schreef in een brief, dat hij geen aangifte bij de politie zou doen, maar dat hij op zekere dag de dood van zijn vader op een verschrikkelijke manier zou wreken.”

De Cock keek hem schuins aan.

“U kent die zoon?”

Van Wijngaarden schudde zijn hoofd.

“Ik heb de dreigbrieven gezien en gelezen.”

“En de afzender?”

“Joseph Achterveld.”

Toen de hoogblonde Alex van Wijngaarden in zijn keurige, grijs flanellen kostuum uit de grote recherchekamer was vertrokken, maakte Vledder een gebaar van wanhoop.

“Wat doen wij met dit…eh, dit zotte verhaal?”

riep hij stotterend en vol wrevel.

De Cock keek hem met verbazing aan.

“Een zot verhaal?”

Vledder knikte heftig.

“Zo komt het bij mij over. Zot en onwaarschijnlijk. Die oud-marineman zint mij niet. Hij is mij te keurig, te gladjes, te gepolijst.”

De Cock tuitte zijn lippen. Daarna schudde hij zijn hoofd.

“Ds ben het niet met je eens. Die Van Wijngaarden is een keurig geklede heer, een brave huisvader met een zoon. Wat mankeert er aan die man?”

Vledder reageerde nukkig.

“Wat doen wij met zijn verhaal?”

herhaalde hij dwingender. De Cock spreidde zijn handen.

“Onderzoeken,” antwoordde hij rustig.

“Dat is ons vak. De goegemeente heeft ons…mijns inziens te karig beloond…daarvoor ingehuurd. Bovendien, het is echt geen vreemd gegeven. Wij hebben in het verleden wel meer met een verlate wraakoefening van doen gehad.”

Vledder snoof.

“Waarom komt die Alex van Wijngaarden nu pas met zijn verhaal? Dat had hij toch al bij de moord op Jasper van de Gou-wenaer kunnen doen? We hadden dan nog aan Joost om opheldering kunnen vragen.”

De Cock maakte een schouderbeweging.

“De moord op broer Joost zal hem pas op het idee van de dreigbrieven hebben gebracht.”

Vledder gebaarde.

“In de woningen van Jasper en Joost hebben wij geen dreigbrieven gevonden.”

De Cock glimlachte.

“Maar er is in de woningen wel nadrukkelijk naar iets gezocht.”

“De dreigbrieven?”

De Cock knikte.

“Als die Joseph Achterveld werkelijk de moordenaar van Jasper en Joost is, dan waren die dreigbrieven voor hem uiteraard erg belastend en was het nuttig om ze te laten verdwijnen.”

Vledder knikte begrijpend.

“Hij heeft er ons niets van gezegd, maar zou de heer Van de Gouwenaer, de pleegvader van de broertjes, iets van de dreigbrieven hebben geweten?”

De Cock maakte een hulpeloos gebaar.

“Mogelijk. In ieder geval zal Alex van Wijngaarden hem inmiddels wel hebben ingelicht.”

De oude rechercheur krabde zich nadenkend in de nek.

“Misschien zijn de dreigbrieven,” opperde hij, “en de daaraan gekoppelde beroving van een oude man voor Blonde Neel wel de aanleiding geweest om voorgoed met haar zoons te breken.”

Vledder glimlachte.

“Zullen wij Blonde Neel daarover eens benaderen? Misschien heeft zij een bijzondere visie op het gedrag van haar vermoorde zoons.”

De Cock knikte.

“Dat lijkt mij een goed idee. Maar laten we om te beginnen eens natrekken of we ene Joseph Achterveld in ons bestand hebben.”

Vledder keek zijn oudere collega schattend aan.

“Verwacht je er wat van?”

“Hoe bedoel je?”

“Denk je werkelijk dat Jasper en Joost door ene Joseph Achterveld zijn vermoord?”

De Cock kauwde even op zijn onderlip en schudde daarna vertwijfeld zijn hoofd.

“Ik voel mij in deze zaak soms een brok opgejaagd wild. Ik moet dingen doen waar ik in feite geen trek in heb. Maar we hebben geen keus. We zullen ook dit moeten onderzoeken. Ik zie voorlopig nog geen duidelijke aanwijzingen in een andere richting.”