Ирина Кротова - Эсперанто с Юлио Баги. Рассказы

En Bagdad riĉa komercisto sentis proksimiĝi la horon de sia morto. Li vokis al si siajn tri filojn kaj diris al ili: "Filoj, baldaŭ la anĝelo de la Morto kunvolvos kaj forportos mian ombron. Mi ne volas lasi vin sen helpo, sen rimedoj, per kiuj ĉiu el vi povos forĝi sian propran prosperon en la tera ekzistado. Dum mia vivo mi kolektis riĉaĵojn, kiuj abunde sufiĉos por vi, se vi saĝe mastrumados. En tri egalaj partoj mi dividis mian kapitalon. Jen prenu ĝin!...

Sed antaŭ ol vi lasus min for (но прежде: «перед» чем вы покинули бы меня: for – прочь, вон ), vi devas fari seriozan ĵuron (вы должны сделать серьёзную клятву = вы должны серьёзно поклясться) je mia transtomba ripozo (моим загробным отдыхом, покоем: tombo – могила ), ke tiu (что тот), kiu el vi tri (кто из вас троих) disipis sian parton (растранжирил свою часть) kaj fiaskis en la vivbatalo (и потерпел неудачу в жизненной борьбе = борьбе за жизнь: fiasko – провал, неудача , batalo – битва, сражение , борьба ), revenos ĉi tien (вернётся сюда), jes (да), revenos ĝuste en tiun ĉi ĉambron (вернётся именно в эту комнату) kaj pendigos sin (и повесится: pendi – висеть ), jes, pendigos sin sur tiun grandan najlon (на этот большой гвоздь), elstarantan tie ĉe la angulo de la ĉambro (торчащий там в углу комнаты: stari – стоять, elstari – выдаваться, выступать ). Rigardu ĝin kaj ĉiu ĵuru (посмотрите на него и все поклянитесь) prenonte sian parton (собираясь взять свою часть). Allah estu kun vi (Аллах пусть будет с вами) kaj patra amo akompanu vin (и отцовская любовь пусть сопровождает вас) sur la disaj vojoj de la Vivo (на раздельных путях Жизни: dise – врозь, раздельно )!"

Sed anta ŭ ol vi lasus min for , vi devas fari seriozan ĵ uron je mia transtomba ripozo , ke tiu , kiu el vi tri disipis sian parton kaj fiaskis en la vivbatalo , revenos ĉ i tien , jes , revenos ĝ uste en tiun ĉ i ĉ ambron kaj pendigos sin , jes , pendigos sin sur tiun grandan najlon , elstarantan tie ĉ e la angulo de la ĉ ambro . Rigardu ĝin kaj ĉiu ĵuru prenonte sian parton. Allah estu kun vi kaj patra amo akompanu vin sur la disaj vojoj de la Vivo!"

La tri filoj iom miris (три сына немного удивились), iom estis kortuŝitaj (немного были растроганы: koro – сердце , tu ŝ i – трогать, касаться; растрогать ), sed fine ili ĵuris (но наконец они поклялись) laŭ deziro de sia patro (по желанию своего отца) kaj preninte la rajtan parton (и взяв причитающуюся часть: rajti – иметь право ) ĉiu iris for en la vastan mondon (каждый ушёл в просторный мир) por provi kaj trovi feliĉon (чтобы попытаться и найти счастье). La maljuna turka komercisto (старый турецкий купец: juna – молодой, юный ) adiaŭis per delikate melankolia rigardo (попрощался /с ними/ нежным: «нежно» печальным взглядом). Tiu rigardo longe (этот взгляд долго), iom timotreme ripozis ĉe la malaperanta figuro (немного взволнованно: «с дрожью страха» задержался: «покоился» на исчезающей фигуре: timo – страх, tremi – дрожать , aperi – появляться, ) de lia plej juna (его самого младшего), preskaŭ infana filo (почти ребёнка: «почти детского» сына: infano – ребёнок ).

La tri filoj iom miris , iom estis kortu ŝ itaj , sed fine ili ĵ uris la ŭ deziro de sia patro kaj preninte la rajtan parton ĉ iu iris for en la vastan mondon por provi kaj trovi feli ĉ on . La maljuna turka komercisto adia ŭ is per delikate melankolia rigardo . Tiu rigardo longe , iom timotreme ripozis ĉ e la malaperanta figuro de lia plej juna , preska ŭ infana filo .

La komercisto mortis (купец умер) kaj liaj filoj vivis dise en la mondo (а его сыновья жили порознь на свете). La plej aĝa fariĝis saĝa komercisto (самый старший сделался умным купцом: a ĝ o – возраст , fari – делать ), li sukcesis multobligi sian heredaĵon (он сумел преумножить своё наследство: multe – много, multobla – многократный, heredi – наследовать ). La mezaĝa fariĝis grava bienulo (средний /брат/ сделался важным помещиком: mezo – середина, bieno – поместье ). Li ĉiujare plivastigis la limojn de sia bieno (он ежегодно расширял границы своего поместья: jaro – год , vasta – широкий, просторный ). La tria (третий)... Nu (ну), la plej juna ne estis tiel prudenta (самый младший не был так благоразумен), kiel liaj fratoj (как его братья). Lin interesis pli la vivo pulsanta (его интересовала больше пульсирующая жизнь: «жизнь пульсирующая») ol la tintado de kolektitaj ormoneroj en la sako de komercisto (чем звон накопленных золотых монет в мешке купца: oro – золото , mono – деньги ) kaj multe pli ol la grenejo plena (и гораздо больше: «много больше», чем полный амбар: «амбар полный»: greno – зерно ) de avara bienulo (скупого помещика)... Li migris de lando al lando (он странствовал из страны в страну), renkontis bonulojn (встречал добрых людей), maliculojn (злодеев: malica – злой, коварный ), spertis ĝojon kaj malĝojon (испытал радость и горе) kaj ĉiam gaje kantadis (и всегда весело напевал):