Арлоў Уладзімір - Добры дзень, мая Шыпшына

Калі на дварэ дзень, гэта не азначае, што ўсё ц'ёмнае лепей відаць. Наадварот, цемра ўмее выдатна прыкідвацца святлом.

Таленавіты чалавек можа не паспець зрабіць шмат, але яго жыцц'ё ўсё адно застанецца на зямлі як застаюцца сонечныя промні ў зернях чырвоных яблыкау.

Як я люблю яе.

На гэтым запісы абрываюцца.

Яніна

У той вечар я ўсё яму расказала, усё-ўсё, як нашы прабабкі на апошняй споведзі.

Увесь дзень быў нейкі незвычайны. I таму, што мы не бачыліся цэлы месяц, і таму, што ноч навылёт бушавала навальніца і цяпер здавалася, што ўсё навокал — копы на паплавах, несупакоеныя каламутныя рачулкі, усё нарадзілася толькі сённяшняй ноччу і нарадзілася дзеля нас.

На Васілёвай машыне мы прыехалі на ціхае лясное возера. Выў ліпень, і затокі бялеліся ад гарлачыкаў, а сонца было такое цёплае і ласкавае.

Мы вудзілі з лодкі рыбу, купаліся, збіралі на высокім беразе пераспелыя суніцы, нанізваючы іх на доўгія травінкі, і ўсе гэтыя даволі звычайныя і простыя заняткі поўніліся для мяне нейкім патаемным усцешным сэнсам.

У такі дзень штосьці абавязкова павінна было здарыцца. I яно здарылася.

Мы з Васілём уратавалі птушку.

Вялікі чорны грак з астатніх сіл біў па вадзе здаровым крылом. Каля лодкі ён заціх і даўся мне ў рукі, а на беразе саскочыў з лодкі на вільготны мылец і пацягнуў у вербалоз ланцужок выразных слядочкаў. На развітанне грак, зусім як чалавек, азірнуўся.

— Мне адна бабуля казала: «Уратаваў птушку — душу чалавечую ўратаваў»,— задуменна прамовіў Васіль.

Не ведаю чаму, але менавіта ў тую хвілю я неяк лёгка і проста вырашыла ўсё яму расказаць, і гэтая зманлівая лёгкасць жыла ў сэрцы да самага вечара.

Магу прысягнуць, што ў думках у мяне не было нічога, апроч жадання, каб ён уведаў маё жыццё. Але, відаць, добра, што я зрабіла гэта тады, бо праз некалькі дзён ён атрымаў вялікую, на дванаццаці ці трынаццаці старонках, ананімку, напісаную круглявым дзіцячым почыркам. Васіль даў мне прачытаць яе, ён не хацеў паміж намі ніякай недамоўкі. Часам я думаю: ці змянілася б што-небудзь, каб ананімка прыйшла раней таго пакутнага і шчаслівага вечара? Не, не змянілася б, але я вельмі радая (якое недарэчнае тут слова), што ён даведаўся пра ўсё ад мяне.

Аднак гэта было потым, а тады, пасля маёй споведзі, Васіль моўчкі курыў каля акна. Мы не запальвалі ў пакоі святла, і я, падкурчыўшы ногі, сядзела ў куточку тахты. На святлявым прастакутніку акна вымалёўваўся Васілёў профіль, зусім непрыгожы, з носам-бульбінаю і вялікімі, амаль негрыцянскімі вуснамі. Я глядзела на яго, і раптам, як пошуг бліскавіцы, прыйшло разуменне, якім блізкім, асабліва цяпер, пасля маіх нялёгкіх слоў, стаў мне гэты немалады цыбаты чалавек з цыгарэтаю ў даўгіх чуйных пальцах. I памятаю, як у наступнае імгненне я адчула не шчасце, а пякучы сорам. Маё азарэнне здалося грахоўным і нізкім, бо калісьці, незадоўга да другога, страшнага вечара, у маім жыцці ўжо была такая самая сляпучая ўспышка, аднак тады каля спічастага акна ў старажытным саборы стаяў мужчына з іншым, юначым і бясконца родным абліччам...

Але Васіль, нібы зазірнуўшы ў маю душу, падышоў і, нахіліўшыся, асцярожліва пацалаваў мяне ў скронь. I я зразумела, што кахаю іх абодвух і маю на гэта права... Бо такі ўжо мой горкі і шчаслівы лёс.

Ой, калядачкі!..

З песні

Васіль Максімавіч

Здараюцца дні, калі душа спіць, быццам кацяня на печы, а самай істотнаю падумкай, што з'яўляецца ў пустой, як перакулены збан, галаве, бывае нешта накшталт: «А ці не выпіць кухлік піва?»

Я даўно навучыўся радавацца такім цягліва-маркотным дням, бо яны заўсёды вешчавалі надыход іншых — калі думкі раяцца, нібы пчолы, і з іх жывога ўсцешлівага рою можна вывудзіць цэлыя раздзелы новай кнігі.

У такі вось нішчымны дзень, а дакладней вечар, я выправіўся на свой нязменны шпацыр і паволі ішоў вуліцаю скрозь празрысты вэлюм негустога задумлівага снегападу. I знячэўку... Адразу я не даў веры вачам. Насустрач у водсветах вялізнай рэкламы Дзяржстраху сунулася працэсія, якую немаведама калі бачылі і ў мядзведжых кутках.

Наперадзе ў вывернутым свойскім кажусе скакала «каза» у вясёла-сцішнаватай масцы з рожкамі і барадой-вяхоткай. За «казой» вялі на ланцугу «мядзведзя» ў праўдзівай звярынай шкуры і з жыццярадасным расчырванелым ад марозу тварам дваццацігадовага дзецюка. Затым рухаўся ніштаваты збой хлопцаў і дзяўчат; у трох ці чатырох у руках былі палатняныя торбы, а па-над галовамі плыла сярод рэдкіх буйных сняжынак залацістая шматрогая зорка.