Сборник - Μικρός Ευεργετινός

Όλα προέρχονται από τη δικαιοσύνη και την πρόνοια του Θεού, γι αυτό ο πιστός να μην επιδιώκει την εκπλήρωση του δικού του, αλλά του θείου θελήματος.

Ολοι οι άνθρωποι είμαστε πλασμένοι «κατ' εικόνα» του Θεού. Το «καθ' ομοίωσιν» (Γεν. 1:26–27) όμως το έχουν μόνο εκείνοι, πού με πολλή αγάπη υποδούλωσαν την ελευθερία τους στο Θεό, γιατί όταν δεν ανήκουμε στους εαυτούς μας, τότε είμαστε όμοιοι μ' Εκείνον, πού μας συμφιλίωσε με τον εαυτό Του μέσω της αγάπης.

Μερικοί ονομάζουν συνετούς εκείνους πού μπορούν να διακρίνουν (και να αναλύσουν) τα αισθητά πράγματα. Συνετοί όμως είναι εκείνοι, πού εξουσιάζουν τα θελήματά τους.

Εκείνος πού δεν εγκαταλείπει το θέλημά του για χάρη του θελήματος του Θεού, πεδικλώνεται στα δικά του έργα και γίνεται υποχείριος των εχθρών (δαιμόνων).

Όταν θέλεις να βρεις λύση σε πρόβλημα περίπλοκο, ψάξε γι αυτό, τι αρέσει στο Θεό, και θα βρεις τη λύση του την ωφέλιμη.

Σ' εκείνα τα πράγματα που ευαρεστείται ο Θεός, σ' αυτά και όλη η κτίση υπηρετεί. Σ' εκείνα που ο Θεός αποστρέφεται, και η κτίση αντιστέκεται.

Εκείνος που αντιστέκεται στα λυπηρά συμβάντα, πολεμάει, χωρίς να το γνωρίζει, την προσταγή του Θεού. Απεναντίας, εκείνος πού τα δέχεται με ξεκάθαρη γνώση (της αιτίας και της προελεύσεώς τους), αυτός, κατά τη Γραφή, υπομένει τον Κύριο (Ψαλμ. 26:14).

Όταν σου έρθει πειρασμός, μη ζητάς (να μάθεις) γιατί ή από ποιόν έχει έρθει, αλλά (ζήτησε) να τον υπομείνεις με ευχαρίστηση και χωρίς μνησικακία.

Αδελφέ, αν συναντήσεις κάποια δυσκολία είτε στα έργα σου είτε στα λόγια σου είτε (ακόμα και) στις σκέψεις σου, να μη ζητάς καθόλου το θέλημά σου ούτε την ευκολία σου, αλλά φρόντιζε ν' ανακαλύπτεις (ποιο είναι) ακριβώς το θέλημα του Θεού, και αυτό να κάνεις στην εντέλεια, έστω κι αν φαίνεται πώς θέλει κόπο, πιστεύοντας με όλη σου την καρδιά, ότι αυτό σε συμφέρει περισσότερο από κάθε ανθρώπινη σύνεση. Γιατί η (κάθε) εντολή του Θεού είναι (δοσμένη για να μας εξασφαλίσει την) αιώνια ζωή, και όσοι την επιζητούν δεν θα στερηθούν κανένα αγαθό.

Ένας γέροντας είπε:

- Αν αρρωστήσεις και ζητήσεις από κάποιον να σου δώσει ένα πράγμα πού χρειάζεσαι, και δεν σου το δώσει, μη γογγύσεις εναντίον του, αλλά πές:

«Αν ήμουν άξιος να το πάρω, θα πληροφορούσε ο Θεός τον αδελφό να μου το προσφέρει σαν ελεημοσύνη».

Είπε πάλι (ο ίδιος):

- Αν σε κρατήσουν (κάπου) για τραπέζι και σε βάλουν στην πιο ασήμαντη θέση, να μη γογγύσει ο λογισμός σου (εναντίον εκείνων πού σε φιλοξενούν), αλλά να λες: «Ούτε κι εδώ ήμουν άξιος (να καθήσω)». Γιατί πρέπει να ξέρεις, ότι καμιά θλίψη δεν έρχεται στον άνθρωπο, παρά μόνο «άνωθεν», από το Θεό, είτε για να δοκιμαστεί είτε εξαιτίας των αμαρτιών του. Και όποιος δεν έχει αυτή την πεποίθηση, δεν πιστεύει ότι ο Θεός είναι δίκαιος κριτής.

Ο αββάς Ισίδωρος είπε:

- Η σύνεση των αγίων είναι τούτη, το ότι απέκτησαν επίγνωση του θελήματος του Θεού. Γιατί όλα τα νικάει ο άνθρωπος με την υπακοή στην αλήθεια, αφού είναι εικόνα και ομοίωμα του Θεού. Απ'όλα τα πάθη, πάλι, το φοβερότερο είναι να ακολουθεί κανείς την καρδιά του, να υπακούει δηλαδή στο θέλημά του και όχι στο νόμο του Θεού. Αυτό (το πάθος) στην αρχή μέν δείχνει ότι αναπαύει κάπως (ψυχικά) τον άνθρωπο, ύστερα όμως τον οδηγεί στην κατάθλιψη, επειδή αγνόησε το μυστήριο της θείας οικονομίας και δεν βρήκε το δρόμο του Θεού, για να τον ακολουθήσει.

Η ταπεινοφροσύνη είναι εντελώς ακατανίκητη από τους δαίμονες. Πώς γεννιέται και ποια είναι η δύναμή της.

Ρώτησαν τον Αββά Λογγίνο:

- Ποια αρετή είναι η μεγαλύτερη απ' όλες;

Και απάντησε:

- Σκέφτομαι, ότι, όπως η υπερηφάνεια είναι το μεγαλύτερο απ' όλα τα πάθη, αφού και από τον ουρανό μπόρεσε να ρίξει κάποιους (δηλαδή τον Εωσφόρο και το τάγμα του), έτσι και η ταπεινοφροσύνη είναι η μεγαλύτερη απ' όλες τις αρετές, γιατί κι απ' αυτά τα τάρταρα μπορεί ν' ανεβάσει ένα άνθρωπο, ακόμα κι αν είναι αμαρτωλός σαν δαίμονας.

Να γιατί ο Κύριος πριν απ' όλους μακαρίζει τους «πτωχούς τώ πνεύματι», (δηλαδή τους ταπεινούς) (Ματθ. 5:3).

Ένας γέροντας είπε:

- Προτιμώ ήττα πού θα συνοδεύεται από ταπεινοφροσύνη, παρά νίκη πού θα συνοδεύεται από υπερηφάνεια.