Андрэй Федарэнка - Вёска. Новыя прыгоды Несцеркі. Страсці па Аўдзею

Частуйцеся, калі ласка.

Пшэбыеўскі. Дзенькуем (падсоўвае крэсла да Маланні.) З вашых рук, пані Малання, — усё як мёд. А сама пані Малання — саладзей за мёд.

Яны выпіваюць віно.

Малання. Ах, як вы ўсё гаворыце, якія ў пана манеры.

Несцерка (на вуліцы). Эх, аж слінкі цякуць! Была не была — я ж да яе ў работнікі наняўся. (Грукоча ў дзверы.)

Пшэбыеўскі (спалохана). Цо такое?

Малання (ідзе да дзвярэй). Каго там чэрці прынеслі? (Адчыняе дзверы.) Табе чаго?

Несцерка. Што лаешся, маладзіца, — хіба забылася, як у бургамістра паперу пісалі?

Малання. А, работнічак? Што трэба?

Несцерка. Вядома, што. Наняўся — прадаўся. З рукамі, нагамі — але і з вантробамі. А яны — вантробы — павячэраць патрабуюць. Ды і пераначаваць бы не шкодзіла.

Малання. Бач ты — павячэраць. Але раз ужо наняўся, занясі гэты мех да бургамістра — скажаш, плата за падаткі. Ды на вось посцілку — пераспіш на сене. А як заўтра дровы ўсе паколеш, то будзе і вячэра і сняданак. (Дапамагае яму ўзяць мех і зачыняе дзверы, вяртаецца да стала.) Прабачце, то хлоп.

Заслона закрывае палову сцэны з хатаю. Засталася толькі вуліца. Несцерка нясе мех.

Несцерка. Вось і паеў, спрытная кабетка! Але ж і цяжка, чым гэта яна такім у казну падаткі плаціць?

Кідае мех на зямлю. Чуецца стогн.

Эге, ды тут нехта ёсць!

Развязвае мех, Бургамістр высоўвае галаву, Несцерка хуценька завязвае мех.

Хто такі будзеш, і як сюды трапіў?

Бургамістр. Ты што, не бачыш? Развязвай!

Несцерка. Бачыць я бачу, а развязваць не буду.

Бургамістр. Развяжы! Я бургамістр!

Несцерка. А як дакажаш? Пашпарт ё? Няма? А ты ведаеш, што бывае з бяспашпартнымі валацугамі? Ды яшчэ ў мяху? Ты ведаеш, што я магу з табою зрабіць? Я ж цябе — раз-два — і ў рэчку. Няхай там табе ракі дакументы выпісваюць, бо яны вусатыя, як валасны пісар. (Цягне мех па вуліцы.)

Бургамістр. Э-э, пачакай, давай па-добраму. Я табе заўтра пашпарт выпішу.

Несцерка. Патрэбны ён мне, што мерцвяку балалайка. Я лепш цябе бултых — і ў рэчку.

Бургамістр. Э-э, я табе гандляваць без пошлін дазволю.

Несцерка. I гэта мне, што казе гармонік. (Цягне далей.)

Бургамістр. Э, пачакай, ну што ты здзекуешся з чалавека.

Несцерка. А — і табе з бургамістраў у чалавекі захацелася? Заплач, тады адпушчу.

Бургамістр. Э-э-э… (Плача.)

Несцерка. Што, браток, гульнуў, як голы ў крапіве? Ну ды ладна, калі вада з вачэй яшчэ цячэ, то, можа, штось чалавечае засталося, адпушчу. Толькі памятай — прахожых больш не крыўдзі!

Бургамістр. Навошта ж крыўдзіць?

Несцерка. Эх, бачу, і ты чалавек неблагі. Ды толькі вось не жылец ужо.

Бургамістр. Гэта чаму ж?

Несцерка. Чуў краем вуха, зарэзаць цябе хочуць. Жонка твая. Напоіць і… Дамаўлялася яна.

Бургамістр. Брэшаш! З кім дамаўлялася?

Бургамістр вылазіць з мяха і ідзе налева, а Несцерка вяртаецца да хаты Маланні, бярэ посцілку і хоча лезці на гару спаць. Але тут ззаду падыходзіць салдат Іван і хапае яго за каўнер.

Iван. Я табе пакажу — красці!

Несцерка. Эй-э, што красці — я спаць лезу.

Iван. А хто ты такі — спаць у маёй адрыне?

Несцерка. Работнік я, наняўся дровы калоць. А ты што ж, гаспадар гэтай хаце будзеш?

Іван. Быў гаспадар, ды не паспеў вокам маргнуць, як затараканілі мяне, братка, у салдаты.

Несцерка. I што ж — адслужыў!

Іван. Эге, братка. Адтуль толькі старым ці калекам адпусцяць. Армія ідзе маршам да граніцы. Кароль суседні з царом нашым у карты гуляў — ды і хлоп яго па лысіне. Казаў, муху хацеў забіць. А цар кажа: не было ніякай мухі. Адным словам, вайна можа быць. Гэта, брат, палітыка — справа тонкая.

Несцерка. Бач ты?!

Іван. Ну, пайшлі ў хату, што, табе там месца не знайшлося?

Несцерка. Хто яго ведае. Я чалавек прахожы, мне не пад плотам — і то добра. Дзе пакладуць, там і лягу, хоць і не вячэраўшы.

Іван. Ну то і перакусім разам. Мяне ж іх благароддзе на гадзіну адпусціў — дай Бог яму здароўя, паставіў яму выпіць на апошні рубель. Эй, Малання, адчыняй.

Малання адчыняе дзверы, відаць, як Пшэбыеўскі хаваецца ў бочку ля печы.

Малання (убачыўшы Івана). А-о-о-о…

Іван. Што, касатка, — не рада?