Haruki Murakami - Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland

Здесь есть возможность читать онлайн «Haruki Murakami - Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland» весь текст электронной книги совершенно бесплатно (целиком полную версию без сокращений). В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. Жанр: Современная проза, на польском языке. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

Książka "Koniec świata i Hard-boiled Wonderland" opublikowana została prawie dwadzieścia lat temu, w 1985 roku, co może oznaczać, że Japonia wcześniej niż Ameryka przejęła się ideą matriksa, zapewne dlatego, że silnie doświadczyła strachów społeczeństw wysoko stechnicyzowanych. Ktoś dobierze się do naszego mózgu, coś, dajmy na to elektryczna maszynka do mięsa czy telewizor, roztoczy kontrolę nad naszym życiem. W jednej z pierwszych scen książki Murakamiego bohater jedzie dźwiękoszczelną windą, gorączkowo zastanawiając się, gdzie ukryte są kamery.
Hikikomori siedzą w kuchniach
Bohaterowie większości książek Harukiego Murakamiego rezygnują z intratnych posad, eleganckich mieszkań, luksusowych samochodów, a ich marzeniem jest, jak w przypadku bohatera "Końca świata…", żeby kupić sobie mały domek na wsi, pić piwo, słuchać Mozarta i uczyć się greki. Niestety, aby zarobić na domek, bohater "Końca świata…" pracuje w Systemie (i przetwarza w swoim bezbronnym, ale genialnym mózgu jakieś skomplikowane dane). Pracuje jednak niechętnie, jakby półgębkiem.
Bohaterowie, których stworzył Murakami, przypominają dzisiejszych hikikomori – młodych Japończyków, którzy zamykają się w domach i latami z nich nie wychodzą. Jak alarmują psychologowie i socjolodzy, to coraz powszechniejszy w Japonii rodzaj depresji. Hikikomori zostają przez Murakamiego wywabieni z domów, bo muszą (o ironio losu!) ratować świat. Także bohater "Końca świata…" rad nie rad włazi do kanałów, zmaga się z podziemnymi stworami, przyjmuje dziwnych gości, którzy demolują mu mieszkanie – jest oczywiście Alicją w Krainie Czarów bezradną wobec wciąż strofujących ją istot. Za przewodnika po krainie "pod ziemią" (po zaświatach?) ma zaś dorosłą wersję "króliczka" – pulchną dziewczynę w różowym kostiumiku.
Proza Murakami kipi tego typu absurdalnym humorem. Japoński pisarz zbiera jak odkurzacz literackie (i filmowe) tropy, figury stylistyczne, schematy fabularne – jest w prozie może kimś porównywalnym do Tarantino, ale przy tym ma coś z powagi czy ponuractwa Lyncha (tak jak on lubi eksponować motywy odsyłające do psychoanalizy: studnie, tunele). Murakami prowokuje porównania z filmem, ponieważ jego proza jest gęsta od obrazów. W tym sensie zmysłowa, a nie intelektualna.
Silnie eksploatowany przez horrory klasy B motyw "stworów z podziemi, które porywają ludzi i żywią się trupami" u Murakamiego rozwija się ku mniej spektakularnej, ale może tym intensywniejszej grozie – ku skojarzeniom z pisarstwem najwybitniejszego nowelisty japońskiego Akutagawy Ryunosukego (twórcy m.in. opowiadania o Kappach – krainie wodników) i ku jego "Życiu pewnego szaleńca" – pełnej bólu opowieści o świecie, który rozsypuje się jak stłuczone lustro.
Nawiązania do "Alicji w Krainie Czarów" w "Końcu świata…" można uznać jedynie za grę na planie fabuły albo wziąć za wskazówkę. "Alicja…" to analiza umysłu pogrążonego we śnie napisana przez matematyka. Abstrahując od operacji logicznych, postawiony tam zostaje egzystencjalny problem tożsamości. Czy ja to ja? Gdzie jest moja stopa? – pytała Alicja zagrożona roztopieniem się w… Śnie? Niebycie? Śmierci? I w istocie to sen i śmierć są tematem "Końca świata…" Harukiego Murakamiego.
Schodzenie do bardo
Bohater żyje w dwóch nurtach. Murakami prowadzi narrację w ten sposób, że związki przyczyny i skutku między poszczególnymi etapami jego historii są zamazane. W nurcie dziennym dostaje jakieś zadania do wykonania, racjonalizuje rzeczywistość, próbuje panować nad sytuacją i złożyć świat w spójną całość. W nocnym "stanie przejścia" przebywa w mieście zasypanym śniegiem, za którego murami umierają jednorożce, a na peryferiach dogorywają cienie, które odłączono od ciał. Pracuje w bibliotece, gdzie z czaszek jednorożców wydobywa się i czyta sny (przypomina się tu i Poe, i Borges).
"Koniec świata…" może być odczytany jako zapis wędrówki po bardo – buddyjskiej krainie zmarłych-żywych – które jest miejscem jakiegoś stanu pośredniego, gdzie umysł jeszcze żyje fantomami dni, kakofonią obrazów. "Dlaczego słońce wciąż świeci? Dlaczego ptaki wciąż śpiewają? Czyżby nie wiedziały, że świat się już skończył?" – czytamy w motcie książki.
Murakami potrafi w prozie osiągnąć to, co rzadko się udaje – z obrazów opatrzonych, dźwięków osłuchanych i wyzutych z wszelkiego czaru, jak Sting puszczany w supermarketach, z fragmentów wydobytych z pamięci i uczuć tak odległych, jakby przytrafiły się komuś innemu – Murakami potrafi ułożyć historię, która jest jak dziecięca zabawa, wciagająca i jednak groźna, tajemnicza jak jednorożce, które są obecne, a przecież nigdy nie istniały.

Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland — читать онлайн бесплатно полную книгу (весь текст) целиком

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

– Do czego panu tyle noży?

– Do różnych rzeczy – odparł. – Będę ich potrzebował, gdy nadejdzie zima. Zresztą sam się przekonasz.

Za bramą znajdowało się miejsce przeznaczone dla zwierzy. Płynął tamtędy strumień, z którego mogły napić się wody. Za strumieniem, jak okiem sięgnąć, ciągnął się las jabłoni. Rozpościerał się w nieskończoność, niczym bezkresne morze.

W Zachodnim Murze były trzy wieże obserwacyjne. Wychodziło się na nie po drabinie i przez żelazne kraty w oknach można było oglądać zwierze z góry.

– Nikt poza tobą tutaj nie przychodzi – powiedział Strażnik. – No cóż, jesteś jeszcze nowy. Na to nie ma rady. Ale ty też przestaniesz zwracać na nie uwagę. Jak wszyscy. Oczywiście pominąwszy pierwszy tydzień wiosny.

Z jego słów wynikało, że tylko w pierwszym tygodniu wiosny mieszkańcy Miasta wychodzili na wieże, by obserwować walkę zwierzy. Trudno to sobie wyobrazić, znając łagodny charakter tych stworzeń, lecz właśnie wtedy, na tydzień przed narodzinami młodych, tuż przed zrzuceniem starej sierści, samce stawały się agresywne i raniły się nawzajem w zaciętej walce. Z krwi, która potokami zalewała wówczas równinę, rodził się nowy ład i nowe życie.

Jesienne zwierze, usadowiwszy się na ziemi, połyskiwały swoim długim, złotym włosiem w zachodzącym słońcu. Nieruchome jak rzeźby, z uniesionymi w górę łbami czekały, aż ostatni promień zatonie w otchłani Lasu Jabłoniowego. Kiedy słońce chowało się za drzewami i noc przykrywała ich ciała niebieskim mrokiem, spuszczały łby, kładły swe białe pojedyncze rogi na ziemi i zamykały oczy.

Tak kończył się dzień w Mieście.

Hard-boiled wonderland – peleryna, Czarnomroki, pranie

Pokój, do którego mnie wprowadziła, był obszerny i prawie pusty. Białe ściany, biały sufit, kawowy dywan – kolory w dobrym gatunku i dobrane ze smakiem. Używa się jednego słowa „biały", ale jest przecież biel wyrafinowana i biel wulgarna – różnica tkwi gdzieś w samej strukturze koloru. Poprzez matową szybę w oknie nie mogłem dostrzec, co znajdowało się na zewnątrz, ale wszystko wskazywało na to, że beztroskie światło, które wpadało przez nią do środka, było jednak światłem słonecznym. Znajdowaliśmy się więc nad ziemią, a to oznaczało, że winda jechała w górę. Uspokoiłem się nieco. Mogłem chyba zaufać własnej intuicji. Dziewczyna poleciła mi usiąść. Usiadłem więc na obitej skórą sofie, stojącej pośrodku pokoju, i założyłem nogę na nogę. Ona wyszła z pokoju innymi drzwiami. Rozejrzałem się dookoła. Na stoliku przy sofie leżały obok siebie porcelanowa zapalniczka, popielniczka i papierośnica. Zajrzałem do papierośnicy – była pusta. Ścian pokoju nie zdobił żaden obraz, kalendarz ani zdjęcie. W ogóle nie było tutaj żadnej zbędnej rzeczy. Przy oknie stało ogromne biurko. Wstałem z sofy i podszedłem do okna – przy okazji obejrzałem biurko. Blat wykonany był z solidnej, grubej deski, po obu stronach znajdowały się olbrzymie szuflady. Na stole obok lampy i trzech BiC-owskich długopisów stał kalendarz, a przed nim rozrzucona w bezładzie leżała garść spinaczy. Odczytałem datę na kalendarzu – zgadzała się. Była dzisiejsza.

Kąt pokoju zajmowały trzy zwykłe stalowe szafki. Nie bardzo tutaj pasowały. Były zbyt biurowe, zbyt natrętne. Osobiście postawiłbym w tym kącie coś bardziej stylowego, na przykład drewnianą gablotkę. No, ale ostatecznie to nie był mój pokój. Byłem tu tylko służbowo, więc czy to będzie szara, stalowa szafka, czy różowiutka szafa grająca, to już nie mój interes.

W ścianie po lewej znajdował się schowek. Świadczyły o tym wmontowane tu wąskie parawanowe drzwi. To wszystko, co można było tutaj znaleźć. Ani zegara, ani telefonu, temperówki czy choćby dzbanka z wodą. Do czego miał służyć ten pokój? Jaką pełnił funkcję? Usiadłem z powrotem na sofie, założyłem nogę na nogę i ziewnąłem.

Dziewczyna zjawiła się po dziesięciu minutach. Nawet nie raczyła na mnie spojrzeć, rozsunęła połowę drzwi do schowka, wyjęła stamtąd jakieś czarne, śliskie przedmioty i przeniosła je w ramionach na stół. Były to kalosze, starannie poskładana peleryna i gogle, jakich używali piloci podczas pierwszej wojny światowej. Co teraz nastąpi?

Dziewczyna powiedziała coś, lecz poruszała ustami zbyt szybko, toteż nie zrozumiałem ani słowa.

– Czy mógłbym prosić nieco wolniej? Nie jestem aż tak biegły w czytaniu z ruchu warg – powiedziałem.

„Proszę włożyć to na ubranie" – powtórzyła powoli, szeroko otwierając usta. O ile to możliwe, nie miałem ochoty ubierać się w pelerynę, ale stawianie oporu wydało mi się równie uciążliwe, toteż bez słowa wykonałem polecenie. Zdjąłem buty do joggingu i włożyłem kalosze. Na sportową koszulę zarzuciłem pelerynę. Peleryna była potwornie ciężka, a kalosze o jeden albo o dwa numery za duże, lecz i to postanowiłem przemilczeć. Dziewczyna schyliła się, żeby zapiąć mi guziki. Było ich w pelerynie aż po kostki. Następnie założyła mi kaptur. Podczas tej operacji końcem nosa dotknąłem niechcący jej gładkiego czoła.

– Wyjątkowo piękny zapach – powiedziałem. Poruszyła wargami, jakby chciała powiedzieć „dziękuję", po czym zapięła zatrzaski kaptura tuż pod moim nosem. Na kaptur założyłem gogle. Wyglądałem teraz jak prawdziwa, wodoszczelna mumia.

Dziewczyna otworzyła drzwi do schowka i wepchnąwszy mnie do środka, jedną ręką zaświeciła światło, drugą zaś zamknęła za sobą drzwi. Schowek okazał się szafą na ubrania. Nie było w niej jednak ubrań, wisiały tylko wieszaki i kilka kulek naftalinowych. To chyba nie jest zwykła szafa – pomyślałem. To pewnie jakieś tajne przejście albo coś w tym rodzaju. Cóż innego mogłoby tłumaczyć fakt, że oto ubrany w pelerynę zostałem wepchnięty do szafy?

Dziewczyna poszperała chwilę przy metalowym drążku, który znajdował się w kącie szafy i jak przypuszczałem, w ścianie przed nami ukazał się otwór wielkości bagażnika. W dziurze panowała ciemność, biło od niej mroźnym, wilgotnym powietrzem. Powiew ten nie należał do przyjemnych. Słychać też było coś w rodzaju szumu rzeki.

– Tamtędy płynie rzeka – powiedziała. Hałas sprawił, że jakoś łatwiej mogłem ją zrozumieć. Zdawało mi się, że mówi normalnie, a tylko szum rzeki zagłusza jej głos. – Proszę iść cały czas prosto, aż do wodospadu. Potem musi pan przejść pod wodospadem. Tam znajduje się laboratorium dziadka.

– Twój dziadek czeka tam na mnie?

– Tak – przytaknęła i podała mi dużą, mocną latarkę na pasku. Wcale nie miałem ochoty wchodzić do tej dziury, ale nie wypadało mi się wycofać, toteż zacisnąłem zęby i przełożyłem jedną nogę w głąb ciemnego otworu. Następnie pochyliwszy się do przodu, przecisnąłem na drugą stronę głowę, ramiona i drugą nogę. Akrobacja ta wykonywana w lepiącej się pelerynie groziła skręceniem karku, lecz jakimś cudem udało mi się przepchnąć na drugą stronę ściany. Spojrzałem na pochyloną w szafie dziewczynę. Gdy patrzyłem na nią przez gogle z głębi ciemnej dziury, wydała mi się niezwykle czarująca.

– Proszę uważać, nie oddalać się od rzeki, nie zbaczać z drogi. Cały czas prosto – powiedziała, zaglądając przez otwór w moją stronę.

– Prosto do wodospadu? – krzyknąłem.

– Prosto do wodospadu – powtórzyła. Nie wydając głosu, spróbowałem powiedzieć: „sela". Roześmiała się i odpowiedziała mi tym samym słowem. Następnie zatrzasnęła klapę.

Otoczyła mnie ciemność. Była to ciemność doskonała. Nie dostrzegałem ani jednego jaśniejszego punktu, nie widziałem nawet własnej dłoni przystawionej do twarzy. Znieruchomiałem z wrażenia. Taką bezsilność musi odczuwać ryba, którą zawinie się w celofan i wrzuci do lodówki. Kiedy tak nagle, bez żadnego przygotowania znalazłem się w całkowitej ciemności, mięśnie na chwilę odmówiły mi posłuszeństwa. Powinna była mnie uprzedzić! Po omacku włączyłem latarkę. Upragnione żółte światło strzeliło w ciemność jednym prostym strumieniem. Najpierw skierowałem światło tuż pod nogi, następnie zbadałem dalsze otoczenie. Stałem na niewielkim betonowym podeście w kształcie kwadratu trzy na trzy metry, zakończonym pionową ścianą – dna przepaści nie było widać. Nie było żadnego ogrodzenia czy choćby barierki. O tym też powinna mi powiedzieć – pomyślałem nie bez złości.

Читать дальше
Тёмная тема
Сбросить

Интервал:

Закладка:

Сделать

Похожие книги на «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland»

Представляем Вашему вниманию похожие книги на «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland» списком для выбора. Мы отобрали схожую по названию и смыслу литературу в надежде предоставить читателям больше вариантов отыскать новые, интересные, ещё непрочитанные произведения.


Neil Gaiman - M Jak Magia
Neil Gaiman
Neil Gaiman
Marek Huberath - Miasta Pod Skałą
Marek Huberath
Marek Huberath
Adam Wiśniewski - Według Łotra
Adam Wiśniewski
Adam Wiśniewski
Отзывы о книге «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland»

Обсуждение, отзывы о книге «Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland» и просто собственные мнения читателей. Оставьте ваши комментарии, напишите, что Вы думаете о произведении, его смысле или главных героях. Укажите что конкретно понравилось, а что нет, и почему Вы так считаете.

x