Павал Севярынец - Нацыянальная ідэя. Фэнамэналёгія Беларусі

Да Яго хадзілі ў храм, зь Iм размаўлялі ўва ўсякай патрэбе.

Ён выхоўваў, Ён ахвяраваўся – і гэта празь Яго ўваскрасала ўся краіна.

Гэта Ягоная любоў, праўда й вера, шчырасьць і ласка сьвецяцца ў Беларусі.

Усё, што ёсьць добрага ў Беларусі – гэта ад Яго, Ісуса Хрыста.

Таму пошук Беларусі – у першую чаргу пошук Хрыста.

Сустрэча зь Беларусьсю – гэта найперш сустрэча зь Ісусам.

Любоў да Беларусі – гэта перадусім любоў да Хрыста.

Таму табе абавязкова трэба пазнаёміцца зь Ісусам Хрыстом. Бо Беларусь – гэта Ягонае.

...Табе здаецца, што я замнога кажу пра Бога? Ведаеш, нашы продкі Залатога веку былі яшчэ больш пабожнымі.

Закон жыцьця: ўсё трымаецца на асабістых стасунках. І асабістыя стасункі з Богам – галоўнае пытаньне для кожнага беларуса.

Таму, калі беларус губляе Бога – ён губляе і нацыянальную адметнасьць, і сваю асаблівасьць, і ўвогуле ўласную асобу, ды пераўтвараецца ў каліўца безаблічнае шэрае масы.

Цяпер ты адчуваеш, дзе намацваецца кропка апірышча для паваротнага рычага нацыянальнага руху? Вось яна, фундамэнтальная база разьвіцьця беларускага грамадзтва на груньце сям’і й царквы: “Бо, дзе двое ці трое зьбяруцца ў імя Маё, там і Я сярод іх” – кажа Ісус. (Мацьвея 18:20)

Хрысьціянскі пэрсаналізм – ключавое вымярэньне нацыянальнае ідэі. Нароўні з элемэнтарным узроўнем моцнае асобы, беларускі пэрсаналізм фармулюецца ў выглядзе невялікае групы, гэткае “малое супольнасьці” зь цеснымі пэрсанальнымі стасункамі. Малая супольнасьць памерам з добрую сям’ю, але замалая для кляну. Гэткая свойская сябрына. “Кола бліжніх” – асабліва блізкіх сваякоў, сяброў і знаёмых. Малекула, якая надае нацыянальнай матэрыі надзвычайнай трываласьці ў прыватных, лякальных выпадках – але не гарантуе моцных сувязяў на масавым, глябальным узроўні.

Сацыялягічныя апытаньні ў Беларусі выяўляюць адну да болю знаёмую акалічнасьць: большасьць беларусаў гатовыя жыць і нават паміраць толькі дзеля сваіх блізкіх. “Палюбі бліжняга твайго” – для беларуса гэта азначае “палюбі блізкага”.

Беларускі пэрсаналізм – глыбінны падмурак для народнай хрысьціянскай дэмакратыі, грунтаванай на правох асобы й вядомай па амэрыканскім рэспубліканскім электараце (“вялікай маўклівай большасьці”) і выбаршчыках народных партыяў Эўропы. Розьніца адна: заходняя хрысьціянская дэмакратыя, ужо на закаце, беларуская – яшчэ на ўзыходзе.

Бо Беларусь увесьчас нараджала асобаў, здольных перавярнуць цэлыя краіны й кантынэнты.

Асобаў-зорак. Асобаў-лідэраў.

Разьмешчаная на скрыжаваньні галоўных эўрапейскіх шляхоў, дзе сышліся Ўсход і Захад, каталіцтва й праваслаўе, ёмішча вялізнае духовае сілы й талеранцыі, гэтая вялікая маленькая Беларусь сталася калыскай для гадаваньня і расейскае, і польскае і габрэйскае эліты! Галоўным радовішчам асобаў ува Ўсходняй Эўропе.

Беларускія асобы выхоўваліся ў гарніле войнаў і пакутаў, граніліся ў акупацыях і эміграцыях, набывалі захапляючы бляск і ўсясьветную вядомасьць – але заўжды захоўвалі тую празрыстасьць і духовую глыбіню, у якой беспамылкова пазнаеш крыніцу. Яркасьць сьвятла. Шчырасьць сэрца. Сутнасьць солі. Сілу слова. Чыстую беларускасьць!

Бо гэта Беларусь нараджала людзей эвангельскага духу, геніяльнае мэлядычнасьці, вялікіх вынаходнікаў ды палітыкаў, правадыроў слова і справы.

Менавіта Беларусь дала Эўропе хрысьціянскіх асьветнікаў – такіх як Эўфрасіньня Полацкая, Кірыла Тураўскі, Клім Смаляціч, Францыск Скарына, Мялет Сматрыцкі, Язэп Руцкі, Сільвэстар Косаў, першадрукар Ангельшчыны Ян Ліцьвін, мітрапаліт Мэльхісэдэк і біскуп Богуш-Сестранцэвіч.

Беларускія геніі засноўвалі літаратуры цэлых народаў, як Сімяон Полацкі, Адам Міцкевіч, Хвёдар Дастаеўскі, Чэслаў Мілаш. Сьцьвярджалі эпохі музычнае клясыкі – як Глінка, Шастаковіч, Стравінскі, Рымскі-Корсакаў, Манюшка. Беларускія палітыкі будавалі вялікія дзяржавы, як Альгерд і Вітаўт, Касьцюшка і Пілсудзкі, Станкевіч ды Шушкевіч, Старавойтава ды Чубайс, Шазар і Пэрас, Мэір і Рабін. Беларускія грамадзкія лідэры адстойвалі свабоду іншых народаў, як Агінскі, Мінейка, Адамовіч, Навадворская, Кавалёў.

Героі, народжаныя Беларусьсю, далі чалавецтву касьмічныя караблі, як Казімір Семяновіч, Сямён Косбэрг, Барыс Кіт; кібэрнэтыку, як Аляксандар Маліноўскі й Нойбэрт Вінэр; рэактыўныя самалёты, як Павал Сухі; бяздротавую сувязь, як Якуб Наркевіч-Ёдка; сучасную мэдыя-індустрыю, як кiраўнiк Радыёкарпарацыі ЗША і спонсар каляровай тэлевізіі Давід Сарноў; імгненны затвор фотаапарату, як Сяргей Юркоўскі, геліябіялёгію й знакамітую Люстру Чыжэўскага, як Аляксандар Чыжэўскі; адрадзілі іўрыт, як Егуда Бэн-Эліезэр і вынайшлі эспэранта, як Людвік Замэнгаф.